بررسی رابطه دین‌داری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

نظریه‌پردازان با توجه به چارچوب نظری‌شان، نقش متفاوتی برای دین در فرآیند گذار به دموکراسی قائل شده‌اند. نظریات شکل‌گرفته الگوهای غربی، تحقق دموکراسی غربی در جوامع برخوردار از فرهنگ اسلامی را امری بعید می‌دانند؛ اما روشن است که هرچند دین مبین اسلام با دموکراسی غربی، سازگاری ندارد ولی اگر مقصود از توسعه سیاسی، مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی باشد، این دو مفهوم باهم سازگار هستند. مطالعه حاضر نیز در همین راستا، باهدف بررسی تأثیر دین‌داری بر روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک (منطبق با ارزش‌های غربی) و فرهنگ سیاسی مشارکتی (منطبق با ارزش‌های اسلامی) انجام‌گرفته است. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسش‌نامه در چارچوب روش پیمایشی در بین کلیه شهروندان شهر اصفهان در سال 1394 با نمونه تصادفی 339 نفر انجام شد. یافته­ها نشان می‌دهد با افزایش دین‌داری از میزان فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افراد، کاسته می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر، فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افرادی بالاتر بود که از دین‌داری کمتری برخوردار بودند. از سوی دیگر، فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین افرادی که از میزان دین‌داری بالاتری بودند، بیشتر بود و دین‌داری، تأثیر مثبتی بر روی فرهنگ مشارکتی در بین شهروندان دارد

کلیدواژه‌ها