باز شناسی شاخص‌های کیفیت محصول در آیات قرآن کریم در چارچوب اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

چکیده

ستون فقرات اقتصاد مقاومتی، تولید داخلی است. علی رغم جایگاه کلیدی تولید و کیفیت کالا و خدمات در اقتصاد مقاومتی،‌ به طور شایسته و مناسب به این موضوع پرداخته نشده است. هدف این پژوهش بازشناسی شاخص‌های کیفیت محصول در آیات قرآن است. در این پژوهش ضمن بازخوانی شاخص‌ها و ابعاد کیفیت کالا و خدمات در ادبیات متعارف،‌ به جستجوی مفهوم و شاخص‌های کیفیت محصول از منظر منابع دینی همچون قرآن کریم به شاخص‌های کیفیت محصول با روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم و با استفاده از رویکرد تفسیر قرآن به قرآن پرداخته است. هرچند در منابع دینی محدوده مشخصی تحت عنوان شاخص‌های کیفیت ذکر نشده است اما یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از آن است که می‌توان با استفاده از گزاره‌هایی به رهنمودهایی از شاخص‌های کیفیت دست‌ یافت. شاخص‌های بیان شده در آیات قرآن کریم به دو دسته شاخص‌های ایجابی و شاخص‌های سلبی تقسیم می‌شوند. این شاخص‌ها دلالت بر مفاهیمی چون نیکویی و زیبایی، عدالت در توزیع و انصاف،‌ سالم و طبع‌پذیر، استوار و قابل اطمینان در محدوده شاخص‌های ایجابی و کم‌نگذاشتن، نداشتن ضرر مالی، جانی و جسمی و در نهایت نقض نکردن عهد و پیمان در محدوده شاخص‌های سلبی دارد.

کلیدواژه‌ها


  • ابن منظور،‌ محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان‌العرب، بیروت: انتشارات دار صادر.
  • افرام البستانی، فؤاد (1370)، فرهنگ ابجدی عربی- فارسی، ترجمه رضا مهیار. تهران: انتشارات اسلامی
  • ایزدی، مهدی و زندیه، نورالدین (1391)، سیاق و سباق در مکتب تفسیری علامه. دو فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، سال 5، شماره 2.
  • جعفرنژاد، احمد (1394)، مدیریت تولید و عملیات نوین، چاپ اول، تهران: انشارات دانشگاه تهران.
  • جلیلیان، راحیل (1395)، مقام معظم رهبری و اقتصاد مقاومتی. نشریه پژوهش ملل، دوره اول، شماره 5.
  • حر،‌ سید حسن (1391)، اخلاق در تولید از منظر قرآن و روایات. فصلنامه قرآنی، شماره 42.
  • خامنه‌ای، سیدعلی (1393). بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتی مپنا. برگرفته شده از سایت farsi.khamenei.ir
  • رازینی،‌ روح‌الله (1389)؛ طراحی و تبیین مدل جامع تعالی سازمانی بر اساس رویکرد اسلامی (پایان‌نامه دکتری)،‌ دانشگاه تربیت مدرس.
  • راغب اصفهانی، حسین بن علی. (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن. دمشق: انتشارات دارالعلم الدار الشامیه.
  • رحیمی‌کلور، حسین (1394)؛ بررسی اثر کیفیت خدمات و دانش بانک از مشتریان بر وفاداری مشتریان (با تاکید بر تصویر ذهنی، کیفیت ارتباط با مشتری و رضایت‌مندی به عنوان متغیرهای واسطه‌گر). مجله مدیریت بازاریابی. شماره 27.
  • رضایی، محمد رضا،‌ مؤذن، سهراب و نفر، نرگس. (1393)؛ تحلیل رضایت‌مندی از شاخص‌های کیفیت محیط در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید پرند). مجله پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، دوره 2، شماره 1.
  • زنجیرچی، سیدمحمود و حاجی‌مرادی، احمد (1391)؛ ممیزی کیفیت آموزش مؤسسات آموزش عالی در قالب مدل مدیریت کیفیت فراگیر با رویکرد فازی.‌ مجله پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 66.
  • زیرک، معصومه (1394)؛ آسیب‌شناسی مخاطره‌پذیری اقتصاد ایران بر مبنای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، مجله اقتصادی، سال پانزدهم، شماره 9 و 10.
  • طالقانی، سیدمحمود (1362)، پرتوی از قرآن. تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
  • عزیزی،‌ سجاد؛ مسعود،‌ سلیمان‌زاده؛ باقری،‌ عظیم و فرهنگ، صحابی (1395)؛ رابطه ابعاد کیفیت مدیریت کیفیت فراگیر با بهبود عملکرد شرکت‌های صنعتی. نشریه مطالعات مهندسی صنایع و مدیریت تولید،‌ 2(2).
  • فراهیدی،‌ خلیل بن احمد (1406 ق)، کتاب العین، قم: انتشارات نشر هجرت.
  • قرائتی، محسن. (1383)، تفسیر نور. تهران: انتشارات مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن. چاپ یازدهم
  • قرشی، سید علی اکبر. (1371)، قاموس قرآن. تهران: انتشارات دار الکتب الاسلامیه.
  • کاظمی، سیدعباس و کسایی،‌ مسعود (1394)، مدیریت تولید و عملیات، تهران: انتشارات سمت، چاپ ششم
  • کاظمی، عباس (1392)؛ استاندارد از منظر اسلام. تهران: انتشارات امام صادق علیه السلام. 149-179
  • کرباسیان، مسعود (1391)، مدیریت کیفیت از بازبینی محصول تا تعالی سازمان. تهران: انتشارات مؤسسه نشر شهر. چاپ: دوم.
  • کشتکار، زهرا و همت، مرتضی. (1390)؛ الگوی مدیریت کیفیت بنیاد اروپایی در خدمات کتابخانه‌ها. مجله کلیات ماه، شماره 160.
  • کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407 ق)، الکافی. به تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیه.
  • لسانی فشارکی،‌ محمدعلی و مرادی‌زنجانی،‌ حسین (1393)، روش‌تحقیق موضوعی در قرآن کریم،‌ قم: انتشارات بوستان کتاب، چاپ سوم.
  • لطیفی، میثم (1390)، روش‌شناسی راهبردهای تدبر در قرآن کریم: استقرایی از پژوهش میان رشته‌ای مدیریت اسلامی در هه اخیر، مجله اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم،‌ شماره دوم.
  • مترجمان (1377)، تفسیر هدایت، مشهد: انتشارات بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
  • مسعودی‌پور، سعید و سپهری، مهدی (1394)؛ روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم: طراحی الگویی کاربردی برای پژوهش‌های میان رشته‌ای. نشریه دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان رشته‌ای قرآن کریم،‌ سال 6، شماره 1: 1:24.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1385)، دایره المعارف فقه مقارن. قم: انتشارات مدرسه علی ابن علی ابیطالب. چاپ چهارم.
  • مکارم‌شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه. قم: انتشارات دار الکتب الإسلامیة.
  • موسوی همدانی، سیدمحمد باقر (1374)، ترجمه تفسیر المیزان. تهران: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ پنجم.
  • میرجلیلی، علی‌محمد و یوسفی، سمیه (1394)، اولویت‌های تولید از دیدگاه قرآن و روایات. نشریه قرآن و علم. شماره 16.
  •  Riain, Ailis ni; Vahey, Catherine; Kennedy, Conor; Campbell, Stephen; Collins, Claire (2015); Roadmap for developing a national quality indicator set for general practice. In International Journal of Health Care Quality Assurance 28 (4), pp. 382–393. DOI: 10.1108/IJHCQA-09-2014-009
  • Parasuraman, A; Zeithaml, V; & Berry, L. (1998); SERVQUAL: a multiple-item scale for measuring consumer perceptions of service quality. Journal of Retailing, Vol. 64, No. 1, 12-40.
  • Stevenson, William J. (2007), Operations management. 3rd Canadian ed. Toronto: McGraw-Hill Ryerson.
  • Suchánek, Petr; Richter, Jiří; Králová, Maria. (2015); Customer Satisfaction, Product Quality and Performance of Companies. In Review of Economic Perspectives 14 (4).
  • Goetsch, David L.; Davis, Stanley (2013), Quality management for organizational excellence. Introduction to total quality. 7th ed. Boston: Pearson.