طراحی الگوی مهارت تفکّر رهبران و مدیران سازمان های دولتی ایران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه امام حسین (ع) تهران ،ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه امام حسین (ع) تهران،ایران

چکیده

هدف اصلی:
هدف این پژوهش طراحی الگوی مهارت تفکّر مدیران یکی از سازمان های دولتی ایران، مطالعه موردی یکی از سازمان‌های نظامی بود.
روش پژوهش:
این پژوهش ازنظر هدف، پژوهشی توسعه‌ای، از نظر معرفت‌شناسی تحقیقی کیفی و با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل سه گروه مدیران ارشد و میانی سازمان مورد مطالعه و خبرگان علمی در حوزه موضوع تحقیق بود. داده‌های این پژوهش با دو ابزار جداگانه پرسشنامه اعتباریابی و پرسشنامه مدل سازی ساختاری تفسیری گردآوری شد. برای اعتباریابی پرسشنامه از روش اعتبار محتوایی (ضریب لاوشه) استفاده شد و پایایی آن 88 صدم محاسبه شد.
یافته‌ها:
یافته های تحقیق نشان داد که الگوی مهارت تفکر مدیران سازمان مورد مطالعه دربردارنده شش مرحله برنامه‌ریزی مقدماتی، تدوین نظام مسائل سازمان، ایده پردازی، ترکیب، تصمیم‌گیری و اجرا و ارزیابی است، همچنین این الگوی دارای هفده گام و پنجاه ‌و هفت فعالیت است. مرحله برنامه ریزی مقدماتی (سه گام خودآگاهی، فراهم‌سازی شرایط مناسب و انتخاب شیوه تفکر) و مرحله تدوین نظام مسائل سازمان (چهارگام گردآوری داده‌ها و اطلاعات به‌منظور شناسایی مسائل، طبقه‌بندی مسائل، شناسایی شبکه مسائل سازمان و اولویت‌بندی مسائل) و مرحله ایده پردازی (شامل سه گام کدگذاری داده‌ها، تهیه فهرستی از راه‌حل‌های جدید و ارزیابی راه‌حل‌ها و انتخاب بهترین راه حل) و مرحله ترکیب (شامل دو گام تغییر ساختار اطلاعات و الگوسازی) و مرحله تصمیم‌گیری (سه گام بررسی راه حل انتخابی، تعیین شرایط تصمیم‌گیری و انتخاب شیوه تصمیم‌گیری) و مرحله اجرا و ارزیابی (دو گام اجرای راه‌حل انتخابی و ارزیابی آن) است.

کلیدواژه‌ها


  1. 6- منابع

    6-1- منابع فارسی

    مقاله ­ها

    باقری، یوسف؛ شریعتی فیض‌آبادی، مهدی و نظریان، عباس. (1395). مدل‌سازی نرم (ISM) مؤلفه‌های دیپلماسی ورزش. مجله مدیریت ورزشی، شماره 34، صص 821 -797.

    بیک زاد، جعفر و سلطانی، فریبا.(1394). ارزیابی تفکر راهبردی مدیران و تأثیر آن بر نوآوری سازمانی. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 24، صص 167-145.

    پسران، آرش و پور محمد، سها.(1393). بررسی معماری فضای تفکّر بر اساس دیدگاه اسلامی. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال چهارم، شماره دوم.

    توحیدی، ارسطو؛ عزیزی، محمد و دانشور، شاهین. (1397). نقش تفکّر راهبردی در ارتقاء توان رزمی سازمان‌های نظامی با تأکید بر (عوامل نامحسوس توان رزمی). فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هفدهم، شماره 76، صص 78- 49.

    توکلی، غلامرضا؛ رمضان، مجید و معیا، عباس. (1394). تحلیل رابطه ظرفیت تغییر سازمانی و تفکر استراتژیک. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و سوم شماره 77، صص 169 -153.

    رحیمی، فرج اله؛ درزیان عزیزی، عبدالهادی و رضایی، اعظم.(1396). تبیین مدل چند سطحی تفکر راهبردی. پایگاه جهاد دانشگاهی.

    سلیمی، غلامرضا؛ طهماسبی آق‌بلاغی، داریوش و فر مهینی فراهانی، امیرحسین. (1398). بررسی نقش رهبری تحول‌آفرین و تفکّر استراتژیک بر توسعه محصولات جدید، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 10 (39)، صص 88 - 65.

    شفیعی، سارا و کرکه آبادی، مهدیه و گلینی، فرشته. (1398). بررسی ارتباط شاخصه‌های تصمیم‌گیری با سطوح مدیریت، چهارمین اجلاس ملی در مدیریت، حسابداری و اقتصاد با تأکید بر بازاریابی منطقه‌ای و جهانی، تهران،https://civilica.com/doc/915591

    گ‍ی‍لم‍ور، دی‍وی‍د.(۱۳۸۲). ت‍صحیح م‍دی‍ری‍ت‌ دانش. نشریه گ‍زی‍ده م‍دی‍ری‍ت‌، شماره‌ ۳۴، صص ۱1- 10.

    کتاب­ها

    ابن ف‍ارس، احمد.(۱۳۹۰). ترتیب مقاییس‌اللغة. قم‌‫: مرکزالدراسات‌الحوزه و الجامعه.

     ابن منظور، محمدبن‌مکرم.(۱۳۸۵). لسان العرب. تهران: معهدالعلوم‌الانسانیه والدراسات‌الثقافیه.

    اس‍ت‍ون‍ر، ج‍ی‍م‍ز آرت‍ور ف‍ی‍ن‍چ‌.(1384). م‍دی‍ری‍ت‌.(م‍ت‍رج‍م‍ان‌: ع‍ل‍ی‌پ‍ارس‍ائ‍ی‍ان،‌ و م‍ح‍م‍د اع‍راب‍ی). ت‍ه‍ران‌: ن‍گ‍اه‌ دان‍ش‌.

    ایران‌نژاد پاریزی، مهدی (1375)، روش تحقیق در علوم اجتماعی (چاپ چهارم)، تهران: انتشارات نشر مدیران.

    جیمز، ویلیام.(1396). دین و روان، (ترجمه مهدی قائنی). تهران: انتشارات مصدق.

    خطیب، سید مهدی.(1398). مهارت تصمیم‌گیری. مشهد: آستان قدس رضوی، شرکت به نشر.

    دوئرتی، جف.(1393). مقدمه‌ای بر بازشناخت الگو و طبقه‌بندی.(مترجم: کیوان معقولی). تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

    رابینز، استیفن؛ پی و دی سن زو، دیوید ای.(1388). مبانی مدیریت، (مترجمین محمد اعرابی؛ محمدعلی حمیدرفیعی؛ و بهروز اسراری‌ارشاد)، چاپ سیزدهم. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. ، سیدمحمد اعرابی،

    رضاییان، علی (1373)؛ اصول مدیریت، چاپ پنجم، قم: انتشارات مهر.

    س‍ان‍ت‍راک‌،‏‫ ج‍ان‌ دبلیو.(‏‫‏‏۱۳۹۵). روان‌شناسی تربیتی. ( مترجمین شاهده سعیدی؛ مهشید عراقچی؛ و حسین دانش‌فر). تهران: رسا‏‫.

    سولسو، رابرت آل.(1993). روانشناسی شناختی، (ترجمه ماهر فرهاد). تهران: انتشارات رشد،1381.

    شریعتمداری، علی.(1382). مقدمه روانشناسی. تهران: مشعل.

    ع‍ب‍اس‌زادگ‍ان‌، م‍ح‍م‍د.(1377). ت‍ص‍م‍ی‍م‌گ‍ی‍ری‌ در م‍دی‍ری‍ت‌ اج‍رای‍ی‌. ته‍ران‌: ان‍ت‍ش‍ار.

    فیض‌آبادی، حوریه؛ علایی، سعید.(1398). مدیریت تصمیم‌گیری و حل مسئله. تهران: انتشارات ویهان.

    قاسمی، جواد.(1399). آشنایی با مهارت حل مسئله. کرج: نشر آموزش کشاورزی.

    گلدفرید، مار وین آر و دیویسون، جرالد سی. (۱۳۷۸). رفتاردرمانی بالینی، (ترجمه فرهاد ماهر). مشهد: آستان قدس رضوی، معاونت فرهنگی.

    مون، ‏‫جنیفر ا.(1397). تفکر انتقادی: واکاوی مبانی نظری و عملی.(مترجمین مرضیه باقر کاظمی؛ و بهرام مولائی). تهران: نشر خاموش.

    وودورث‌، راب‍رت‌.(‏ 1348). م‍ک‍ت‍ب‌ه‍ای‌ روان‍ش‍ن‍اس‍ی‌، (مترجمین غ‍لام‍رض‍ا ب‍ه‍رام‍ی‌، و ج‍واد ن‍ورب‍خ‍ش). ت‍ه‍ران‌: دانشگاه تهران‏‫‏‏.

    6-2- منابع لاتین

    Articles

    Arnab, Ghosh. )2020). Problem Solving & Decision Making.https://www.academia.edu.

    Azizi Bin Yahya.(2019). Problem Solving . University Technology Malaysia.

    Clarke, J., (2019). Verywellmind. What It Means to Be Egocentric. Retrieved from  https://www. Verywellmind .com/ what-does-it-mean-to-be-egocentric-4164279

    Durodola oludamola. o. (2014). Management of Decision-Making.Walden University

    Falcoine, P. A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction. Research Findings and Recommendations. The California Academic Press, Millbrae, CA.

    Gilhooly, k. j. (1990); Thinking: Directed, Undirected and Creative; Academic Press.

    Haycock, K. (2012). Strategic Thinking and Leadership. Library leadership & management, 26(3/4),1-23

    James Kelly, (September 2011).https://thepeakperformancecenter.com/educational learning/thinking

    Magison; (2004). Effect of a creativity training program or ereative abilities and self- concept in mono lingual elementary, roeper review.Vol 26, p 113.

    Mahila Vishwavidyalaya, Khanpur Kalan. (December 2016). Study the Decision Making Skills of Govt. & Private Secondary School Principals: An Evaluation. International Journal of Education and Psychological Research (IJEPR) Volume 5, Issue 4.

    Massachusetts Department of Education. (2006). Massachusetts science and technology/engineering curriculum framework. Retrieved from. Massachusetts Department of Education. http://www.doe.mass.edu.

    Md. Mehadi Rahman. (2019).21st Century Skill “Problem Solving”: Defining the Concept. Asian Journal of Interdisciplinary Research | Volume 2 | Issue 1.

    1. A. Facione, (2011) Ctitical Thinking: What it is and Why it Counts, Measured Reasons and The California Academic Press, Millbrae, CA.

    Robert Kizlik & Associates Boca Raton(2019), Florida www.adprima.com

    1. Cottrell, (2005) Critical Thinking Skills Developing Effective Analysis and Argument, Palgrave MacMillan, NY.

    Simon, Herbert A. (Feb. 1987). “Making Management Decisions: The role of Intuition and Emotion”; Academy of Management Executive; No. 1, pp. 57-64.