الگوی وحدت کارکردی ظرفیت‌های تمدنی انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر اندیشه های مقام معظم رهبری مدظله العالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و سیاستگذاری عمومی دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 کارشناس ارشد فرهنگ ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

با طلوع انقلاب اسلامی تقابل تاریخی حق و باطل معنای تمدنی به خود گرفت. انقلاب اسلامی در این مواجهه همه‌جانبه، متمسک به ظرفیت‌‌ها و نهادهای انقلابی و تمدن‌ساز شده است که در بستر تاریخ این انقلاب ظهور و رشد یافته اند. بعد از گذشت چند دهه از انقلاب اسلامی، ضرورت وحدت کارکردی و هماهنگی این ظرفیت‌های تمدن‌ساز هم در مواجهه با تمدن غرب و هم در جهت ساخت یک تمدن منسجم و خالی از التقاط و تعارضات فرهنگی تمدنی در بخش‌های مختلف، هرچه بیشتر احساس می‌شود. لذا در این پژوهش در وهله‌ی اول ظرفیت‌ها و نهادهای تمدن‌ساز انقلاب اسلامی بواسطه روش نظریه پردازی داده بنیاد از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی احصاء و تحلیل کارکردی شدند. سپس ظرفیت‌های تمدنی به دو نوع ظرفیت‌های تمدن‌ساز و ظرفیت‌های وحدت‌بخش تقسیم شدند و براساس الگوی سه مرحله‌ای تمدن سازی(تفکر، فرهنگ، تمدن) الگوی نهایی وحدت کارکردی ظرفیت‌های تمدنی انقلاب اسلامی ارائه شد.  ظرفیت‌ها و نهادهای تمدن‌ساز شناخته شده شامل مسجد، حسینیه و هیأت‌ها، حوزه علمیه، دانشگاه، خانواده، بسیج مردمی، اجتماعات دینی مردم مانند نماز جمعه، اربعین و غیره و همچنین ظرفیت‌های وحدت آفرین شامل مواردی چون ولی فقیه، علم دینی، روحیه بسیجی و غیره می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  •  آزاد ارمکی، تقی ( 1393)، مکتب ها و نظریه های  جامعشناسی، تهران، نشر علم
  • آشوری، داریوش(1380)، تعریف ها و مفهوم فرهنگ، چاپ اول )ویراست سوم(، تهران، نشر آگاه
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد ( 1359)، مقدمه، ج ۱، به کوشش علی عبدالواحد، قاهره، دار نهضة مصر
  • اسکات، دبلیو.ریچارت ( 1387)، نهادها و سازما نها، ترجمه مینا ده بیگی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)
  • الربیعی، صباح، ( 1428 ه.ق)،مجموعه رسائل العلامه الطباطبایی، قم، مکتبه الفدک الاحیاء تراث
  • بابایی، حبی بالله (1393)، کاوش های نظری در الهیات و تمدن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
  • بن نبی، مالک( 2015)، شروط النهضة، دمشق، دارالفکر
  • بن نبی، مالک( 2005)، مشکلة الافکار فی العالم الاسلامی، بیروت، دارالفکر
  • پهلوان، چنگیز(1385)، فرهنگ و تمدن، تهران، نشر نی 
  • جلائی پور، حمیدرضا، محمدی، جمال (1392)، نظری ههای متأخر جامعه شناسی ، چاپ 4، تهران، نشر نی
  • جمعی از نویسندگان: محمدتقی کرمی قهی، حبیب اللهب ابایی،ا حمد رهدار، رضا خراسانی(1380) جستارهای نظری در باب تمدن ، چاپ دوم، قم،پ ژوهشگاه علوم و فرهنگا سلامی 
  • دانایی فرد، حسن، حسینی، سیدی عقوب، فانی، علی اصغر (1392)، ظرفیت های خط مشی گذاری عمومی؛ کلید توسعه یافتگی ملی، انتشارات صفار، تهران
  • داوری اردکانی، رضا (1379)، اتوپی و عصر تجدد، تهران، ساقی 
  • داوری اردکانی، رضا (1389)، تمدن و تفکر غربی، تهران، ساقی
  • ذوالفقاریان، محمدرضا، لطیفی میثم (1390)، نظریه پردازی داده بنیاد با نرم افزار nvivoB ، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)
  • رضاییان، علی (1393)، تجزیه وتحلیل و طراحی سیستم، چاپ شانزدهم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)
  • ریتزر، جورج (1374)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علمی
  • شفیعی سروستانی، اسماعیل (1384)، استراتژی انتظار ، تهران، موعود عصر
  • شریعتی، علی (1359)، تاریخ تمدن، ج 1، تهران، قلم
  • صداقتی فرد، مجتبی (1384)، جامعه شناسی (کلیات، مفاهیم، پیشینه)، تهران، نشر ارسباران
  • طباطبایی، سید محمدحسین، ( 1434 ه.ق)،نهایه الحکمه، قم، مرکز مدیریه الحوزه علمیه
  • قلی پور، آرین (1384)، نهادها و سازمان ها )اکولوژی نهادی سازمان(، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت)
  • کرسول، جان دبیلیو(2007)، پویش کیفی و طرح پژوهش، انتخاب از میان پنج رویکرد ، مترجم: دانایی فرد حسن و کاظمی حسین، تهران، انتشارات صفار اشراقی
  • مقیمی، سید مهدی (1395)، ا صول و مبانی مدیریت ا ز دیدگاه اسلام، چاپ سوم، تهران، نشر را هدان
  • مورگان و بوریل (1393)، نظریه های کلان جامعه شناختی و تجزیه وتحلیل سازمان، ترجمه محمد نوروزی،تهران، سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم ا نسانی دانشگاهی (سمت)
  • نیومن، ویلیام لاورنس (1393)، رو ش های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی ، مترجمان؛ فقیهی، ابوالحسن، آغاز، عسل، چاپ دوم، جلد دوم، تهران، انتشارات ترمه با همکاری انجمن علم مدیریت ایران
  • وحید یامین پور(1397)، گفتارهایی در زمانه شناسی، گفتار تفکر، فرهنگ، تمدن؛ ظهور و سقوط ، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (ع)
  • محمدتقی،ا یمان، نوشادی، محمود رضا (1390)، ارزیابی پاردایمی برنامه های توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 286 ، صص299-284
  • میرزا پور ا رمکی،ا بوالفضل (1390)، اهمیت و ضرورت تحول علوم انسانی و تولید علم دینی و راهکارهای تحقق آن، رهیافت، شماره 49 ، صص 69 - 77
  • منتظر القائم، اصغر، سلیمانی، زهرا (1388)، توسعه و تمدن ساز در حکومت های دینی ، تاریخ اسلامی در آینه پژوهش، 1388 ، ش 24 ، صص 65 - 84
  • نجفی، موسی (1394)، ظرفیت های تمدنی انقلاب اسلامی، گا م ها و ابزارها، شماره350 و 351 ، صص 33 - 35
  • نقی زاده، محمد (1392)، جایگاه مسجد در طراحی شهر اسلامی، کتاب ماه هنر، شماره 179 ، صص 20 – 40
  • بیانات رهبر معظم انقلاب، از سال 1367 تا اسفند 1395 ، از طریق سایت khamei.ir
  • Bredemeier, H. C. (1955). "The methodology of functionalism". American Sociological Review, 20(2), pp 173-180.
  • Bolger, Joe (2000): "Capacity development: why, what and how". In Capacity Development Occasional Series 1 (1), pp. 1–8.
  • Boulinge, (1956). "General systems theory-the skeleton of science". Management science. vol: 2. p:20
  • Corbin, J., & Strauss, A. (2008). "Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory". Thousand Oaks.
  • Creswell, J. W. (2005). "Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative". Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. pp. 146-166
  • Davis, K. (1959). "The myth of functional analysis as a special 30 method in sociology and anthropology". American sociological review,pp 757-772
  • Lusthaus, Charles; Adrien, Marie-Hélène; Perstinger, Mark (1999). "Capacity development: definitions, issues and implications for planning, monitoring and evaluation". In Universalia Occasional Paper 35. pp. 1–21.
  • Targowski, Andrew (2009). "Towards a Composite Definition and Classification of Civilization". Compar