شناسایی تکنیکهای عملیات روانی شبکه تلویزیونی بی.بی.سی فارسی علیه جمهوری اسلامی دراغتشاشات شهریور و مهرماه 1401

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم نوین رسانه، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، گروه علوم نوین رسانه، دانشکده ارتباطات دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران

3 هیأت علمی گروه ارتباطات، دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران

چکیده

امروزه رسانه ها به عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت نرم محسوب می شوند و دولت ها با استفادده از تکنیک های عملیات روانی به دنبال اثرگذاری بر نگرش ها، باورها و رفتار های مردمان کشورهایند. یکی از این مصادیق، حوادثی است که در پی اغتشاشات شهریور و مهرماه 1401 در ایران شکل گرفت. این مقاله بر این اساس با هدف شناسایی تکنیک های عملیات روانی شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی علیه جمهوری اسلامی ایران در اغتشاشات شهریور و مهرماه 1401انجام شده است. از مجموع محتواهای مربوطه در فاصله زمانی 25 شهریور تا 18 مهر 1401 در بخش های خبری، برنامه خبری تحلیلی 60 دقیقه، برنامه به عبارت دیگر، برنامه صفحه 2، برنامه بلور بنفش و ویژه برنامه پرگار شبکه بی بی سی فارسی با نمونه گیری هدفمند، انتخاب و با روش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد رسانه مذکور در مجموع از 9 تکنیک عملیات روانی از جمله شرطی‌سازی، ایجاد تفرقه و اختلاف، القا غیرمستقیم، از زبان غیر گفتن، روشنگری، تحریک‌کردن، وارونه‌کردن، انسانیت زدایی از حریف و تخدیر استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • 6- منابع

    6-1- منابع فارسی

    مقاله­ها

    • اسماعیلی، رفیع الدین و ملیحه عابدینی، (1401). شیوه های عملیات روانی علیه ایران در مواجحه با کرونا (مطالعه صفحه اینستاگرام مسیح علینژاد در ماه نخست شیوع)، مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، سال سوم شماره 51: 87-67.
    •  
    • الیاسی، محمدحسین، (1384). عملیات رسانه ای برای کنترل اذهان، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، 10(34)، ص 249-236.
    • الیاسی، محمدحسین، (1385). عملیات روانی ضد شورشگری سپاه در بحران کردستان دهه 60، فصلنامه عملیات روانی. 3(12): 3.
    • براتی، رضا، (1376). «مبانی و نظری و عملی جنگ روانی.» پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران. دانشگاه امام صادق(ع).
    • تقی زاده، حمید، (1390). جنگ نرم علیه انقلاب اسلامی و راهکارهای مقابله. فصلنامه علمی تخصصی عملیان روانی. شماره 29.
    • خدامرادی، فریده، (1386). تحلیل عملیات روانی شبکه های ماهواره در حوادت سال 1385، فصلنامه عملیات روانی، 5(18).
    • ذاکری، مختار، علی شیروانی شیری، (1401). تحلیل محتوای بیانیه‌ی گام دوم انقلاب بر مبنای مولفه‌های هویت آفرینی اسلامی-ایرانی. مطالعات ملی، 1(33)، 31-55.
    • زیتی، سامان و مجتبی اژدری، (1398). بررسی تکنیک های خبری شبکه ی بی بی سی فارسی در مواجهه با انقلاب اسلامی در چارچوب عملیات روانی. پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه، سال دوم شماره 3، ص 466-239.
    • سبیلان اردستانی، حسن، (1384). رویکردی تئوریک به عوامل شکلدهی و کنترل افکار عمومی. تهران: فصلنامه عملیات روانی، 3(9)، 69-47.
    • سرابی، سعید، محمدرضا جاسم زاده و مجید سعادتی، (1397). شناخت تاکتیک‌های جنگ روانی شبکه ماهواره‌ای العربیه علیه جمهوری اسلامی ایران در سه ماه اول سال 2016، فصلنامه مطالعات رسانه های نوین، دوره 5 شماره 17: 231-263.
    • سوری، جواد، (1385). نقش فناوری های نوین ارتباطی در عملیات روانی، فصلنامه عملیات روانی، 1(3).
    • شعاعی، محمدحسین، کزج، صبوری، کزج، (1400). تکنیک‌های عملیات روانی ترکیه در عملیات چشمه صلح؛ مطالعه موردی: سازمان رادیو و تلویزیون ترکیه. فصلنامه علوم و فنون نظامی. 17(56): 77-97.
    • فرخی، میثم و امیر شهبازی، (1395). شناسایی تکنیک های عملیات روانی رسانه های عربستانی علیه جمهوری اسلامی ایران در حادثه ی منا (مطالعه ی موردی سایت های خبری العربیه، کلمه و الشرق الاوسط)، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال نوزدهم، شماره 70.
    • قائدی، محمدرضا و علیرضا گلسنی، (1395). روش تحلیل محتوا: ازکمی گرایی تا کیفی گرایی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 7(23)، 82-57.
    • کیانه پارسا، (1394). عملیات روانی جنگ نرم در عصر اطلاعات.دومین همایش بین المللی مدیریت رسانه.
    • مرادی، حجت الله و همکاران، (1389). عملیات روانی و رسانه. تهران، ساقی.
    • معمایی، هاجر، بیژن عبدالهی، سعید جعفری‌نیا، سیدمحمدحسین موسوی‌پور، (1400). طراحی و تبیین الگوی اخلاق سازمانی از منظر قرآن کریم (بررسی آیات شش سوره مائده، یوسف، اسراء، احزاب و حجرات). مدیریت اسلامی، 29(3)، 5-40.
    • محمدی، علیرضا، ابوالفضل دانایی و سیدمحمد زرگر، (1400). ارائه الگوی راهبردی ابعاد و مؤلفه‎های کلیدی عملیات روانی رسانه ای. فصلنامه علمی مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، سال یازدهم، شماره 42 : 220-191.

    کتاب­ها

    • اسدی، علی، (1371). افکار عمومی و ارتباطات، تهران، انتشارات سروش.
    • اولسون، جین و همکاران، (1387). کاربرد نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران، جامعه شناسان.
    • ترابی، مهناز، (1385). تحلیل محتوای اخبار فاکس نیوز در مورد مسائل هسته‌ای ایران. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات صداوسیما.
    • حمید اسکندری، (1390). جنگ روانی و جنگ رسانه .بوستان حمید
    • ذوالفقاری، مهدی، (1391). اصول و مبانی عملیات روانی. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
    • شیرازی، محمد، (1376). جنـگ روانـی و تبلیغـات مفـاهیم و کـاربرد هـا. تهران :انتشارات نمایندگی ولی فقیه در سپاه.

    منابع اینترنتی

    خامنه‌ای، سیدعلی. 1395. بیانات در دیدار با مردم اصفهان.

    https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=5393#61493

    خامنه‌ای، سیدعلی. 1395، بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری.

    https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=5393#61493

    6-2- منابع لاتین

    Articles

    • Abd Wahab, Amelia Yuliana, Abdul Rahman Abdul Razak Shaik, Munir Shuib (2020) European Journal of Molecular & Clinical Medicine, Volume 07, Issue 06, 2020
    • Ahluwalia, V. K. (2020). Psychological Warfare: Call Out Adversaries' Designs. CLAWS Journal, 13(2), 12-41.‏
    • Lindqvist, F. (2020). Israel’s usage of Psychological Warfare against Hezbollah: Theoretical Development and Application.
    • Paddock, A(1989) Military Opeation in political warfar and Psychological Operation, National Defense University, Practice. London: Sage Publication.
    • Parenti, Michael (2002). Monopoly media manipulation. Mediterranean Quarterly 13(2):56-66.
    •