مساله نوشتار حاضر شناسایی گفتمان های اسلامی در ترکیه نوین است؛ ترکیه ای که در ظاهر و پس از حاکمیت سکولاریسم ترکی نباید هویتی اسلامی در آن وجود داشته باشد ولی علیرغم آن، اسلام همچنان نقشی اساسی در تکوین هویت ترکی دارد. در همین راستا سؤال اصلی تحقیق این است که گفتمانهای اسلامی در ترکیه نوین کدامند و چه مؤلفههایی دارند؟ فرضیه این تحقیق نیز این است که برخلاف ظاهر، سه گفتمان عمده اسلامی در ترکیه وجود دارند که دال مرکزی همگی آنها، اسلام با متفرعات سکولاریسم و دموکراسی است. در این تحقیق از روش تحلیل گفتمان و اشاره به دالهای اصلی و شناور استفادهشده است. یافته های تحقیق اشاره دارد که تفاوت سه گفتمان عمده اسلامی در ترکیه را میتوان در دالهای مرکزی آنها یعنی نوع نگاهشان به اسلام مشاهده کرد؛ گفتمان اسلام اجتماعی گولنی بر اسلام غیرسیاسی بهعنوان دال مرکزی خود تأکید میکند، در مقابل گفتمان اسلام سیاسی اربکانی تنها دال مرکزی خود را اسلام سیاسی دانسته و بر حضور همهجانبه دین در اجتماع تأکید دارد. البته گفتمان اسلام سیاسی لیبرال نیز بر اسلام سیاسی تأکید مینماید ولی حاضر به قبول حضور همهجانبه دین در اجتماع نیست. همچنین از میان این سه گفتمان، گفتمان اسلام سیاسی اربکانی به دلیل نداشتن انسجام در منظومه گفتمانی خود و تأکید همزمان بر اسلام سیاسی همهجانبه و سکولاریسم درنهایت محبوبیت خود را ازدست می دهد؛ درحالیکه دو گفتمان دیگر با مفصلبندی صحیح گفتمانی میتوانند محبوبیت بالایی در ترکیه کسب نمایند.
سلامتی، اعظم (1389)، سیاستخارجیاسلامگرایانترکیه، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول
صلاح شحاته، دینا (2014)، الاسلامالسیاسیومستقبلالعلمانیهفیترکیا،السیاسه الدولیه، العدد 131 ، 153 –
کوشکی، محمدصادق و رنجبر، مصطفی (1395)، احزاباسلامگرایترکیهوسیاستمنطقهای، تهران: انتشارات خرسندی
میراحمدی، منصور و رضائی پناه، امیر(1394)، گفتماناسلامگراییفرهنگیفتحاللهگولن )اسلامبهمثابهفرهنگ(، نشریه اطلاعات سیاسی-فرهنگی، شماره 302 ، 94 -
نوازنی، بهرام و اعتضاد السلطنه، نوژن و صالحی، معصومه (1394)، فتحاللهگولنوجنبشاجتماعی-سیاسیویدرترکیه، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام،شماره ده، 151 - 173
نورالدین، محمد (2003)، ترکیا ... الیاین؟حزبالعدالهوالتنمیه )الاسلامی( فیالسلطه، المستقبل العربی، العدد 287 ، 12 - 27
نوروزی فیروز، رسول (1391)، اسلامترکیتقابلبااسلامانقلابی: مروریبراندیشه هایفتحاللهگولن، رهیافت انقلاب اسلامی، سال ششم، شماره نوزده، 61 - 78
هنری، یدالله و آزرمی، علی (1392)، بررسیوتحلیلفراینداستقراروانسجامیابیگفتمانانقلاباسلامیبراساسنظریهگفتمانلاکلاوموفه، پژوهشنامه انقلاباسلامی، سال دوم، شماره 8، 95 –
Atacan, F. (2005). Explaining religious politics at the crossroad: AKP-SP. Turkish Studies, 6(2), 187-199.
Danforth, N. (2008). "Ideology and pragmatism in Turkish foreign policy: From Atatürk to the AKP". Turkish Policy Quarterly, 7 (3), pp.83-95
Eligür, B. (2010). The mobilization of political Islam in Turkey. Cambridge University Press.
Erbakan, N. (2014). Davam.Milli Gazete Ankara Kitab Kulübü, Ankara
Erdogan, R (1995),Yuzyil Islam Asri Olacak, Beklenen Vakit, January 9
Fuller, G. E. (2003). The future of political Islam. In The Future of Political Islam (pp. 193-213). Palgrave Macmillan US.
Grinel, K (2009). "conservatism, democracy and decolonial option: Reading Fethullah Gulen as political thinker". Conference Muslim between Modernity and Tradition, Postdom.
Gulen،fethullah، «Sohbet Atmosferi»، f gulen، tarihsi http://www.fgulen.com/tr/TR/fethullah-gulen-butun- eserleri/1882-sohbat-atmosferi
İMİŞİKER, Z. Ç. (2002). The Changing Nature Of Islamism In Turkey: A Comparison Of ERBAKAN And ERDOĞAN (Doctoral dissertation, Bilkent University ANKARA).
Isgandarova, N (2014). "Fethullah Gulen s Thought and practices as an Attempt to Reconcile Islam with Secularism". Journal of philosophy and theology, 2 (2), pp.203-216
Islam Birligihayal değil, (1997), Yeni şafak, februrary 28
Jorgensen, M. W. & Phillips, L. J. (2002). Discourse analysis as theory and method. Sage. London
Keyman, E. F. (2007). Modernity, Secularism and Islam The Case of Turkey. Theory, culture & society, 24(2), 215-234.
Vaner, S. (2003). "Turkey and Europe: A Question of Otherness?, Global Dialogue, 5 (3/4), 100.
Laclau.E & M.ouffe.c (1985), Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical, Democratic Politics, London:Verso
MacDonald, D. B. (2012). "Imperial legacies and neo-Ottomanism: Eastern Europe and Turkey". Insight Turkey, 14 (4), pp.101-20.
Mardin, S. (2000). Turkish Islamic Exceptionalism Yesterday and Today. Journal of International Affairs, 54(1).
Powell dan garip aciklama, (2004), Cumhuriyet Daily, April 3,
Robins, P. (1997). Turkish foreign policy under Erbakan. Survival, 39(2), 82-100.
Vincent (2004), Eastern Promise, Finantial Times, Des 3
Yavuz, M.H (2003). Islamic Political Identity in Turkey, Oxford University Press
Akıncı, M & Şafak.G.N (2016). TÜRK İSLAM SİYASİ DÜŞÜNCESİ KONGRESİ, BİLDİRİLER KİTABI.