تبیین الگوی تصمیم‌گیری استراتژیک شرکت‌های دانش‌بنیان در تجاری‌سازی فنّاوری

نوع مقاله : مطالعات راهبردی بسیج

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

تصمیم‌گیری استراتژیک یکی از فعالیت‌های مدیریتی برای غلبه بر عدم اطمینان محیطی است. تصمیمات استراتژیک تصمیماتی هستند که بر بقاء بلندمدت سازمان و پویایی و ارتقاء آن تأثیر دارند. شرکت‌های دانش‌بنیان ابزار کلان دولت‌ها برای ارتقاء فناوری و جاری‌سازی علم در صنعت هستند. با توجه به اهمیت جایگاه سازمان‌های دانش‌بنیان در حجم تولید ناخالص داخلی و نیز فقدان الگوی تصمیم‌گیری استراتژیک این شرکت‌ها برای «تجاری‌سازی فناوری»، پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است: « الگوی تصمیم‌گیری استراتژیک شرکت‌های دانش‌بنیان در تجاری‌سازی فناوری چیست؟». بدین منظور با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد (رویکرد استراوس-کوربین) با 12 نفر از خبرگان موضوع (شامل مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان و خبرگان دانشگاهی) مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد. پس از مرحله کدگذاری باز از بطن داده‌های اولیه ۶۴۹ نکته کلیدی در قالب ۱۴۱ مفهوم انتزاعی استخراج شد. مفاهیم مذکور از طریق فرآیند کدگذاری محوری و انتخابی به شکل‌گیری ۸۳ مقوله فرعی، 34 مقوله اصلی و نهایتاً شش قضیه‌ی تئوریک منجر شد. قدرت کنشگری مدیران بر اساس تحلیل بازار، نقش نرخ ماندگاری نخبگان، چابک‌سازی ساختار و فرآیند تصمیم‌گیری، حفظ ارتباطات پویای بازاریابی با محیط، توجه به مؤلفه‌های اکوسیستم فناوری و محیط و اهمیت درجه‌ی بلوغ و یادگیری سازمان در اتخاذ تصمیمات بخشی از مهمترین مقوله‌های این پژوهش بوده است.

کلیدواژه‌ها


6- منابع
6-1- منابع فارسی
مقاله­ها
طبرسا، غلامعلی، (1392) بررسی عوامل مؤثر بر هوشمندی انسانی-ساختاری در سازمانهای دانشبنیان. پژوهش‌های مدیریت در ایران،۴۸ : 111-131.
ممیز، آیت اله؛ قاسمی، سیده عاطفه، (1394). تحریم اقتصادی و عملکرد شرکتهای دانشبنیان، کنفرانس بینالمللی اقتصاد در تحریم، 20-37.
گرجی‌زاده، عطیه، شریفی رنانی، حسین، (۱۳۹۳). نقش اقتصاد دانش بنیان در کنترل تورم، مدل‌سازی اقتصادی، ۲: ۱۰۷-۱۲۵.
محمدهاشمی، زهرا،‌ قاضی‌نوری،‌ سپهر،‌ سجادی‌فر، مهدی، صاحبکار خراسانی،‌ محمد، (۱۳۹۸)، ارزیابی اثربخشی حمایت‌های دولتی از شرکتهای دانش‌بنیان زیست‌فناوری، فصلنامه زیست‌فناوری دانشگاه تربیت مدرس، ۱۰ (۴)، ۶۹۷-۶۸۱.
 مهدوی، حمید، شیخ زین الدین، محمود، خدابنده، لیلا، (۱۳۹۰)، تحلیل اثربخشی پارک های علم و فناوری به کمک نتایج فرایند ارزیابی شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری، رشد فناوری، دوره ۷ (۲۷)، ۶۰-۵۳.
 
کتاب­ها

آذر، عادل؛ رجب‌زاده، علی، (1389). تصمیم‌گیری کاربردی رویکرد MADM. تهران: نگاه دانش.

الوانی، سید مهدی، (1385). مدیریت عمومی تهران: نشر نی.
باقریان کاسگری،‌ باقر، (1397). گرایش استراتژیک و نقش آن در بهبود مولفههای کار آفرینی در شرکتهای کوچک و متوسط، فصلنامه مطالعات مدیریت و کارآفرینی، دوره چهارم، شماره 2.
توحیدی، ارسطو، (1389). خلاقیت محور بنیادین تصمیم‌گیری راهبردی، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 4.
جهانی کیا، امیرحسین، حضوری، محمد جواد، یداللهی، مهدی، آذر، عادل، (1397). تبیین مدل تصمیم‌گیری شهودی در فضای عدم قطعیت ناشی از نوآوری (مور مطالعه: شرکتهای دانش بنیان)، فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی،‌ شماره 25.
خداداد حسینی، سیدحمید، کلابی، امیرمحمد، مهرابی، روزا، (1391). مفهوم‌پردازی فرآیند تصمیم‌گیری کارآفرینانه در بنگاه‌های کوچک و متوسط کارآفرین، پژوهشنامه مدیریت تحول، سال چهارم، شماره 8.
شوانک، چارلز آر، (1370). مبانی تصمیم گیری استراتژیک تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
قرشی، روح‌الله، (1391). طراحی و توسعه الگوی نظارت همگانی در شهرداری تهران، قم: دانشگاه تهران.
گودرزی، غلامرضا، (1388). تصمیمگیری راهبردی موعودگرا، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
هادوی نژاد، مصطفی؛ دانائی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل؛ خائف الهی، احمدعلی،(۱۳۸۹) کاوش فرآیند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان با استفاده از نظریه دادهبنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی: سال چهارم، شماره اول.
هومن، حیدرعلی؛ (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: انتشارات سمت.
منابع اینترنتی
سایت کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و مؤسسات دانشبنیان. 26 آبان 1398. http://daneshbonyan.isti.ir/.
 
6-2- منابع لاتین
Articles
Arendt, L., Priem, R., & Ndofor, H. (2005). A CEO advisor model of strategic decision making. Journal of Management, 680-699.
Calabrese, A., Costa, R., & Nathan, L. (2019). Integrating sustainability into strategic decision-making. Technological Forecasting & Social Change.
Cheung Ho, S., & Chuah, K. (2018). Determinants of ITF R&D Technology Commercialization in Logistics and Supply Chain Industries: R&D Technologist Perspective. Innovative Solutions for Sustainable Supply Chains.
Datta, A., & Reed, R. (2012). Commercialization of innovations: an overarching framework and research agenda. American Journal of Business, 147-191.
Drucker, P. F. (1967). The effective decision. Harvard Business Review, 92-98.
Eisenhardt , K., & Zbaracki, M. (1992). Strategic decision making. Strategic Management Journal, 17-37.
Friedman, L., & Goes, J. (2000). The timing of medical technology acquisition: Strategic decision making in turbulent environments. Journal of healthcare management, 317-330.
Harrison, F. E., & Pelletier, M. A. (1998). Fundations of strategic decision. Management Decision, 147-159.
Hauser, A., Eggers, F., & Güldenberg, S. (2019). Strategic decision-making in SMEs: effectuation, causation, and the absence of strategy. Small Business Economics.
Keeble, D., & Wilkinson, F. (2000). High-Technology Clusters, Networking and Collective. Aldershot, 10-21
Mazzarol, T. and Reboud, S. (2006). The strategic decision making of entrepreneurs within small high innovator firms. International Entrepreneurship and Management Journal, 2(2), pp.261-280.
Mintzberg, H., Raisinghani, D., & Theoret, A. (1976). The structure of unstructured decision processes. Administrative science quarterly, 246-275.
Olson, B., Parayitam, S., & Bao, Y. (2007). Strategic Decision Making: The Effects of Cognitive Diversity, Conflict, and Trust on Decision Outcomes. Journal of Management, 196-222.
Perez, V., Morales, V., & Pulles, D. (2016). Entrepreneurial decision-making,external social networks and strategic flexibility:The role of CEOs' cognition. European Management Journa, 296-309.
Gibcus, P., Vermeulen, P. A. M., & de Jong, J. P. J. (2004). Strategic Decision-Making in Small Firms: Towards a Typology of Entrepreneurial Decision-Makers. (SCALES paper; No. N200416). Zoetermeer: EIM.
Roberto, M. (2004). Strategic Decision-Making Processes. Group & Organization Management, 625-658.
Schwenk, C. (1995). Strategic Decision Making. Journal of Management, 471-493.
 
Books
Child, J. (1979). Culture, contingency and capitalism in the cross-national study of organizations. University of Aston Management Centre.
Creswell, J. (2005). Qualitative inquiry & research design: choosing among five approaches. London: Sage publication.
Garge, H. (2018). Some methods for strategic decision-making problems with immediate probabilities in Pythagorean fuzzy environment. Wiley online Journals.
Harding, R. (1998). Environmental Decision-Making: The Role of Scientists, Engineers and the Public. Sydney: Federation Press.
Hennink, M., Hutter, I., & Baily, A. (2011). Qualitative Research Method. London: Sage publication.
Leleur, S. (2012). Complex Strategic Choices. London: Springer.
Price, D., & Cameron, S. (2010). Business Research Method, a practical approach. London: Institute of personnel and development.
Struass, A., & Corbin, J.  (1990). Basic of qualitative research: grounded theory procedures and techniques. Newbury Park: Sage publication.
Tekawade, A. (2004). A literature survey on a managerial perspective on the process of innovation management. Los Angeles: University of Southern California.
Wei, G., Wei, C., & Gao, H. (2018). Multiple Attribute Decision Making With Interval-Valued Bipolar Fuzzy Information and Their Application to Emerging Technology Commercialization Evaluation. IEEE online publisher.
Zack, M. (2003). WHAT IS A KNOWLEDGE-BASED ORGANIZATION? . Organizational Learning and Knowledge , 7.