تبیین سبک رهبری خدمتگزار فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس و پیامدهای آن در بین بسیجیان (مطالعه موردی: شهید حسین خرازی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

3 دانشگاه اصفهان

چکیده

فرماندهان سپاه با شیوه مدیریت و رهبری خویش نقش اثرگذاری در ایجاد انگیزه در بسیجیان و پیروزی‌های متعدد در جنگ تحمیلی داشته‌اند که در قالب مفهوم سبک رهبری خدمتگزار قابل بررسی هست. این مطالعه با روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه به بررسی سبک رهبری خدمتگزار فرمانده لشکر 14 امام حسین (علیه‌السلام)­، شهید حسین خرازی در بین 210 نفر از بسیجیان دوران دفاع مقدس این یگان پرداخته است. اعتبار تحقیق از نوع صوری و روایی مقیاس‌ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید واقع شد. داده‌ها پس از گردآوری توسط نرم‌افزارهای اس پی اس اس و لیزرل مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که بین سبک رهبری خدمتگزار شهید حسین خرازی در جنگ تحمیلی با سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی بسیجیان داوطلب ارتباط معنی‌دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد با افزایش سرمایه اجتماعی بسیجیان میزان تعهد سازمانی آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. نتایج رگرسیون نیز بیانگر این است که تعهد سازمانی افراد به ترتیب تحت تأثیر متغیرهای سبک رهبری خدمتگزار (50/0) و سرمایه اجتماعی (36/0) است که درمجموع این دو متغیر توانسته‌اند 60 درصد از واریانس تعهد سازمانی را تبیین کنند. همچنین نتایج آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار لیزرل نشان داد که مدل تحقیق با داده‌ها برازش داشته است.

کلیدواژه‌ها


  • اصغری زاده، عزت اله، سعیدی نژاد، مجید (1390)، عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی مطالعه موردی اعضای جهاد دانشگاهی، فصلنامه کاوش های مدیریت بازرگانی، سال سوم، پاییز و زمستان، شماره 6، ص 105-122
  • حسنزاده ثمرین، تورج، مقیمی، سید محمد (1391)، اثر سرمایه اجتماعی بر تعالی سازمان، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 3، پاییز، ص 123-143
  • حسینی، سید مهدی، مهدی زاده اشرفی، علی (1389)، شناسایی عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی، فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 18، تابستان، ص 9-16
  • حقیقتیان، منصور، مرادی، گلمراد(1390)، بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی کارکنان اداره تعاون، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شماره پیاپی 44، شماره چهارم، ص 115-130
  • خرازی، سید کمال، میرکمالی، سید محمد، ترکی، علی(1392)، رهبری خدمتگزار سازمان و رضایت شغلی کارکنان، چشم انداز مدیریت دولتی، شماره 14، ص 87- 1166. خورشید،
  • صدیقه(1391)، مطالعه تأثیر سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان: بررسی موردی بانکهای دولتی شهر کرمان، فرآیند مدیریت توسعه، دوره 25، شماره 1، پیاپی 79، ص 115- 147
  • خوشبختی، جعفر، کشتی دار، زندهب ودی، مهدی (1391)، ارتباط بین رهبری خدمتگزار و تعهد سازمانی کارکنان هیئت های ورزشی استان بوشهر، فصلنامه مدیریت ورزشی ،شماره 16، ص 113-130
  • رحیمی، محسن (1376)، تبیین سبک رهبری در بسیج و رابطه آن با انگیزه بسیجیان، مطالعات راهبردی بسیج، تابستان و پاییز، شماره 13 و 14، ص 70-81
  • دلخوش کسمایی، ابوالقاسم، جعفری، محمد، نیرومند، پوران دخت (1391)، الگوی رهبری خدمتگزار در مدیریت بیمارستان: مطالعه موردی بیمارستان فوق تخصصی ولیعصر (عج) ناجا، مجله طب انتظامی، شماره 1، مسلسل 3، ص 162- 169
  • سعادت، رحمان (1385) ، تخمین سطح و توزیع سرمایه اجتماعی استان ها، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23، ص 173- 195
  • سلیمانی، ناهید، رجایی پور، سعید، شعبانی، احمد (1390)، بررسی وضعیت موجود و مطلوب کاربست های شاخص های رهبری خدمتگزار در مدیریت کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان، پژوهشنامه کتابداری وا طلاع رسانی، پاییز و زمستان ،شماره 2، ص 59- 76
  • شیخ زاده، محمد (1391)، الگوی رهبری خدمتگزار مبتنی بر دیدگاه امام خمینی (ره)، دو فصلنامه علمی- تخصصی اسلام و مدیریت، سال 1، شماره 1، ص 7-36
  • شهبازی، محمد،علیاکبری، آرش، اسعدی، علی، جواهری کامل، مهدی (1378)، تأثیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر قصد ترک خدمت کارکنان، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال پنجم، شماره 19، ص 40-26
  • عبدالهی، محمد، موسوی، میرطاهر(1386)، سرمایه اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان شناسی گذار، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم ،شماره بیست و پنجم
  • غلامی، خلیل، شیربیگی، ناصر، حاجی زاده، سارا (1393)، سبک رهبری خدمت گذار در میان مدیران مدارس، فصلنامه راهبرد فرهنگ، شماره بیست و هفتم، ص 139-16016.
  • فروغی ا صل،ا میر (1380)، بررسی تأثیر سبک های رهبری مدیریت بر ساختار سازمانی در صنایع شهرستان تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس
  • فروغی جهرمی، محمدقاسم (1373)، رهیافتگان وصال، تهران، مرکز فرهنگی سپاه
  • فیلد، جان (1386)، سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی ،تهران، انتشارات کویر
  • قلی پور، آرین، حضرتی، محمود(1388)، تبیین ابزار سنجش رهبری خدمتگزار در سازمانهای دولتی ایران، پژوهش های مدیریت، سال دوم، شماره سوم، ص 5-2720.
  • کاظم زاده بیطالی، مهدی، قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل (1392)، تبیین نقش و میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی و آموزش اثربخش، فصلنامه رفتار سازمانی در آموزش وپرورش، سال اول، شماره دوم، ص 105- 116
  • گنجی، محمد، نعمت الهی، زهرا (1390)، رابطه هویت دینی و سرمایه اجتماعی در بین مردم شهر کاشان، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شماره پیاپی (40)، شماره چهارم، ص 123-14
  • مدنی، سید مصطفی (1383)، فرماندهی عالی در جنگ، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، سال شانزدهم، شماره 1، ص 119-138
  • 23.مرادی، مرتضی، جلیلیان، حمیدرضا، کریمی، داود (1389)،  رابطهی سرمایه اجتماعی با عملکرد پلیس، دوماهنامه توسعه ی انسانی پلیس، سال هفتم، شماره 31، مهر و آبان، ص 95-108
  • 24.نادی، محمدعلی، مولوی، حسین، طغرایی، بنت الهدا (1391)، رابطه بین سرمایه اجتماعی و عدالت سازمانی با تعهد سازمانی براساس مدل معادلات ساختاری در بین دبیران زن  دبیرستانهای دخترانه شهر اصفهان، فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی ،دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان، سال هفتم، شماره دو، شماره پیاپی 16، پاییز و زمستان، ص 97- 120
  • ناظم، فتاح، قائد محمدی، محمدجواد (1378)، تعهد سازمانی مدیران و  مؤلفه های آن در دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی، سال چهارم ،شماره اول، ص 11-2
  • نصر اصفهانی، مهدی، نصر اصفهانی، علی، نوری، ابوالقاسم (1390)، رابطه رهبری خدمتگزار با تعهد سازمانی و مؤلفه های آن در کارکنان سازمانی بهزیستی استان اصفهان، پژوهش های مدیریت، سال چهارم، شماره یازدهم، ص 124- 10
  • نصراصفهانی، مهدی، نصراصفهانی، علی (1389)، طراحی مدل رهبری خدمتگزار براساس دیدگاه امام علی (ع) و مقایسه آن با نظرات اندیشمندان غربی، فصلنامه منهاج، سال ششم، شماره یازدهم، پاییز و زمستان، ص 143-163
  • نیازی ،یحیی (1391)، برخی ویژگی های فرماندهان سپاه پاسداران در دفاع مقدس، فصلنامه نگین ایران، سال یازدهم، شماره چهل و یکم، ص 59-74
  • وحیدا، فریدون، کلانتری، صمد، فاتحی، ابوالقاسم (1383)، رابطه سرمایه اجتماعی با هویت اجتماعی دانشجویان، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد هفتم، شماره دوم، ص 30-56
  • یوسفی، سجاد، مرادی، مرتضی، تیشه ورز دائم، محمدکاظم (1389)، نقش تعهد سازمانی کارکنان در تسهیم دانش، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال هفتم، شماره 30، مرداد و شهریور، ص 23-36کتاب ها
  • ریتزر، جرج(1380)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی ،چاپ پنجم، تهران، انتشارات علمی
  • علایی، حسین(1391)، روند جنگ ایران و عراق، تهران، انتشارات مرزوبوم
  • مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی(1370)صحیفه نور، جلد 12، تهران، انتشارات وزارت ارشاد اسلامی
  • مقیمی، محمد(1386) ، سازمان و مدیریت: رویکرد پژوهشی، تهران، نشر ترمه
  • B.Carson.P.P.and carson.K.D.(2003). "The father of europe: An analysis of supranational servant leadership on Jean monnet",International journal of organization theory and behavior.6/3:374400.
  • Buchen,I.H.(2008)"Servant leadership:A model for future faculty and future Organizations",journal of leadership studies,15/5:125136.
  • Horsman,J.H.(2008). "Perspectives of servant leadership and spirit in organization", A Dissertation presented in Partial fulfillment of the requirement for the degree Doctor of Philosophy.Gonzaga university
  • Nah apiet, J. & Ghoshal, S.(1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational Advantage. Academy of Management Review, 2, 242267
  • Was serman, S. Faust, K.(1999). Social network analysis: methods and applications.Cambridge: Cambridge university press
  • Tsai,W. & Ghoshal, S.(1998). Social capital and value creation: an empirical study of interfirm networks. Academy of management Journal, 41(4), 464476
  • Patterson,K.(2003)."servant leadership: A theorical model. A Dissertation presented in Partial fulfillment of the requirement for the degree Doctor of Philosophy,Regent university
  • Spears,L.(1996). "Reflections on Robert K. Greenleaf and servant leadership".Journal of Leadership & Organization Development, 17/7, .5333