واکاوی ارزشهای اخلاق حرفه ای (منشوراخلاق کار) مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری مدظله العالی

نویسندگان

1 دکتری سیاستگذاری عمومی از دانشگاه علامه طباطبائی(ره) و پژوهشگر مرکز آراء

2 دکتری مدیریت استراتژیک و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

چکیده

ازجمله حوزه‌هایی که اسلام بدان توجه ویژه داشته، مقوله «کار» است و آن را عمل صالح می‌داند؛ اما در نظام‌های سرمایه‌داری غربی به کار به مقوله ابزار نگاه می‌کنند. مقام معظم رهبری مدظله­العالی در خصوص تفاوت بین این دو دیدگاه، فرمایشات زیادی دارند که می‌توان از تحلیل بیانات ایشان به یک منشور ارزش‌های اخلاق حرفه‌ای دست‌یافت تا سرلوحه بسیاری از سازمان دولتی، عمومی و خصوصی قرار بگیرد. بدین منظور سؤال اصلی پژوهش آن است که مقام معظم رهبری مدظله­العالی با توجه به اندیشه حکیمانه، گسترده و عمیقی که دارند روی چه ارزش‌هایی در کار و شغل تأکید و توصیه می‌کنند؟ جهت پاسخ به سؤال تحقیق، از مزیت تحلیلی استراتژی نظریه‌پردازی داده‌بنیاد استفاده گردید و بیانات مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در خصوص کار مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاکی از یک ارزش بنیادین، 13 ارزش اساسی و 25 ارزش کارکردی است. بدیدن منظور خدامحوری در کار به‌عنوان یک ارزش بنیادین و ارزش‌های اساسی ذیل آن از قبیل تقواپیشگی، مردم‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، جهاد کاری، انضباط کاری، امانت‌داری، صداقت، تعهد و مسئولیت، کارآمدی، عدالت محوری، امنیت بخشی، انقلابی گری و وحدت و یکپارچگی به‌عنوان یافته‌های اصلی پژوهش محسوب می‌گردند.

کلیدواژه‌ها


  • استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1387)، اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی رویه ها و شیوه ها، بیوک محمدی. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • الوانی، سید مهدی؛ دانایی فرد، حسن؛ آذر، عادل ( 1386)­، روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت رویکردی جامع، تهران، انتشارات صفّار.
  • دانایی­فر، حسن ( 1387) ، چالش­های مدیریت دولتی در ایران، تهران، انتشارات سمت.
  • الزبیدی، محمد مرتضی (­ 1416)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، داره مکتبه الحیاه.
  • گیدنز، آنتونی (1377)، جامعه‌شناسی، منوچهر صبوری، تهران، نی، چاپ چهارم.
  • قراملکی، فرامرز ( 1388)، درآمدی بر اخلاق حرفه­ای، تهران، انتشارات سرمد.
  • قراملکی، فرامرز (1386)، اخلاق حرفه‌ای در تمدن اسلام و ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • مطهری، مرتضی (1358)، آشنایی با علوم اسلامی حکمت عملی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ اول.
  • مهدیار اسماعیلی، محمدرضا (1394)، اقتصاد و اجتهاد؛ جستاری بردامنه اجتهاد دینی در اقتصاد اسلامی، تهران، امام صادق (ع)، چاپ اول.
  • میک، رونالد (1358)، پژوهش در نظریه ارزش کار، محمد سوداگر، تهران، موسسه تحقیقات اقتصادی و اجتماهی پازند
  • امینی فسخودی، عباس (1387)، "پویایی اخلاق حرفه ای تابعی از فرهنگ و زمان"، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، شماره 3 و 4.
  • ایمانی پور، معصومه (1391)، "اصول اخلاق حرفه ای در آموزش" ، اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 5، شماره 6.
  • بورقانی فراهانی، سهیلا؛ رضایی، مصطفی (1394)، "اخلاق حرفه ای در سازمان های رسانه ای"، دوره 5، شماره 16.
  • بیک زاده، جعفر؛ صادقی، محمد؛ ابراهیم پور، داوود (1391)، " تاثیر عوامل سازمانی بر رشد اخلاق حرفه ای کارکنان" ، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 7، شماره 2.
  • توسلی، غلامعباس؛ نجار نهاوندی، مریم. ( 1387)؛ "مطالعه تجربی اخلاق کار با تأکید بر جنسیت"، پژوهش زنان، ماه پائیز .
  • شاه­علی، مهرزاد؛ رشید، علی؛ کاووسی، اسماعیل؛ اعتباریان، علی اکبر (1394)، "الگوی پیاده سازی اخلاق حرفه ای در سازمان های ایرانی"، مدیریت شهری، دوره 14، شماره 39.
  • ریسمانباف، امیر ( 1388) ؛ "مقدمه­ای بر اخلاق حرفه­ای در کتابداری و اطلاع رسانی" ، نشریه پیام کتابخانه. تابستان.
  • حاجی پور، سمیه؛ کریمی تکلو ، سلیم (1394)، " اخلاق کاربردی؛ تجزیه و تحلیل بنیادی هوش معنوی و اخلاق حرفه ای مدیران و کارکنان"، اخلاق، دوره 5، شماره 19.
  • خان محمدی، هادی؛ محمد مهدی کشاورزیان ( 1389)­؛" الگوی اسلامی ایرانی اخلاق کارگزاران مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری(دام ظله)"، همایش ملی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تهران، مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت.
  • خانیکی، هادی ( 1388)؛ "چارچوبی برای پژوهش در اخلاق رسانه"، اخلاق در علوم و فناوری.
  • دادگر، یدالله (1386)؛ "اخلاق بازرگانی و کسب و کار) از منظر اقتصاد و اقتصاد اسلامی"،  پژوهشنامه بازرگانی.
  • لشکر بلوکی، مجتبی (1387)؛ "چارچوب تعیین ارزش‌ها و اخلاق حرفه­ای پژوهشهای علمی و فناوری"، اخلاق در علوم و فناوری، بهار و تابستان.
  • مجیدی، حسن؛ مقری، فاطمه (1393)؛ "درنهج البلاغه جایگاه کار و تقسیم کار"، پژوهش­نامه علوی، پاییز و زمستان.
  • نیازآذری، کیومرث؛ عنایتی، ترانه؛ کهرودی، زهرا (1393)، "رابطه اخلاق حرفه ای و تعهد سازمانی"، پرستاری ایران، دوره 27، شماره 87.
  • هدایتی، علی اصغر؛ برجعلی زاده، راضیه؛ اله بداشتی، ندا (1390)، " اخلاق حرفه­ای در آموزه­های دینی"، تاریخ پزشکی، دوره 3، شماره 8.
  • یاوری، وحید؛ سعیدی، علی ( 1389)؛ "­پیشرفت و عدالت در اندیشه حضرت امام خمینی ( رضوان الله تعالی علیه) و مقام معظم رهبری (دام ظله)"، مبانی نظری برنامه پنجم توسعه، تهران، ریاست جهوری.
  • خان محمدی، هادی ( 1388)، طراحی سیاست­های کلان علمی کشور مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری ( مد ظله العالی) با استفاده از روش رویش نظریه، کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع).
  • ‏بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با قشرهای مختلف کار در تاریخ های ؛ ۱۳۸۶/۰۷/۲۱ ، ۱۳۸۰/۰۹/۲۵، ،۱۳۸۷/۰۷/۱۰، ۱۳۸۹/۰۶/۱۹، ۱۳۸۲/۰۹/۰۵، ۱۳۸۰/۰۷/۲۳، ۱۳۸۲/۰۷/۰۲، ۱۳۸۳/۰۶/۲۳، ۱۳۸۹/۰۴/۱۹، ۱۳۸۱/۰۷/۱۳، ۱۳۸۷/۰۵/۰۹، ،۱۳۸۳/۰۸/۲۰، ۱۳۸۴/۰۷/۱۷، ،۱۳۸۵/۰۶/۰۶، ۱۳۸۷/۰۶/۰۲، ۱۳۸۸/۰۶/۱۶، ۱۳۸۹/۰۶/۰۸، ۱۳۸۱/۰۶/۰۴، ۱۳۸۲/۰۶/۰۵، ۱۳۸۳/۰۶/۰۴، ۱۳۸۴/۰۵/۱۰، ۱۳۸۶/۰۶/۰۴، ۱۳۸۴/۰۶/۰۸، ۱۳۸۱/۰۳/۰۷، ۱۳۸۳/۰۳/۲۷، ۱۳۸۸/۰۴/۰۳، ۱۳۸۲/۰۳/۰۷، ۱۳۸۴/۰۳/۰۸، ۱۳۸۶/۰۳/۰۸، ۱۳۸۷/۰۳/۲۱، ۱۳۸۹/۰۳/۱۸، ۱۳۸۲/۱۰/۲۲، ۱۳۸۴/۱۲/۰۸، ۱۳۸۵/۰۶/۲۷، ۱۳۸۱/۰۵/۰۵، ۱۳۸۲/۰۹/۱۷، ۱۳۸۴/۱۰/۱۳، ۱۳۸۲/۱۰/۲۴، ۱۳۸۹/۰۱/۱۶، ۱۳۸۹/۰۸/۰۵، ۱۳۸۷/۰۲/۱۸، ۱۳۸۳/۰۴/۱۹، ۱۳۸۳/۰۵/۲۵، ۱۳۸۵/۰۹/۰۱، ۱۳۸۱/۱۰/۲۵، ۱۳۸۶/۰۸/۲۳، ۱۳۸۸/۰۸/۰۴، ۱۳۸۷/۰۸/۱۵، ۱۳۸۱/۰۴/۰۵، ۱۳۸۴/۰۴/۰۷، ۱۳۸۲/۰۴/۰۷، ۱۳۸۶/۰۴/۰۷، ۱۳۸۳/۰۴/۰۷، ۱۳۸۴/۰۴/۰۷، ۱۳۸۶/۰۴/۰۷، ۱۳۸۸/۰۴/۰۷، ۱۳۸۹/۰۴/۰۷، ۱۳۸۰/۰۴/۰۷، ۱۳۸۷/۰۴/۰۵، ۱۳۸۰/۰۴/۱۰،۱۳۸۰/۰۵/۰۳، ۱۳۸۳/۰۴/۰۳، ۱۳۸۴/۰۲/۱۸، ۱۳۸۱/۰۲/۱۱، ۱۳۸۵/۰۲/۰۶، ۱۳۸۷/۰۲/۰۴، ۱۳۸۹/۰۲/۰۸، ۱۳۸۸/۰۲/۰۹، ۱۳۸۲/۰۲/۱۰، ۱۳۸۴/۱۰/۱۴، ۱۳۸۲/۱۰/۱۴، ۱۳۸۳/۱۲/۰۵، ۱۳۸۳/۰۷/۱۴، ۱۳۸۰/۰۵/۰۱، ۱۳۸۳/۰۲/۲۸، ۱۳۸۱/۱۱/۱۵، ۱۳۸۳/۰۹/۱۱، ۱۳۸۰/۰۱/۲۸، ۱۳۸۱/۰۷/۱۷، ۱۳۸۰/۰۹/۰۳، ۱۳۸۱/۰۶/۲۴، ۱۳۸۲/۱۱/۱۹، ۱۳۸۳/۱۰/۲۳، ۱۳۸۴/۰۲/۱۵، ۱۳۸۱/۰۸/۲۶، ۳۸۳/۰۷
  • Bagale, Girish (2014) Ethics in business; ethics or ethical law, what comes first. Encyclopedia of Science, Technology and Ethics", New York: Macmillan, Vol 1, pp.200.
  • Laczniak, G. R. and P. E. Murphy (­1985), Marketing Ethics,D.C. Heath, Lexington, MA.
  • McNutt, P (2002) ­The Economics of Public Choice, Edward Elgar Publishing, Cheltenham Grimshaw, Bob (2001); "Ethical issues and agendas", Facilities, Vol. 19, No. ½.
  • Moriarty, Jeffrey (2008), Business ethics: an overview, Philosophy Compass­.
  • International Federation of Accounts (2006) Defining & Developing an Effective Code of Conduct , (ifac.org/PAIB).
  • Gill, David (2015),"Business ethics. Encyclopedia of Science, Technology and Ethics", New York, Macmillan, Vol 1, pp. 272-281.
  • Bergenhenegouwen, G.J.1996) ; "Professional code and ethics for training professionals, Journal of European Industrial Training, 20/4.
  • Schwartz, M. S (­2001), "A Code of Ethics for Corporate Code of Ethics", Journal of Business Ethics 41, 27–43.
  • Grobman, Gary (2002); An analysis of codes of ethics of nonprofit tae-exempt membership associations: Does principal constituency make a difference ?, A thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Pennsylvania State University.