بررسی نوآوری‌های نظامی مدیریتی سردار سلیمانی در جبهه مقاومت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین علیه السلام

2 دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

3 دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

هدف: ادبیات مربوط به بررسی نوآوری‌های نظامی عموما متمرکز بر تشریح جنبه‌های سخت و فناورانه شده‌اند. این تمرکز باعث شده است که از جنبه‌های نرم و مدیریتی در این حوزه‌ها غفلت شود. سپاه قدس که ماموریت‌های فرامرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر عهده دارد، توانسته است در دوره فرماندهی قاسم سلیمانی، با تمرکز بر جنبه‌های مدیریتی و مستشاری، بسیار بیشتر از جنبه‌های سخت و فناورانه به پیروزی جبهه مقاومت کمک کند. چنین رویکردی موجب شده است که هزینه‌های جنگ‌های گران برای ایران و کشورهای اسلامی بشدت کاهش یابد. همچنین اتحاد را در جهان اسلام ایجاد کرده است. روش‌شناسی: این پژوهش، با روش تحلیل مضمون انعکاسی انجام گردید. دلالت‌ها از جامعه هدف مشخصی که اظهارات منتشر شده از سران جبهه مقاومت یا سران جبهه استکبار در موضوع نوآوری‌های نرم و مدیریتی قاسم سلیمانی است، استخراج شد. یافته ها: نوآوری های نظامی نهادی و مدیریتی سردار قاسم سلیمانی عامل موثر بر تالیف قلوب و ایجاد اتحاد در منطقه خاورمیانه بوده است. ایجاد شان و جایگاه برای مرجعیت شیعه به عنوان متولی دین و سیاست اسلامی در عراق و لبنان اساسی ترین نوآوری نظامی نهادی وی شناسایی شد. انتقال مفهوم بسیج برای مردمی سازی جنگ و کاستن از مخاطرات ناشی از کمبود انگیزه در دولتمردان و انتقال عملی تصمیم گیری به مردم در حوزه جنگ از دیگر نوآوری‌های مذکور است. نهایتا مشخص شد که ایجاد ائتلاف برای بهره‌گیری از توان غیر مسلمینِ همراه، علیه جبهه استکبار یکی دیگراز مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نوآوری های نظامی مدیریتی سپهبد سلیمانی در سال های اخیر است.

کلیدواژه‌ها


منابع فارسی
اشرفی, ا. (1401). جایگاه ولایت در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی. مشرق موعود, 61, صص 201-235.
المؤمن, ع. (1418). دراسات. قضایا اسلامیة معاصرة, 97–144.
الهی نژاد , ح., & ستار, ف. (1400). نقش انسجام و اتحاد مسلمانان در زمینه‌سازی ظهور با تأکید بر مکتب شهید سلیمانی. جامعه مهدوی, 2 (2), صص60-85.
باقری دولت آبادی, ع. (1400). انقلاب اسلامی و مکتب سازی: نمونه موردی مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی. مطالعات دفاع مقدس, 28, صص 27-55.
بدریان, ‌. (1419). الامام الخمینی و المجتمع المدنی/ البعد القانونی. التوحید(عربی), 106–120.
برزنونی, م., اکبری, ح., & دانشکده و پژوهشکده مدیریت و اقتصاد. (1399). نطق سلیمان (مجموعه سخنرانی‌های محوربندی شده سردار سپهبد شهید حاج قاسمی سلیمانی). تهران: دانشگاه امام حسین علیه السلام.
بنازاده ماهانی, ص., & حسین زاده باردئی, خ. (1400). تحلیل قرآنی رابطه‌ی انتظار و مقاومت اسلامی در مکتب شهید سلیمانی. جامعه مهدوی, 2 (2), صص 88-123.
بیات, ع., & سیدطباطبایی, س. (1399). الگوی مطلوب ارتباطات میان‌فردی در سلسله‌مراتب فرماندهی: موردمطالعه شهید حاج قاسم سلیمانی. مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 169-185.
پورمنافی, ا., دعاگویان, د., & سهرابی, م. (1397). بازشناسی مولفه های فرهنگ دفاعی و قدرت ملی در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی). راهبرد, صص 161-183.
پهلوان شریف, م., & کاظمی, م. (1399). تبیین الگوی شایستگی مدیران جهادی تمدن‌ساز (مورد مطالعه: شهید قاسم سلیمانی). مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 141-168.
جلیلیان, ح. (1399). الگوی تفکر راهبردی مدیران جهادی بر اساس وصیت نامۀ الهی سیاسی شهید قاسم سلیمانی. مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 93-111.
چراغی کوتیانی, ا. (1400). شاخصه‌های جامعه‌شناختی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی. جامعه مهدوی, 2 (1), صص 116-144.
خامنه‌ای, س. (1398, 10 27). اینک نیروی بدون مرز قدس! بازیابی از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=44709
خانی, ع., & محمدی, ع. (1399). بازشناسی مولفه های مکتب شهید سلیمانی مبتنی بر بیانات امام خامنه ای مد ظله العالی. مطالعات راهبردی بسیج, 23 (86), صص 5-37.
دبیرخانه دائمی مکتب شهید سلیمانی. (1399). موردکاوی سیدالشهدای مقاومت. تهران: دانشگاه امام حسین علیه السلام.
دهقانی پوده, ح., & پاشایی هولاسو, ا. (1399). تدوین الگوی فرماندهی شهید قاسم سلیمانی. مدیریت اسلامی, 28 (2), صص 13-37.
رجبی, م. (1399). شاخصه های مکتب شهید سلیمانی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی). بصیرت و تربیت اسلامی, 17 (55), صص 31-56.
ردایی, ه., ساده, ا., & امینی سابق, ز. (1400). مکتب شهید سلیمانی، منظومه عملی مسئولیت اجتماعی مدیران جهادی. رهیافتهای نوین در مدیریت جهادی و حکمرانی اسلامی, 1 (1), صص 97-125.
روح اللهی, م. (1400). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های نفوذ اجتماعی در سبک رهبری شهید قاسم سلیمانی. مدیریت اسلامی, 29 (2), صص 5-42.
رودگرکوهپر, م. (1400). معنویت اجتماعی در مکتب سلیمانی. تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
ریتنهاوس‌گرین, ب. (1394). نوآوری نظامی در آمریکا پس از جنگ سرد. (م. فقیه, & م. آزادنیا, مترجم) تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
سیاهپوش, ا. (1400). ویژگی‌های انسان تراز در مکتب شهید سلیمانی و نقش آن در انتظار. جامعه مهدوی, 2 (2), صص 157-186.
فرزندی اردکانی, ع., صفری, ح., سادات, م., & بازرگانی, ح. (بدون تاریخ). طراحی الگوی راهبردی-فرهنگی اقتصاد مقاومتی با ملاحظه اقتصادی-دفاعی مبتنی بر اندیشه‏ ‌های مقام معظم رهبری در ج. ا. ایران. پژوهشهای انقلاب اسلامی, 7, 145-176.
قراباغی, م., & ازگلی, م. (1399). واکاوی سبک رهبری سردار شهید حاج قاسم سلیمانی الگوی متعالی رهبری خدمتگزار. مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 113-139.
کریم خانی, ا. (1400). اسرار سلیمانی: مقالات جمعی از صاحب‌نظران درباره شخصیت شهید سردار حاج قاسم سلیمانی. تهران: خط مقدم.
لطیفی, م. (1399). روش موردکاوی به‌مثابه الگوی آموزش دلالت‌هایی برای تبیین مکتب شهید سلیمانی. مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 9-32.
ماندل, ر. (1379). چهره متغیر امنیت ملی. (پ. م. راهبردی, مترجم) تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محمدی, م., سلیمی, س., بوشهری, ع., & نظری زاده, ف. (1387). نظام نوآوری دفاعی؛ مروری بر مفاهیم و تجارب پنج کشور چین، فرانسه، آلمان انگلیس و اسپانیا. تهران: مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی- موسسه آموزش و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
محمود, پ. (2009). صدور انقلاب، به مثابه نقشه راه جهان گرایی دراندیشه سیاسی امام خمینی (ره). انسان پژوهی دینی, 6, 171-183.
مقیمی, س. (1399). رهبری اخلاص مدار؛ جوهره مکتب شهید سلیمانی. مدیریت اسلامی, 28 (4), صص 33-92.
مقیمی, س. (1400). رهبری اخلاص مدار؛ جوهره مکتب شهید سلیمانی (جلد جلد 1). تهران: راه دان.
ملکی راد, م. (1400). کارکرد معرفتی و ارزشی فرهنگ انتظار در تعمیق راهبرد مقاومت با تاکید بر مکتب شهید سلیمانی. جامعه مهدوی, 2 (2), صص 126-154.
موسسه جوانان آستان قدس رضوی. (1399). مکتب سلیمانی (مروری بر آنچه حاج قاسم را «سلیمانی» کرد). مشهد: موسسه جوانان آستان قدس رضوی.
نظری زاده, ف., نژادنوری, م., & حجازی, س. (1392, زمستان). نقش عوامل فردی در موفقیت نوآوری‌های صنعت دفاعی. بهبود مدیریت, سال هفتم، شماره 4.
نظری‌زاده, ف. (1383). نوآوری نظامی. تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
نوروزی, خ. (1400). ذکر سلیمان (مجموعه مقالات روایت پژوهی مکتب شهید سلیمانی). تهران: دانشگاه امام حسین علیه السلام.
نوروزی, خ., رنجبر, ه., اسعدی, م., & آماده, ح. (1401). فهم جوهره ارتباطات انسانی - الهی در سبک فرماندهی سپهبد شهید قاسم سلیمانی. مطالعات راهبردی بسیج, 94, صص 39-73.
منابع انگلیسی
Augier, M., & Hughes, W. (2018). Leading Military Innovation, Past and Present.
Becker, P. (2002). Organisational foresight in Europe: a first overview. European Commission Community Research Working Paper, Luxembourg.
Birkler, J., Bower, A., Drezner, J., Lee, G., & Lorell, M. (2003). Competition and innovation in the US fixed-wing military aircraft industry. Rand Corporation.
Bracken, P. (2002). Innovation and the US Defense Industry. June.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 77-101.
Braun, V., & Clarke, V. (2019). Reflecting on reflexive thematic analysis. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 589-597.
Brown, K., & Osborne, S. (2012). Managing change and innovation in public service organizations. Routledge.
Bukkvoll, T. (2015). Military Innovation Under Authoritarian Government--the Case of Russian Special Operations Forces. Journal of Strategic Studies, 38, 602-625.
Corre, A., & Mischke, G. (2005). The innovation game: a new approach to innovation management and R\&D. Springer Science \& Business Media.
Dortmans, P., & Curtis, N. (2004). Towards an analytical framework for evaluating the impact of technology on future contexts. DEFENCE SCIENCE AND TECHNOLOGY ORGANISATION SALISBURY (AUSTRALIA) SYSTEMS~….
Drezner, J. A. (2009). Competition and innovation under complexity. RAND CORP ARLINGTON VA NATIONAL SECURITY RESEARCH DIV.
Fagerberg, J., Martin, B., & Andersen, E. (2013). Innovation studies: evolution and future challenges. OUP Oxford.
Farrell, T., & Terriff, T. (2002). The sources of military change: Culture, politics, technology. Lynne Rienner Publishers.
Foley, R. T. (2012). A case study in horizontal military innovation: The German Army, 1916--1918. Journal of Strategic Studies, 35, 799-827.
Isaacson, J., Arquilla, J., & Layne, C. (1999). Predicting Military Innovation. RAND Documented Briefing, Santa Monica: RAND.
lsaacson, J., Layne, C., & Arquilla, J. (1999). Predicting military innovation.
Luthra, G. (2003). Military innovation: Hurdles, bumps and jumps. Strategic Analysis, 27, 563-576.
Morgan, D., & Krueger, R. (1993). When to use focus groups and why. In D. L. Morgan (Ed.), Successful focus groups: Advancing the state of the art. Sage Publications, 3-19.
Murawiec, L., & Heeter, E. (1998). Innovation, Element of Power. Center for Strategic and Budgetary Assessments.
Murray, W., & Millett, A. (1998). Military innovation in the interwar period. Cambridge University Press.
Parker, G. (1996). The military revolution: Military innovation and the rise of the West, 1500-1800. Cambridge University Press.
Patel, F., Mingsheng, L., & Sooknanan, P. (2011). Intercultural communication: Building a global community. SAGE Publications India.
Patton, M. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods. Sage Publication.
Posen, B. (1986). The sources of military doctrine: France, Britain, and Germany between the world wars. Cornell University Press.
Sapolsky, H., Friedman, B., & Green, B. (2009). US Military Innovation since the Cold War (Abingdon, Oxon. Routledge.
Schirazi, A. (1998). The Constitution of Iran: Politics and the State in the Islamic Republic.
Scranton, P. (2009). The challenge of technological uncertainty. Technology and Culture, 50, 513-518.
Taylor, B. (2006). Innovation Strategy: Creating a New Environment for Innovation within the Defence Supply Chain. MOD, UK.
White, M., & Bruton, G. (2010). The management of technology and innovation: A strategic approach. Cengage Learning.
Williamson, M. (1996). Innovation Past and Future in Murray and Millett. New York, Cambridge University Press.