اولویت‌بندی و تحلیل تعامل مؤلفه‌های اقتصاد مردم‌بنیاد بر پایۀ تلفیق روش‌های MADM فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 استادیار دانشکدۀ معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

3 دانشجوی دکتری مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

4 دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

دوری گزیدن از اقتصاد دولتی و مضرات اثبات‌شدۀ آن، مستلزم حرکت به سمت حضور هرچه بیشتر مردم در عرصه‌های مختلف و مهم اقتصادی است. به‌منظور طراحی و ترسیم فضای مطلوب کشور جهت مقاوم‌سازی اقتصاد از طریق محور قرارگرفتن مردم در بخش‌های تأثیرگذار، نخستین گام شناخت مؤلفه‌هایی است که تحقق اقتصاد مردمی به آن‌ها وابسته است. در این مقاله، بر اساس پژوهشی مبتنی بر روش داده بنیاد که به استخراج مؤلفه‌های اقتصاد مردم‌بنیاد مبتنی بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامیمدظله‌العالی صورت پذیرفته‌ است، مؤلفه‌های مدنظر، با استفاده از تلفیقی از روش‌های MADM فازی شامل روش DMATEL فازی و ANP فازی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. بدر این خصوص با اخذ نظرات 35 نفر از اساتید، نخبگان و کارشناسان عرصۀ اقتصاد مقاومتی، نحوۀ تعامل بین مؤلفه‌های مستخرج و همچنین اولویت‌بندی آن‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. اثرات مستقیم و اثرات کل مؤلفه‌ها بر همدیگر، میزان اثرگذاری، اثرپذیری، اثرات خالص و میزان تعامل مؤلفه‌ها و همچنین رتبه‌بندی مؤلفه‌ها از نتایجی است که در خصوص مؤلفه‌های مؤثر در تحقق اقتصاد مردم‌بنیاد به‌دست‌آمده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. بر اساس نتایج، بالاترین اثر کل یک مؤلفه بر مؤلفۀ دیگر را مؤلفۀ «رعایت اصل جهاد در فعالیت‌های اقتصادی» بر مؤلفۀ «به‌کار‌گیری امکانات توسط مردم اعم از امکانات مالی، ابتکار، مدیریت و نیروی کار» دارد. همچنین مؤلفۀ «به‌کار‌گیری امکانات توسط مردم اعم از امکانات مالی، ابتکار، مدیریت و نیروی کار» از بالاترین اولویت برخوردار بوده و لازم است در سیاست‌گذاری‌ها در رتبۀ اول جهت تأکید و توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


  • اختر محققی، مهدی(1385)، جامعه شناسی تعاون، تهران، انتشارات مولف
  • پیغامی، عادل (1393)، درس گفتارهای اقتصاد مقاومتی؛ تبیین نظریۀ اقتصاد مقاومتی مبتنی بر اندیشۀ اقتصادی رهبر معظم انقلاب، تهران، انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه­السلام
  • حسنی، مجتبی و حسینی، سید­حسین (1395)، امام، مردم، اقتصاد؛ تبیین الگو و معیار­های اقتصاد مردم­محور مبتنی بر اندیشۀ امام خمینیرضوان­الله­تعالی­علیه، تهران، انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه­السلام
  • رنجبران، رضا، فریدونی، سینا و قربانی، عبدالعظیم (1394)، استخراج شبکۀ مفهومی اقتصاد مردم­بنیاد مبتنی بر بیانات و اندیشه­های رهبر معظم انقلاب اسلامی، انتشارات بسیج دانشجوئی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  • طغیانی، مهدی و درخشان، مرتضی (1395)، اقتصاد وقف و خیریه، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق علیه­السلام
  • عبدالملکی، حجت‌الله (1393)، اقتصاد مقاومتی؛ درآمدی بر مبانی، سیاست­ها و برنامۀ عمل، تهران، انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه­السلام
  • اجلی، مهدی، عظیمی، حسین و قاسمیان صاحبی، ایمان (1394)، ارائه رویکرد ترکیبی ANP-DEMATEL فازی برای تحلیل عوامل فرا سازمانی مؤثر در بروز فساد اداری و مالی در سازمان‌های دولتی، پژوهش­های مدیریت راهبردی، شمارۀ 58
  • افشار­پور، محسن، عساکره، سجاد و زرندی، سعید (1394)، نقش سرمایه­گذاری جمعی در تأمین سرمایۀ کارآفرینان نوپا، فصلنامۀ رشد فناوری، شمارۀ 43
  • پناهی، محمد حسین و امینی، اشرف(1390)، دولت رانتی، اقتصاد دولتی، فرهنگ سیاسی و سرمایه اجتماعی در ایران، نشریه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره 7
  • حسنی، مجتبی و حسینی، سید حسین (1395)، تبیین فرآیند مشارکت مردمی در شکل‌گیری الگوی دفاع اقتصادی از جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر اندیشه حضرت امام خمینی (ره)، مجموعه مقالات دفاع اقتصادی
  • حیدری، محمد­رضا و درخشان، مرتضی (1395)، تحلیل کارکرد­های بخش سوم (امور خیر و نیکوکاری) در توسعۀ اقتصادی و اشتغال، مجموعه مقالات اولین همایش ملی خیر ماندگار
  • درخشان، مرتضی و نصراللهی، خدیجه (1393)، تحلیل اثر توسعۀ بخش سوم اقتصاد با شاخص­های اقتصادی و راهکار­های توسعۀ آن در ایران، نشریۀ اقتصاد اسلامی، شمارۀ 55
  • سلطانی، ‌مرتضی و راعی‌عزآبادی، ‌محمدابراهیم (1396)، اولویت‌بندی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی مرتبط با بازار رفاه، نشریۀ جستارهای اجتماعی، شمارۀ 27
  • شریعتی، مسعود، روغنیان، عماد و کناررودی، ابراهیم (1391)، استفاده از تلفیق تکنیک‌های تحلیل عامل DEMATEL فازی،  AHPفازی، ANP فازی، هشتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، تهران، انجمن مهندسی صنایع ایران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • شفیعا، محمد­علی و موسوی لقمان، سیده اشرف (1392)، نقش مردم در پیشرفت اقتصادی در اندیشۀ مقام معظم رهبریمد­ظله­العالی، نشریۀ اقتصاد اسلامی، شمارۀ 51
  • عباسی، محمدرضا (1379)، اقتصاد تعاونی: ارزش­ها و پیوستگی­های آن با توسعه ملی، نشریۀ تعاون، شمارۀ 114
  • عباسی، محمدرضا (1380)، ارزش­های اقتصاد تعاونی و نقش آن در توسعۀ اقتصادی، نشریۀ بانک و اقتصاد، شماره 1
  • محمدی، فرامرز (1373)، چشم­انداز تعاونی­های اعتبار، نشریۀ تعاون، شماره 33
  • مروتی شریف­آبادی، علی، عزیزی، فاطمه و جمشیدی، زینت (1395)، تحلیل عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران داخلی استان یزد با استفاده از مدل دیمتل فازی، نشریۀ مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات­ جهانگردی)، شمارۀ 33
  • نصراللهی، ‌زهرا و صالحی‌قهفرخی، ‌فخر‌السادات (1391)، عوامل مؤثر بر مکان­یابی شهرک­های صنعتی با توجه به شاخص­های پیشرفت پایدار و اولویت­بندی آن­ها با استفاده از اعداد فازی مثلثی، نشریۀ پژوهش­های رشد و پیشرفت اجتماعی، شمارۀ 7
  • یوسفی، احمد­علی (1394)، اقتصاد تعاونی از منظر اسلام، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی
  • یوسفی، احمد­علی و غفاری، مجتبی (1395)، نقش مردم در اقتصاد مقاومتی با تأکید بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مدظله‌العالی، نشریۀ پژوهش­های اقتصاد مقاومتی، شمارۀ 1
  • خامنه ای، سید علی(1390، 20 مهر؛1392، 19 بهمن و 1393، 1 فروردین)، بیانات در اجماع بزرگ مردم کرمانشاه برگرفته از khamenei.ir/speech-content?id=17510 بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش برگرفته از farsi.khamenei.ir/speech-content?=25260 و بیانات در حرم مطهر رضوی برگرفته از : farsi.khamenei.ir/speech-content?id=25993
  • Corry, Olaf (2010) "Defining and Theorizing the Third Sector"; in Rupert Taylor (ed.) Third Sector Research, Springer, New York
  • Lyons, Mark (2001), Third sector, The contribution of nonprofit and cooperative enterprise in Australia, Crow's Nest (Australia): Allen & Unwin
  • Mertenz, S. (2002), Nonprofit Organisations and Social Economy: Two Ways of Understanding the Third Sector, Annals of Public and Cooperative Economics, Available at https://doi.org/10.1111/1467-8292.00122
  • Abharjit, Sarkar (2016), Crowd Funding in India: Issues and Challenges, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2739008 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2739008
  • Abharjit, Sarkar (2016), Crowd Funding in India: Issues and Challenges, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2739008 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2739008
  • Akhaine, Sylvester (2013), the Third Sector and Development, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2401304 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2401304
  • Goodin, Robert E (2003), Democratic Accountability: The Third Sector and All, Hauser Center for Nonprofit Organizations Working Paper No. 19. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=418262 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.418262
  • Jassbi, Javad; Mohamadnejad, Farshid; Nasrollahzadeh, Hossein (2011): A Fuzzy DEMATEL Framework for Modeling Cause and Effect Relationships of Strategy Map. In Expert Systems with Applications 38 (5), DOI: 10.1016/j.eswa.2010.11.026.
  • m. Lin; C. w. Lin (Eds.) (2008): Cognition Map of Experiential Marketing Strategy for Hot Spring Hotels in Taiwan Using the DEMATEL Method. 2008 Fourth International Conference on Natural Computation. 2008 Fourth International Conference on Natural Computation
  • Lin, Chi-Jen; Wu, Wei-Wen (2008): A causal analytical method for group decision-making under fuzzy environment. In Expert Systems with Applications 34 (1), DOI: 10.1016/j.eswa.2006.08.012.
  • Opricovic, Serafim; Tzeng, Gwo-Hshiung (2004): Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. In European Journal of Operational Research 156 (2), DOI: 10.1016/S0377-2217(03)00020-1.
  • Reyes, Francisco; Cerpa, Narciso; Candia-Véjar, Alfredo; Bardeen, Matthew (2011): The Optimization of Success Probability for Software Projects Using Genetic Algorithms. In Journal of Systems and Software 84 (5), DOI: 10.1016/j.jss.2010.12.036.
  • Saaty, Thomas L. (2004): Fundamentals of the analytic network process — Dependence and feedback in decision-making with a single network. In Journal of Systems Science and Systems Engineering 13 (2), DOI: 10.1007/s11518-006-0158-y.
  • Shieh, Jiunn-I; Wu, Hsin-Hung; Huang, Kuan-Kai (2010): A DEMATEL method in identifying key success factors of hospital service quality. In Knowledge-Based Systems 23. DOI: 10.1016/j.knosys.2010.01.013.
  • Tsai, W-H; Chou, W-C; Hsu, W. (2009): The Sustainability Balanced Scorecard as A Framework for Selecting Socially Responsible Investment: An Effective MCDM Model. In Journal of the Operational Research Society 60 (10), DOI: 10.1057/jors.2008.91.
  • Winston Smith, Sheryl and Hannigan, T.J. and Gasiorowski, Laura (2013), Accelerators and Crowd-Funding: Complementarity, Competition, or Convergence in the Earliest Stages of Financing New Ventures, University of Colorado-Kauffman Foundation Crowd-Funding Conference, Boulder, CO, July 12-13, 2013. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2298875 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2298875
  • Zhou, Quan; Huang, Weilai; Zhang, Ying (2011): Identifying Critical Success Factors in Emergency Management Using a Fuzzy DEMATEL Method. In Safety Science 49 (2), DOI: 10.1016/j.ssci.2010.08.005.