بررسی دلالت‌های مدیریتی سیره امیرالمؤمنین علی علیه السلام در عرصه سازماندهی: مطالعه موردی شرطه الخمیس

نویسندگان

1 دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

شرطه الخمیس عنوان سازماندهی و ساختار خاصی است که حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در سازماندهی سپاه خود مورد استفاده قرار می‌دادند. این ساختار ابداعی و نوآورانه، دارای ویژگی‌ها و خصیصه‌هایی است که آن را از سایر شیوه‌های سازماندهی متمایز می‌کند. مقاله پیش­رو با رویکرد کیفی و راهبرد تاریخی-تطبیقی به گردآوری و تحلیل داده­ها پرداخته و برای اعتبار بخشی به یافته­ها با افراد صاحب­نظر در تاریخ اسلام مصاحبه­های تکمیلی و تأییدی انجام شده است. با بررسی تفصیلی جایگاه نوآوری در مدیریت و به‌خصوص در سازماندهی، ویژگی­های اصلی یک سازماندهی از نوع شرطه الخمیس شامل: 1- وجود قرارداد خاص 2- نوآورانه بودن 3-انعطاف‌پذیری 4- یادگیرندگی  5- بصیرت‌بخشی به‌عنوان روش اصلی هماهنگی، احصا شدند. در ادامه ویژگی‌های این سازماندهی با پیکربندی­های مشابه شرطه الخمیس مقایسه شده و به تبیین مزایای این پیکربندی پرداخته ‌شده است. نتیجه اینکه سازماندهی شرطه‌ الخمیس در شرایط کنونی برای اداره­ سازمان‌های با شرایط پیچیده و پویا، رقابتی، با ریسک و حساسیت بالا  قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها