مقایسه جایگاه ایران با کشورهای منطقه غرب آسیا از جهت مشارکت در حکمرانی اقتصادی بین المللی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه ازاد اسلامی واحد اصفهان

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهانbakhtiari_sadegh@yahoo.com

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان homayounr38@gmail.com

4 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان saeedkarimzade@yahoo.com

چکیده

منظور از حکمرانی اقتصادی بین الملل مجموعه ای از روش های متنوع فردی و نهادی، عمومی و خصوصی است که منافع و انگیزه های متضاد و متنوع را با هم جمع و سازگار کرده و یک اقدام مشارکتی اتفاق می افتد. حاکمیت جهانی شامل نهادها و رژیم های رسمی برای تحقق اجماع نظر است، هم چنانکه در برگیرنده ترتیبات غیررسمی است که افراد یا با آنها موافقند یا از طریق آنها منافع خود را دنبال می کنند. حکمرانی اقتصاد بین الملل را در سطح منطقه ای نیز می توان مورد بررسی قرار داد. در این شرایط کشورهای مختلف در یک منطقه جغرافیایی سعی می کنند با تاثیرگذاری بر جریانات اقتصادی بی المللی برای تامین بیشتر منافع خود بهره گیرند. پنج گروه بازیگر اصلی در حوزه حکمرانی اقتصادی جهانی شامل دولت-ملت ها، شرکت های چندملیتی، نهادهای رسمی اقتصاد جهانی، نهادهای منطقه ای و غیررسمی اقتصاد جهانی، و در نهایت مردم وسازمان های مردم نهاد قابل شناسایی است. تا کنون در ادبیات اقتصاد بین الملل، مفهوم حکمرانی اقتصادی بین المللی بیشتر مورد توصیف محققین قرار گرفته است. در این پژوهش تلاش شده است این مفهوم کیفی، کمی و سنجش پذیر گردد. بدین منظور با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی و با شناسایی 32 معیار و زیرمعیار وزن های نسبی هر یک مشخص و پس از مشخص شدن مقادیر، عدد متناظر با نقش آفرینی هر کشور در حکمرانی اقتصادی بین المللی بدست می آید. این عدد مانند شاخص توسعه انسانی کاربرد رتبه بندی دارد. بر اساس این رتبه بندی، حکمرانی اقتصادی بین المللی در منطقه خاورمیانه کاملا مشارکتی است و هیچ کشوری به تنهایی سهم قابل توجه و جایگاه رهبری اقتصادی را به خود اختصاص نداده است. در رقابت بین کشورها، کشور عربستان سعودی در منطقه بالاترین رتبه را در بهره گیری از بازیگران حکمرانی اقتصادی داشته و در نتیجه بیشترین نقش را در حکمرانی اقتصادی ایفا کرده است. جمهوری اسلامی ایران نیز در این رتبه کاملا در میانه جدول قرار گرفته است و رتبه هشتم را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها


  • ترکمانی. (1391). چشم‌انداز نظام اقتصاد بین‌الملل: رویکرد آینده‌پژوهی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. شماره 61. صفحات 193 تا 216
  • حافظ نیا محمدرضا و زرقانی سیدهادی و احمدی‌پور زهرا و رکن‌الدین افتخاری عبدالرضا. (1385). طراحی مدل سنجش قدرت ملی کشورها. فصلنامه ژئوپلیتیک. شماره دوم. صفحه 46 تا 73.
  • خورشید، صدیقه، ذبیحی، رضا. (1389). یک مدل کمی ارزیابی ارزش ویژه نام و نشان تجاری محصولات با استفاده از تکنیک‌های تحلیل شبکه فازی – تحلیل پوششی داده‌ها برمبنای کارت امتیازی متوازن، نشریه بین‌المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، شماره 1، جلد 21
  • دهشیری محمدرضا. (1393). جهانی‌شدن و نظام بین‌الملل. فصل‌نامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. شماره یازدهم
  • رنجبر همایون و دائی کریم‌زاده سعید و مروی علی (1391). حکمرانی جهانی: مؤلفه‌ها و ابزارها. فصل‌نامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. شماره ششم
  • زرقانی. (1391). سنجش قدرت ملی در جهان اسلام. فصل‌نامه مطالعات جهان اسلام. شماره دوم
  • عباسی و کیانی. (1391). حکمرانی جهانی و حقوق جهانی؛ گذار از حقوق بین‌الملل دولت‌محور در عصر جهانی‌شدن. فصل‌نامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. شماره ششم.
  • فاخری مهدی. (1393). بازیگران ملی و فراملی در روند جهانی‌شدن. فصل‌نامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. شماره یازدهم
  • تئودور اچ کوهن. 1392. اقتصاد سیاسی جهانی. ترجمه عادل پیغامی و همکاران. تهران مرکز ملی مطالعات جهانی‌شدن
  • حبیبی، آرش، ایزدیار، صدیقه، سرافرازی، اعظم. (1393)، تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، انتشارات کتیبه گیل
  • رابرت گیلپین. 1387. اقتصاد سیاسی جهانی، درک نظم اقتصاد بین‌الملل. مترجم. مهدی میرمحمدی و همکاران. تهران. موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد
  • Alwxander Wendt, 1992, Anarchy is What State Make of it: The Social Construction of Power Politics, International Politics,46
  • Anne-Marie Slaughter, 2004.A Read New World Order. Princeton university Press
  • danirodrik,(2001). THE GLOBAL GOVERNANCE OF TRADE. Harvard university press
  • Denis Stairs, Global Governance as a Policy Tool: The Canadian Experience, InRiamo Vayrwen Globalozation and Global Governance, 1999.
  • Final Report of the 53th Annual DPI/NGO conference, New York U.N., 2008
  • Global Governance 2025: At a Critical Juncture
  • Global governance and governance of the global commons in the global partnership for development beyond 2015. UN system task team on the post 2015 UN Development Agenda. January 2013
  • Hedly Bull, 1977. The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, London, Macmilan
  • Lawrence S. Finkelstein, 1995, What is Global governance?, Global Governance 1
  • Michael Barnet & Raymond Davall, 2005. Power in Global Governance, Cambridge university Press.
  • Mihaly Simai, 1994, the Future of global Governance Managing Risk and Change in the International System, Washington D.C.
  • Ngaire Woods. (2013). Global Economic Governance after the 2008 Crisis. University of Oxford; the Global Economic Governance Programme.
  • Nowrot, kersten (2004). Global Governance of International Law. (report). Martin Luther University
  • Stephen D. Krasner, 1999, Soverignty: Organized hypocrisy, Princeton university press
  • Sylvia Ostry, 1997, A New Regime for Foreign Direct Investment, Washington D.C. Group of Thirty.
  • The Commission on Global Governance, Our Global Neighbourhood, Oxford: Oxford University Press, 1995, p.
  • Thomas G Weiss & Leon Gordenker, 1996, NGOS,Th U-N and Global Governance Lynner Publishers Boulder, London
  • Thomas G. Weiss and Ramesh Thakur. (2010) The UN and Global Governance: An Idea and Its Prospects, Indiana University Press, forthcoming.
  • Barry Einchengreen and Peter B. Kenen, 1994, managing the WorldEconomy Under the Bretton Woods System: An Overiew, In Oeter. Kenen ed: Managing the World Economy: Fifty Years after Bretton Woods, Washington D.C. Institution for International Economics.
  • Daniel Kaufmann, Aart Kraay, and Massimo Mastruzzi. (2005). Governance Matters IV: Governance Indicators for 1996-2004. World Bank Policy Research Working Paper 3630
  • Harold Jacobson and Michel Oks,1990, China;s Participation in the IMF, the World Bank and GATT: Toward a global Economic Order, University of Michigan Pres.
  • Lee Amy H.I; Wen-Chin Chen, Ching-Jan, Chang (2008), A fuzzy AHP and BSC approach for evaluating performance of IT department in the manufacturing industry in Taiwan, Expert Systems with Applications 34, pp. 96–107
  • Manuela Moschella and Catherina Weaver. (2014) HAND BOOK OF GLOBAL ECONMIC GOVERNANCE. United kingdom. Routledge
  • Richard N.Cooper. (1968) The Economics of Interdependence; Economic Policy in The Atlantic Community. New York Me Graw Hill.
  • iglo.org/Global Govenance Progaram