بررسی اولویتهای نهادی برای رفع موانع کلیدی مشارکت مردم در جهاد اقتصادی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد معارف و مدیریت، پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکتری معارف اسلامی و مدیریت (گرایش سیاستگذاری عمومی)،پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائل کشور، ضعف در کارآمدی اقتصادی است. جهت رفع این مسئله، سیاست­ها و اسناد بالادستی در راستای کارآمد کردن اقتصاد جهت داده‌شده است. وجه مشترک این جهت­گیری­ها مشارکت دادن بخش عمومی و مردم در عرصه اقتصادی است. زیرا از یک‌سو حاکمیت به‌تنهایی از عهده و توان این ناکارآمدی برنمی­آید و از سوی دیگر مردم ظرفیت بالقوه برای مشارکت در عرصه اقتصاد را دارا هستند. با توجه به نظریه معروف «جریان­های سه‌گانه کینگدون» در خط‌نگاری، برهه کنونی زمان حیاتی برای جهشی معنادار جهت بهره­گیری از ظرفیت عمومی و توان مردم در عرصه­ی اقتصاد است. گره خوردن مشارکت مردم با جهاد اقتصادی، موانع و مشکلات خاص خود را به همراه داشته و سازوکارهای خاصی نیاز دارد. با استفاده ازنظرات نخبگان موانع مشترک بین این دو حوزه در 12 مورد احصا شده است. با توجه به محدودیت­های مختلف دستگاه­های حاکمیتی امکان اینکه در کوتاه­مدت تمام این موانع رسیدگی شده و مرتفع گردد بعید به نظر می­رسد. لذا این سؤال اساسی وجود دارد که با چه چارچوب منطقی می­توان این موانع را اولویت­بندی کرد؟ و در ادامه اینکه چه رویکرد مفیدی برای پرداختن به این موانع کلیدی قابل توصیه است؟ بدین منظور این موانع در قالب پرسشنامه در اختیار نخبگان مربوطه قرارگرفته تا میزان اهمیت هر مانع و وضعیت عملکرد دستگاه­های حاکمیتی در آن مورد سنجیده شود. با استفاده از ماتریس اهمیت- عملکرد در مدل اهمیت-عملکرد، مهم‌ترین موانع مشارکت اقتصادی احصا شده و وضعیت اهمیت-عملکرد در هر مورد مشخص‌شده است. درنهایت با استناد به مدل سه رکنی نهادی، پیشنهادهایی جهت رفع موانع ارائه‌شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. اسکات، ریچارد (1378)، نهادها و سازمان‌ها، ترجمه مینا دده‌بیگی، تهران، سمت
  2. الوانی، سید مهدی (1381)، «راهکارهای مشارکت عامه مردم در خط‌مشی‌گذاری عمومی»، مجتمع آموزش عالی قم. شماره 13
  3. امجدی‌پور، مسعود (17/12/94) مصاحبه در خصوص چالش‌های پیش‌روی جهاد اقتصادی، http://www.borhan.ir
  4. بابایی ردوپی، مهران (1388)، نظام جامع مشارکت در کمیته امداد امام خمینی (ره)، مجموعه مقالات همایش ملی توسعه مشارکت‌های مردمی، تهران، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  5. خان‌محمدی، هادی (1393)، الگوی مشارکت شهروندی در مدیریت دولتی مبتنی بر تعالیم نهج‌البلاغه، رساله مقطع دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی. تهران
  6. خداوردی، علی (1384)، مشارکت عمومی و همبستگی ملی، تهران، سازمان عقیدتی سیاسی ناجا- معاونت سیاسی
  7. رادمهر، احسن اله (1390)، جهاد اقتصادی و بسترهای تحقق آن، تهران، مؤسسه علم گستران علامه، چاپ اول
  8. رحیمی، عبدالرحیم (1388)، نقش مشارکت مردم در محرومیت‌زدایی از جامعه. مجموعه مقالات همایش ملی توسعه مشارکت‌های مردمی، تهران، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  9. رستگاری، ابوالقاسم؛ برخورداری، علی (1388). بررسی راهکارهای توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام خمینی (ره). مجموعه مقالات همایش ملی توسعه مشارکت‌های مردمی، تهران، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  10. رضایی، محمد، (1381)، قلمرو امر اجتماعی و تأثیر آن بر روابط دولت و مردم، دولت، مردم و همگرایی؛ منتخب مجموعه مقالات هشتمین گردهمایی دولت و مشارکت مردمی به مناسبت هفته دولت. تهران، نشر آن.
  11. ساباتیه، پل ای. (1393)، نظریه‌های فرآیند خط‌مشی عمومی، ترجمه حسن دانایی‌فرد، تهران، انتشارات صفار
  12. سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، ابلاغی مقام معظم رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام
  13. شرفی، امید (1388)، مشارکت مردمی، فقرزدایی و توسعه. مجموعه مقالات همایش ملی توسعه مشارکت‌های مردمی. تهران، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  14. طوسی، محمدعلی (1372)، مشارکت (در مدیریت و مالکیت)، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  15. عزیزان، مهدی (1390)، جهاد اقتصادی الزامات، عوامل و موانع، قم، زمزم هدایت
  16. فتحی واجارگاه، کوروش؛ پرداختچی، محمدحسن؛ ابوالقاسمی، محمود؛ محمدهادی، فریبرز (1390). «تضمین کیفیت در آموزش بر مبنای مدل تحلیل اهمیت- عملکرد»، فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 4، شماره 2، صص 65- 57
  17. قرشی، سید مهدی (1393). مشارکت عمومی نظارت همگانی، شهرداری تهران. چاپ اول
  18. کرامت پناه، محسن؛ حجامی، محمود؛ فتح آبادی، حسین (1392)، «طراحی مدل استراتژیک ارزیابی عملکرد رویکرد تلفیقی تحلیل اهمیت- عملکرد دیمتل و تحلیل رگرسیون چندگانه»، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دوره 3، شماره 2، صص 66- 89
  19. کوششی، سید حسین و همکاران (1390)، جهاد اقتصادی. قم، یوسف زهرا
  20. محمدهادی، فریبرز؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ پرداختچی، محمدحسن؛ ابوالقاسمی، محمود (1390)، «تحلیل رضایتمندی فراگیران از دوره‌های آموزش ضمن خدمت بر مبنای مدل تحلیل اهمیت- عملکرد»، دو فصل‌نامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام آموزشی، دوره 4، شماره 6
  21. Chung, So Yoon. (2011). Fostering Citizen Participation Though Innovative Mechanisms In Governance, Policy, And Decision Making: Comparing Washington, DC And Seoul. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy, Arizona state university.
  22. Harrison, S. and Mort, M. (1998). Which champions, which people? Public and user involvement in health care as a technology of legitimation, Social Policy and Administration, 30, 12-22
  23. King, Cheryl Simrell; Feltey, Kathryn M.; Susel, Bridget O'Neill (1998): The question of participation: Toward authentic public participation in public administration. In Public Administration Review, pp. 317–326.
  24. Liu,Hong-Cheng. (2011). organizational accountability in emergency management: examining typhoon morakot from citizens perspective. A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Public Administration, College of Business and Public Management Department of Public and Health Administration.
  25. Parry, G., Moyser, G., Day, N. (1992). Political Participation and Democracy in Britain. Cambridge. United Kingdom:Cambridge University Press.
  26. Row, gene and lynn j. frewer. (2005). A typology of public engagement mechanisms”. Sicience, technology and human values, 32, 44-92