مدلسازی مولفه‌ها و ابعاد قدرت علمی جمهوری اسلامی بر اساس اندیشه‌های مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد تهران

2 دکتری مدیریت استراتژیک دانشگاه تهران

چکیده

هدف: بر این اساس این پژوهش به دنبال مدلسازی ابعاد و مولفه‌های قدرت علمی از منظر مقام معظم رهبری به عنوان راهبر و رهبر کلان نظام است. روش: برای نیل مقصود پژوهش با استفاده از استراتژی پژوهشی نظریه‌پردازی داده‌بنیاد متن بیانات مقام معظم رهبری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در نهایت بر اساس رویکرد سیستمی نظریه‌پردازی داده‌بنیاد الگوی مفهومی قدرت علمی بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری ارائه گردیده است. یافته‌ها: در انتهای مراحل نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، 165 کد باز، 41 مفهوم و 8 مقوله اصلی شکل گرفت که عبارتند از پیش‌نیاز قدرت علمی، هدف کسب قدرت علمی، شرایط ایجاد قدرت علمی، تعریف قدرت علمی، شاخص قدرت علمی، نتایج قدرت علمی، آثار قدرت علمی، جایگاه قدرت علمی و در پایان الگوی مفهومی قدرت علمی حول مقوله محوری تعریف قدرت علمی بنیاد نهاده شد.
مهم‌ترین یافته این پژوهش ارایه تعریف جدید و مبتنی بر مبانی بومی از قدرت علمی است. این الگو از آن جهت اهمیت دارد که به صورت نظام‌مند، نظریه قدرت علمی از منظر مقام معظم رهبری را بیان می‌کند و می‌تواند راهنمایی برای سیاستگذاری‌های علمی، آموزشی و تحقیقاتی عالی و دفاعی باشد.

کلیدواژه‌ها


  • مجموعه بیانات مقام معظم رهبری، برگرفته از تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار آیت ا لله العظمی
  • خامنه ای به نشانی www.khamenei.ir
  • دانایی فرد حسن(1384)، تئوری پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی 
  • مفهوم سازی تئوری بنیادی، دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، سال 12 ، شماره 11
  • غلامی، رضا (1384)، جنبش تولید علم و نظریه پردازی، تهران: مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب توسعه.
  • داوری اردکانی، رضا (1390)، درباره علم، تهران، انتشارات هرمس 
  • حسنزاده آملی، حسن (1378)، شرح رساله رابطه علم و دین، انتشارات قائم آل محمد
  • پیشگاهی فرد زهرا، قالیباف محمدباقر، پورطاهری مهدی، صادقی علی (1390)، جایگاه قدرت نرم در قدرت ملی با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران، راهبرد، شماره 61
  • پیشگاهی فرد، زهرا؛ حسینی، سید موسی؛ فراهانی، مرتضی (1390)، رتبه بندی قدرت ملی کشورهای خاورمیانه با استفاده از تصمیم گیری چند شاخصه جبرانی، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، شماره 5
  • جمشیدنژاد محمدرضا (1380)، نقش خرد و دانایی در اقتدار ملی، مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 11
  • حافظ نیا محمدرضا، زرقانی سید هادی، احمدی پور زهرا، رکن الدین افتخاری عبدالرضا (1385) طراحی مدل سنجش قدرت ملی کشورها، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره دوم حیدری، غلامحسین، حیدری بنی، زهره (1393)، بررسی چال شهای قدرت ملی در ایران با تأکید بر بحران هویت ملی، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دهم، شماره 1
  • رشید زاده، فتح اللّه (1387)، توسعه و تحکیم قدرت و اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مدیریت نظامی، شماره 33 زمستان
  • رهبر، فرهاد؛ حسی نزاده، حسن (1394)، تبیین ارتباط اقتدار و مرجعیت علمی و فناوری ج.ا.ا. در جهان با اقتدار و امنیت ملی بر اساس مبانی انقلاب اسلامی، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، شماره 12 ، سال 4، صص 137 - 162
  • زرقانی سید هادی (1389)، نقد و تحلیل مد ل های سنجش قدرت ملی، فصلنامه ژئوپلیتیک-سال ششم، شماره اول، بهار
  • زرقانی، هادی (1393)، سنجش و رتبه بندی قدرت ملی کشورها در جهان اسلام، مطالعات جهان اسلام: تابستان - شماره 2
  • فرج یراد، عبدالرضا، عبدی، مسعود (1394)، توسعه علمی و فناوری در کشور و تأثیر آن بر افزایش قدرت منطقه ای )مطالعه تطبیقی جمهوری اسلامی ایران و هند، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال یازدهم، شماره سوم، پائیز 1394
  • مختاری هشی، حسین (1394)، تأثیر تحری مهای بی نالمللی بر عوامل قدرت ملی با تأکید
  • بر تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ج.ا.ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک سال 11 ، شماره 2، 1394
  • موسوی زارع، سید جواد، زرقانی، سید هادی، اعظمی، هادی (1395)، بررسی متغیرهای مؤثر بر قدرت علمی و فناوری و ارائه مدل ارزیابی قدرت علمی و فناوری کشورها، مجلّه پژوهش های جغرافیای سیاسی، سال اول، شماره سوم، پاییز
  • مهراد، جعفر؛ گزنی، علی (1386)، قدرت علمی اوپک، رهیافت، شماره 4019.مهراد،
  • جعفر؛ گزنی، علی (1386)، قدرت های علمی جهان اسلام، فصلنامه کتاب، شماره 71
  • نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ مددی، زهرا (1393)، تأثیر قدرت اقتصادی بر جایگاه علم وفناوری کشورها و تحلیل رابطه متقابل آ نها، پژوه شنامه علم سنجی، دوره 1، شماره 2.
  • موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی (1394)، مطالعه تطبیقی مد لهای ارزیابی علم و فناوری.
  • Allan, Kenneth (2005) Explorations in classical sociological theory: seeing the social world, Pine Forge Press.
  • Bajwa JS, (2008) Defining Elements of Comprehensive National Power, CLAWS Journal, Summer
  • Bell Emma,Bryman Alan(2007), Social Research Metho،Oxford University Press
  • Bryant, Antony; Kathy Charmaz, (eds) (2007). The Sage handbook of grounded theory. Sage.
  • Creswell, John W. (2012) Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches, Sage Publications
  • Jablonsky, David (2006) National Power, in: Boone Bartholomees(ed.), Guide to national security policy and strategy, US Army War Colledge, 2nd ed.
  • Liao, Hua, Weihua Dong, Huiping Liu, and Yuejing Ge. (2015)"Towards Measuring and Visualizing Sustainable National Power—A Case Study of China and Neighboring Countries."ISPRS International Journal of Geo-Information 4, no. 3: 1672-1692.
  • Merriam-webster Dictionary, www.merriam-webster.com OECD (2017), Main Science and Technology Indicators, OECD Publishing, Paris.
  • Saradzhyan, Simon; Abdullaev, Nabi (2018) Measuring National Power: Is Vladimir Putin’s Russia in Decline?, Russia Matters, May 4, 2018.
  • Tellis, Ashley J.; Bially, Janice; Layne, Christopher; McPherson Melissa (2001) Measuring national power in the postindustrial age. Vol. 1110. Rand Corporation,.
  • Tellis, Ashley J., Alison Szalwinski, and Michael Wills, eds.(2015) Foundations of National Power in the Asia-Pacific. NBR.