طراحی الگوی رهبری اثربخش سازمانی به استناد سیره پیامبر اسلام(ص)

نویسندگان

1 علامه طباطبایی

2 هرمزگان

3 پژوهشکده حکمت و فلسفه ایران

چکیده

این مقاله با هدف طراحی الگوی رهبری اثربخش پیامبر اسلام(ص) و با روش تحقیق کیفی تحلیل تم و با استفاده از متون منتخب در سیره نبوی(ص) انجام شده است. در این بررسی، تعداد 351 روایت به عنوان گزاره انتخاب و مطالعه شده که در نتیجه، تعداد 195 پیام، 33 مفهوم، 7مقوله و 3 بعد کلی شناسایی گردید. نتایج نشان می‌دهد، سبک رهبری پیامبر اسلام(ص) بیشتر بر سه محور رابطه خود با خدا (تحول اعتقادی)، رابطه خود با افراد (تحول فردی) و رابطه خود با جامعه (تحول سازمانی اجتماعی) استوار بوده است. یافته­ها نشان می‌دهد که اقوال و افعال حضرت در حوزه عمل تابعی از مبانی اعتقادی بوده و این مهم از جمله عوامل تأثیرگذار بر پیروان و کسب محبوبیت از سوی آنان بوده است. تحول اجتماعی و فردی رهبری می‌تواند تابعی از تحول اعتقادی اخلاقی وی باشد. همچنین می‌توان گفت، دو متغیر تألیف قلوب (مدیریت بر قلب‌ها) و عقلانیت، دارای بیشترین فراوانی و تکرار در میان شاخص‌های مشاهده شده در سیره رهبری ایشان بوده و بر همین اساس می‌توان سبک رهبری آن حضرت را به رهبری رحمانی تعبیر نمود. بر اساس نتایج این تحقیق، با توجه به ضریب تأثیرگذاری تحول درونی و اعتقادی بر سایر جنبه‌های فعالیتی فرد رهبر، می‌توان پیشنهاد نمود که مدیران سازمان‌های کشورمان برای افزایش اثربخشی، باید هر نوع تحول را ابتدا در خود ایجاد و آنگاه نسبت به تحول در دیگران و سازمان اقدام کنند.

کلیدواژه‌ها