نظریهپردازان با توجه به چارچوب نظریشان، نقش متفاوتی برای دین در فرآیند گذار به دموکراسی قائل شدهاند. نظریات شکلگرفته الگوهای غربی، تحقق دموکراسی غربی در جوامع برخوردار از فرهنگ اسلامی را امری بعید میدانند؛ اما روشن است که هرچند دین مبین اسلام با دموکراسی غربی، سازگاری ندارد ولی اگر مقصود از توسعه سیاسی، مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی باشد، این دو مفهوم باهم سازگار هستند. مطالعه حاضر نیز در همین راستا، باهدف بررسی تأثیر دینداری بر روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک (منطبق با ارزشهای غربی) و فرهنگ سیاسی مشارکتی (منطبق با ارزشهای اسلامی) انجامگرفته است. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه در چارچوب روش پیمایشی در بین کلیه شهروندان شهر اصفهان در سال 1394 با نمونه تصادفی 339 نفر انجام شد. یافتهها نشان میدهد با افزایش دینداری از میزان فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افراد، کاسته میشود؛ بهعبارتدیگر، فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افرادی بالاتر بود که از دینداری کمتری برخوردار بودند. از سوی دیگر، فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین افرادی که از میزان دینداری بالاتری بودند، بیشتر بود و دینداری، تأثیر مثبتی بر روی فرهنگ مشارکتی در بین شهروندان دارد
امامجمعه زاده سید جواد؛ رضا محموداوغلی؛ امید عیسی نژاد (1389) بررسی رابطه میان دینداری و مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره ششم، شماره 1،
جهانگیری جهانگیر، فاطمه ابوترابی زارچی(1391) بررسی تأثیر میزان استفاده از رسانههای جمعی بر مؤلفههای فرهنگ سیاسی دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه شیراز، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره هفتم، شماره 4
ذوالفقاری ابوالفضل (1390) رابطهی نوع دینداری با نگرش به ارزشهای دموکراتیک در میان دانشجویان تهرانی، جامعهشناسی جوانان، دوره 1، شماره 1
شیری حامد، (1393) زیست جهان دانشگاهی و نقش آن در شکلگیری فرهنگ سیاسی دموکراتیک (پیمایشی در بین دانشجویان دانشگاه تهران)، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره 9، شماره 4
امام خمینی، روحالله (1361) صحیفه نور، وزارت ارشاد اسلامی، تهران.
سعید، بابی (۱۳۷۹). هراس بنیادین. ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
فیرحی داود، (1378) قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران، نشر نی
کوهن، کارل، دموکراسی، (1373) ترجمه فریبرز مجیدی، تهران، نشر خوارزمی
عمید زنجانی، عباسعلی، (1377) ابعاد فقهی مشارکت سیاسی (مجموعه مقالات مشارکت سیاسی)، به اهتمام علیاکبر علیخانی، تهران، انتشارات سفیر.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1388) رستگاران، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
یتهام و بویل، دیوید و کوین، (1376) دموکراسی چیست؟ ترجمه شهرام نقش تبریزی، تهران، انتشارات ققنوس
Harris, F. (1994). Something within: Religion as a mobilizer of African American political activism. Journal of Politics, 1, 42-68.
Holliday, K. (1996). Keeping close to the customer. Bank Marketing, 28(6), 14-19.
Rose, R. (2002). How Muslims view democracy: Evidence from Central Asia. Journal of Democracy, 14(4), 102–111.
Zubaida S(1972) Economic and Political Activism in Islam, Economy and Society, vol. I.
Plano J. C and R Olton(1988),The International Relations Dictionary, USA, Longman
Eisenstadt, S. N. (1968). Introduction. In S. N. Eisenstadt (Ed). Max Weber on Charisma and Institution Building. Chicago, IL: University of Chicago Press
Esposito, JL & Voll, JO, (1996) Islam and Democracy, Oxford University Press
Haddad Y. (2003) Islamist Perceptions of U.S Policy in the Middle East. In: david W. Lesch (ed). The Middle East and the United States. Westview Press.
Huntington, S. P. (1996) The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. New York: Simon & Schuster.
Inglehart. R and Norris. P, (2003) Gender Equality and Cultural Change around the World, cambridge university press
Juergensmeyer, M. (1993). The New Cold War? Religious Nationalism Confronts the Secular State. Berkeley: University of California Press.
Lewis B, (2002) What Went Wrong? The Clash Between. Islam and Modernity in the Middle East New York: Oxford University Press
Mousalli, A. S (2001) The Islamic Quest for Democracy, Pluralism, and Human Rights, University of Florida Press.
Turner B S. (1974) Weber and Islam, London, Henley and Boston.
Weber, M (1963), Sociology of Religion, trans. Ephraim Fischoff, Boston: Beacon.
رهبرقاضی, محمودرضا, امام جمعه زاده, سیدجواد, نوربخش, سوسن, & خاکی, مینا. (1395). بررسی رابطه دینداری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک. مطالعات راهبردی بسیج, 19(71), 141-165.
MLA
محمودرضا رهبرقاضی; سیدجواد امام جمعه زاده; سوسن نوربخش; مینا خاکی. "بررسی رابطه دینداری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک". مطالعات راهبردی بسیج, 19, 71, 1395, 141-165.
HARVARD
رهبرقاضی, محمودرضا, امام جمعه زاده, سیدجواد, نوربخش, سوسن, خاکی, مینا. (1395). 'بررسی رابطه دینداری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک', مطالعات راهبردی بسیج, 19(71), pp. 141-165.
VANCOUVER
رهبرقاضی, محمودرضا, امام جمعه زاده, سیدجواد, نوربخش, سوسن, خاکی, مینا. بررسی رابطه دینداری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک. مطالعات راهبردی بسیج, 1395; 19(71): 141-165.