ارزیابی و رتبه‌بندی روش‌های صادرات گازطبیعی جمهوری اسلامی ایران در شرایط عدم ثبات سیاستی و منطقه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی،تهران،ایران

چکیده

سوال اصلی(یا هدف اصلی): بازار گاز طبیعی در جهان در چهاردهه اخیر به طور مداوم گسترش یافته و از سوی دیگر ایران به واسطه برخورداری از دومین ذخایر گازی جهان می‌تواند از بازیگران کلیدی این بازار باشد. هدف اصلی این پژوهش مطالعه و مقایسه روش‌های مختلف صادرات گاز جمهوری اسلامی ایران با عنایت به اقتضائات کشور در ابتدای دهه 1400 و تغییرات رخ‌داده در فضای اقتصادی کشور در طول دهه 1390 از جمله تشدید تحریم‌ها است. لذا سوال اصلی این پژوهش آن است که: کدام‌یک از روش‌های مرسوم برای صادرات گاز، برای جمهوری اسلامی ایران در ابتدای دهه 1400 از منظر معیارهای تخصصی حوزه بالاترین اولویت را دارد؟

روش پژوهش: در این پژوهش پس از مطالعه منابع و اسناد کتابخانه‌ای و یافتن مدل مفهومی و روش‌های متفاوت صادرات گاز طبیعی در جهان، از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی برای رتبه‌بندی نتایج حاصله استفاده شده است.

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد با در نظر گرفتن معیارهای در دسترس بودن زیرساخت ها، وجود منابع سرمایه ای، وجود نهادهای نرم، و وابستگی به روابط سیاسی؛ گزینه های تبدیل گاز طبیعی به محصولات پتروشیمی و سپس برق بالاترین اولویت را دارند.

کلیدواژه‌ها


منابع فارسی
مقاله­ ها
تمری محمدرضا؛ میرزازاده فرامرز ؛ نریمان سعید؛ کشیشیان سیرکی گارینه (1397) واکاوی علت عدم موفقیت ایران در صادرات گاز، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 30، اسفند 1397، صفحه 177-196
جوان افشین, رام منصوره, رشیدی ویدا (1391) برآورد منافع حاصل از ترانزیت گاز طبیعی از طریق خط لوله در مقایسه با واردات - صادرات گاز کشور ایران، فصلنامه مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، زمستان 1391 , دوره  9 , شماره  35 ; از صفحه 75 تا صفحه 99 .
چیت ساززاده، امیرحسین ؛ حسن تاش ، سید غلامحسین (1399) مطالعه تطبیقی سیاست گذاری صادرات گاز طبیعی در چارچوب مولفه های امنیت انرژی در روسیه، قطر و ایران، راهبرد اقتصادی سال نهم تابستان 1399 شماره 33
دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس (1387) ژئوپلتیک صادرات گاز ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
سوری، پوریا؛ صاحبی، هادی (1395) ارزیابی وضعیت صادرات گاز طبیعی ایران با رویکرد امنیت تقاضای انرژی، سومین کنفرانس انجمن علمی انرژی ایران، تهران.
شانا: شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (11/7/1399) چرا گاز ایران به پاکستان نرسید؟، کد خبر: 307922
 محمدی, ابوالفضل؛ ارشک مسائلی؛ مهرداد منطقیان و حسین صادقی. (۱۳۸۹)، بررسی و مقایسه روش های صادرات گازطبیعی با توجه به موقعیت ایران، هشتمین همایش ملی دانشجویی مهندسی شیمی، کرمانشاه، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشکده فنی،www.civilica.com/Paper-SCCE08-SCCE08_028.html
موسوی جشنی، سیدصدرالدین؛ نوراله، محمد (1388) ژئوپلیتیک توسعه: بررسی تأثیر خط لوله صلح بر توسعه منطقه‌ای، دوره 5، شماره 16، زمستان 1388، صفحه 85-105
ناجی میدانی ، علی اکبر ؛ رحیمی،  غلامعلی (1395) مدل قیمت گذاری صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله بر اساس نظریه بازی ها، مدل سازی اقتصادی سال دهم تابستان 1395 شماره 2 (پیاپی 34)
کتاب­ها
آذر، عادل؛ رجب زاده، علی (1388) تصمیم‌گیری کاربردی رویکرد MADM، نشر نگاه دانش.
منابع اینترنتی
سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، ابلاغی 29/11/1392 مقام معظم رهبری، دریافت شده از نشانی اینترنتی: https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=25370، در تاریخ 1/7/1400
6-2- منابع لاتین
Articles
Bart, Jan C.J. ;  Palmeri, Natale; Cavallaro, Stefano (2010). Evolution of Biodiesel and Alternative Diesel Fuels. Biodiesel Science and Technology, 713-782.
Thomas, S., & Dawe, R. A. (2003). Review of ways to transport natural gas energy from countries which do not need the gas for domestic use. Energy, 28(14), 1461-1477.
Feijoo, Felipe; Iyer,Gokul C.; Avraam, Charalampos; Siddiqui,Sauleh A.; Clarke, Leon E.; Sankaranarayanan, Sriram; . Binsted, Matthew T; et al. (2018) "The future of natural gas infrastructure development in the United states." Applied energy 228: 149-166.
Books
Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "liquefied natural gas". Encyclopedia Britannica, Invalid Date, https://www.britannica.com/science/liquefied-natural-gas. Accessed 4 January 2021.
Cranmore RG, Stanton E. (2000). Modern petroleum technology. upstream volume.Chichester: Institute of Petroleum, John Wiley and Sons Ltd;. p. 383–408
Kuhn, M. (2014). Enabling the Iranian gas export options: The destiny of Iranian energy relations in a tripolar struggle over energy security and geopolitics. Springer Science & Business Media.
Mokhatab, Saeid, William A. Poe, and John Y. Mak. (2018) Handbook of natural gas transmission and processing: principles and practices. Gulf professional publishing.
Moniz, E. J., Jacoby, H. D., Meggs, A. J., Armtrong, R. C., Cohn, D. R., Connors, S. R., ... & Kaufman, G. M. (2011). The future of natural gas. Cambridge, MA: Massachusetts Institute of Technology.
Potocnik, Primož, ed. (2010) Natural Gas. BoD–Books on Demand.
Saunders, Mark, Philip Lewis, and Adrian Thornhill. "Research methods forbusiness students." Essex: Prentice Hall: Financial Times (2003).
Reports
BP (2021) Statistical Review of World Energy, BP.
Eia (2021) Annual Energy Outlook 2021, U.S. Energy Information Administration.
Oil and Gas Authority (2018) Gas-to-Wire: UK SNS & EIS, London: Oil and Gas Authority. Accesses at: https://www.ogauthority.co.uk/news-publications/publications/2018/gas-to-wire-report-uk-sns-and-eis/
U.S. Department of Energy (2013) NATURAL GAS FROM SHALE: Questions and Answers, U.S. Department of Energy, Office of Fossil Energy. Retrieved from: https://www.energy.gov/sites/prod/files/2013/04/f0/complete_brochure.pdf
Websites
CEID Data, Iran Natural Gas: Exports: 1960 – 2020, retrieved from: https://www.ceicdata.com/en/indicator/iran/natural-gas-exports
EIA, Iran: executive summary, US energy information administration, retrieved from: https://www.eia.gov/international/analysis/country/IRN