مبانی التقاط در حلقه کیان و بازتاب آن در جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم (ع)

2 عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)

چکیده

پژوهش پیش رو با طرح این پرسش اساسی که مبانی اندیشه التقاطی در حلقه کیان کدام­اند و بازتاب آن بر جمهوری اسلامی ایران چیست با روش انتقادی به بررسی این انگاره می‌پردازد که: اصول بنیادی نگرش التقاطی حلقه کیان پذیرش ارزش‌هایی همچون لیبرالیسم، پلورالیسم و حقوق بشر و تبیین و انطباق دین با این ارزش‌ها است نگرش انتقادی به دین مبتنی بر عقل خود بنیاد، رویکرد سکولاریستی در دین، گرایش پوزیتویستی، تأکید بر کثرت‌گرایی دینی، ستایش دموکراسی لیبرال از دیگر مشخصه‌های این جریان است؛ و بازتاب آن در عرصه جمهوری اسلامی ایران را می‌توان در جریان‌های سیاسی، سیاست‌گذاری و عملکرد دولت اصلاحات، طراحی برخی الگوها و ساختارهای سکولار نظیر احزاب و مشاهده کرد.

کلیدواژه‌ها


 ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، داراحیاءالتُراث العربی، چاپ سوم، بیروت،1414 ق، ج 7.
آرکون، محمد، تاریخیه الفکر العربی الاسلامی، ترجمه به عربی‌هاشم صالح، ج 2، مرکز الانماء القومی، بیروت، 1996.
جوادی آملی عبدالله، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، چاپ سوم، قم، نشر اسراء،1387.
حسین زاده، محمد، درآمدی بر معرفت‌شناسی و مبانی معرفت دینی، چاپ اول، قم، موسسه امام خمینی،1385.
خسروپناه عبدالحسین، کلام جدید، چاپ سوم، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی،1383.
خمینی روح‌الله، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام، ج 21.
_________، ولایت‌فقیه، حکومت اسلامی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1388.
رجبی، محمود، انسان‌شناسی، چاپ ششم، قم، موسسه امام خمینی،1381.
سام دلیری، کاظم، روشنفکری دینی سکولار، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی،1393.
سروش، عبدالکریم، بسط تجربه نبوی، چاپ دوم، تهران، موسسه صراط، 1378.
___________، سنت و سکولاریسم، چاپ اول، تهران، صراط، 1381.
___________، صراط‌های مستقیم، تهران، نشر صراط، 1378.
___________، قبض و بسط تئوریک شریعت، چاپ نهم، تهران، موسسه فرهنگی صراط،1386
___________، قصه ارباب معرفت، تهران، صراط، 1388.
قوچانی، محمد، پدرخوانده و چپ‌های جوان؛ مبارزه برای نقد قدرت، تهران، نشر نی،1379.
مجتهد شبستری، محمد، نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران، طرح نو،1379.
______________، هرمنوتیک کتاب و سنت، چاپ دوم، تهران، طرح نو، 1375.
مصباح یزدی محمدتقی، حقوق و سیاست در قرآن، دوم، قم، موسسه امام خمینی،1379.
________________، نظریه سیاسی اسلام، قم، موسسه امام خمینی، 1388،
موسوی، مهدی، آیت افسونگری؛ تحلیل و بررسی زمینه‌های فکری عبدالکریم سروش و پیدایش حلقه کیان. چاپ اول، قم، نشر اشراق، 1392.
نوروزی، محمدجواد، نظام سیاسی اسلام، دوازدهم، قم موسسه امام خمینی،1387.
_____، نقد و ارزیابی دیدگاه عرفی­گرایان در جمهوری اسلامی ایران. چاپ اول، قم، بوستان کتاب، 1393.
اسماعیلی، حمیدرضا(1394)، ایدئولوژی اصلاحات، اصلاحات به روایت حلقه کیان (تحلیل ایدئولوژی سیاسی ماهنامه کیان)، مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهران.
بازرگان، مهدی، «سیر اندیشه دینی معاصر»، کیان، ش 11، 1372.
_________، «آخرت و خدا هدف بعثت انبیا»، کیان، ش 2، 1370،.
پایا، علی، «نسبی‌گرایی معرفتی و خشونت‌ورزی درصحنه عمل اجتماعی»، کیان، ش 47، 1378.
حجاریان سعید، «فرآیند عرفی شدن فقه شیعی»، کیان، ش 24، 1374.
___________، «نقدی بر فربه­تر از ایدئولوژی»، کیان، ش 15، 1372.
خلجی، محمدمهدی، «محمد آرکون و فرایند روشنفکری دینی»، کیان، ش 20، 1373.
سروش، عبدالکریم، «ایدئولوژی دینی و دین ایدئولوژیک»، کیان، ش 16.
____________، «آنکه به نام بازرگان بود نه به صفت»، کیان، ش 23.
____________، «بعثت و بحران هویت»، کیان، ش 49، 1378.
____________، «تحلیل مفهوم حکومت دینی»، کیان، ش 32، 1375.
____________، «جامعه پیامبر پسند»، کیان، ش 17، 1372.
____________، «جامه تهذیب بر تن احیاء»، کتاب فرهنگ، ش 4 و 5، 1368.
____________، «حقانیت، عقلانیت، هدایت»، کیان، ش 40، 1376.
____________، «دین و آزادی»، کیان، ش 33، 1375.
____________، «روشنفکری دینی و چهار معنای سکولاریسم»، روزنامه شرق، 2/6/1383.
____________، «رهایی از یقین و یقین به رهایی»، کیان، ش 48، 1377.
____________، «عقیده و آزمون»، کیان، ش 8، 1371.
____________، «فربه‌تر از ایدئولوژی»، کیان، ش 14، 1372.
____________، «قبض و بسط در میزان نقد و بحث»، ماهنامه کیان، ش 2، سال 1370.
____________، «معنا و مبنای سکولاریزم»، کیان، ش 26، 1374.
____________، «ولایت باطنی و ولایت سیاسی»، کیان، ش 44، 1377.
____________، «ایمان و امید»، کیان، ش 52، 1379.
____________، «آزادی چون روش»، کیان، ش 37، 1376.
____________، «تحلیل مفهوم حکومت دینی»، کیان،،1375، ش 32.
____________، «حریت و روحانیت»، کیان، ش 24، فروردین و اردیبهشت 1374.
____________، «حکومت دموکراتیک دینی؟»، کیان، ش 11، 1372.
____________، «خدمات و حسنات دین»، ماهنامه کیان، سال 74، ش 27.
____________، «دیانت، مدارا و مدنیت»، کیان، ش 45.
____________، «ذهنیت مشوش، هویت مشوش»، کیان، ش 30، 1375.
____________، «راز و راز زدایی»، کیان، ش 43.
____________، «روشنفکری دینی و چهار معنای سکولاریسم»، روزنامه شرق، 2/6/1383.
____________، «سقف معیشت بر ستون شریعت»، کیان، ش 26، 1374.
____________، «قبض و بسط تئوریک شریعت»، کیهان فرهنگی، ش 1.
____________، «مدار و مدیریت مؤمنان، سخنی در نسبت دین و دموکراسی»،
____________، «ایمان و حیرت»، کیان، ش 10، 1371.
____________، «دین اقلی و اکثری»، کیان، ش 41.
صالح پور جهانگیر، (سعید حجاریان)، «فرایند عرفی شدن فقه شیعه»، کیان، ش 24، 1374.
____________، «امام خمینی فقیه دوران گذار»، کیان، ش 46، 1378.
فراستخواه، مقصود، «رابطه دین و سیاست در جامعه دینی»، کیان، ش 18، 1373.
کرد فیروزجایی، اسدالله، «تحلیل و بررسی مؤلفه‌های اومانیسم در جریان تهاجم فرهنگی»، آیین حکمت، سال سوم، نان برشتیان 1391، ش 12.
گنجی، اکبر، «دیدگاه‌های استاد مطهری درباره بازسازی معرفت دینی در پرتو علوم بشری»، ماهنامه کیان، ش 6، 1371.
_______، «جامعه‌شناسی تحول معرفت دینی»، کیان، ش 10، 1372
_______، «دولت دینی و دین دولتی»، ماهنامه کیان، ش 41، 1377.
_______، «مشروعیت، ولایت و وکالت»، کیان، 1372، ش 13.
مجتهد شبستری محمد و کدیور، محسن، «دین، مدارا و خشونت»، کیان، ش 45، سال 77.
______________، «نقد تفکر سنتی در کلام اسلامی»، کیان، آذر و بهمن و اسفند 1371، ش 10.
______________، «بستر معنوی و عقلایی علم فقه»، کیان، ش 46،1378.
______________، «پرواز در ابرهای ندانستن»، کیان، ش 52.
______________، «چرا باید اندیشه دینی را نقد کرد؟»، ماهنامه کیان، ش 18، 1373.
______________، «دین و عقل 1»، کیهان فرهنگی، ش 42، شهریور 1366.
______________، «نقد تفکر سنتی در کلام اسلامی»، کیان، ش 10.
______________، دین و عقل 3، کیهان فرهنگی، ش 48، شهریور 1366.
مردی‌ها، مرتضی، «دفاع از عقلانیت»، بازتاب اندیشه، ش 9، آذر 1379.
میبدی، فاضل، «ریشه‌های اصلاح دینی در مسیحیت»، کیان، ش 29.
نراقی احمد، «فهم عمیق‌تر؟»، ماهنامه کیان، ش 11، 1372.
_____، «منطق احیای اندیشه دینی»، کیان، ش 17، 1372.
یوسفی اشکوری، حسن، «پارادوکس اسلام و دموکراسی»، کیان، ش 21، 1373.
____، «روحانیت شیعی و غرب»، کیان، ش 35،1375.