شناساییِ الگویِ مطلوبِ تعاملِ شهرداری و مساجد(مطالعه موردی: شهر مشهد)

نوع مقاله : مطالعات راهبردی بسیج

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد قوچان ، گروه علوم اجتماعی، قوچان ، ایران

2 گروه علوم اجتماعی ، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قوچان ، ایران

3 کارشناس ارشد ، گروه علوم اجتماعی ، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قوچان ، ایران

چکیده

سوال اصلی(یا هدف اصلی): این پژوهش در راستای پاسخگویی به این سوال است که الگوی مطلوب تعامل شهرداری و مساجد شهر مشهد چیست و برای رسیدن به بهترین الگو، رعایت چه اصولی لازم و ضروری است.
روش پژوهش: این پژوهش با روش کیفی و مصاحبه عمیق با 15 کارشناس و مطلع کلیدی در شهرداری مشهد، انجام شده است.
یافته‌ها: یافته های تحقیق نشان داد که از نظر خبرگان دو مسأله اساسی در این زمینه وجود دارد، نخست مدیریت منسجم و یکپارچه شهرداری در مواجهه با مساجد و سپس تأمین استقلال اقتصادی مساجد در هزینه‌های امور جاری. تلاش برای حل این دو مسأله از طریق طراحی یک شورای اداری با شرح وظایف مشخص و تلاش در راستای استقلال اقتصادی و تلاش برای حفظ مردمی بودن مسجد الگوی مطلوب برای این سازمان خواهد بود. اجرای این الگو باید به نحوی باشد که مساجد را به سوی استقلال اقتصادی در هزینه‌های اولیه خود هدایت کند تا از نقش شهرداری به مثابه‌ی متولی مساجد کاهش داده، زمینه‌ی لازم را برای احیای کارکردهای مردمی مساجد فراهم کند.

کلیدواژه‌ها


  • افروغ، عماد؛ خان محمدی، کریم؛ قنبری نیک، سیف‌الله (1397)، تعامل فرهنگی مسجد و جامعه از منظر آموزه‌های دینی اسلام و مطالعات اجتماعی، دوره 6 (2)، 57-30.
  • بنایی اسماعیلی، احمدرضا (1398)، نقش مسجد در توسعه فرهنگی و مدیریت شهری(رویکرد محله‌ای)، دومین کنفرانس ملی علوم اسلامی و پژوهش های دینی.
  • بنایی، امیرحسین (1396)، بازمهندسی سازوکار اداره مساجد کشور با بهره‌گیری از منطق تحلیل سه لایه‌ای، مدیریت اسلامی، دوره 25 (3)، 223-119.
  • سجاد زاده، حسن؛ یوسفی، ماندانا؛ یوسفی، محمد (1395)، ارزیابی مؤلفه‌های اجتماع‌پذیری در کیفیت‌بخشی به مساجد محلی ایران، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، د.ره 4 (10)، 45-29.
  • طبسی، محسن؛ آرمات، رامتین (1399)، بازطراحی معماری داخلی مسجد امام حسین مجتبی (ع) شهر جدید گلبهار با رویکرد ارتقاء تعاملات اجتماعی، معماری شناسی، دوره 3 (17)، 12-1.
  • عباسی، رسول؛ طالقانی، غلامرضا؛ عابدی جعفری، حسن؛ فقیهی، ابوالحسن (1391) طراحی و تدوین الگوی تعامل مسجد و سازمان محیطی، اسلام و مدیریت. دوره 2 (3)، 94-79.
  • عباسی، رسول؛ طالقانی، غلامرضا؛ فقیهی، ابوالحسن (1391). تدوین الگوی مدیریت اثربخش مسجد، دو فصلنامه علمی- تخصصی اسلام و مدیریت، دوره 1 (!)، 59-37.
  • فاضلی، نعمت‌الله (1387). مسجد و مدرنیته، مروری تحلیلی و جامعه‌شناختی به گفتمان‌های مسجد در ایران، پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، دوره 8 (1)، 132-99.
  • فرخی، میثم (1393). سیاست‌گذاری فرهنگی مطلوب مسجد از دیدگاه مقام معظم رهبری در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، دوره 17 (65)، 33-54.
  • کرم الهی، نعمت‌الله؛ کاشانی زاده، امیر مسلم (1391). تبیین الگوی مفهومی آسیب‌شناسی وضعیت مسجد در ایران. معرفت فرهنگی و اجتماعی، دوره 3 (11)، 31-48.
  • کیخایی مقدم، محمدمهدی (1394)، نقش مساجد در مدیریت شهری با توجه به بیداری اسلامی، کنگره بین‌المللی تفکر و پژوهش دینی، دوره دوم.
  • مرزوقی، جهانی؛ ترک‌زاده، امیری طیبی (1397)، الگوی مفهومی تعامل مدرسه، خانواده و مسجد از منظر تعلیم و تربیت اسلامی، دوره 21 (97)، 113-81.
  • منصوری، رضوانه؛ ثقفی اصل، آرش (1399)، شناسایی عوامل مؤثر در برنامه‌ریزی معماری مراکز فرهنگی بر اساس تقویت تعاملات اجتماعی شهروندان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 20 (59)، 289-269.
  • مهدوی کنی، محمد سعید؛ فرخی، میثم (1391) رهبری در مسجد؛ موردمطالعه مسجد صفا، دین و ارتباطات، دوره 19 (42)، 113-146.
  • همایون، محمدهادی؛ عبداللهی نیسیانی، علی (1386). تجزیه‌وتحلیل سیستمی فرآیند پرورش منابع انسانی در مسجد؛ مطالعه موردی: علل پویایی و حیات مسجد صنعتگران مشهد، اندیشه مدیریت، سال 1 (2), 99-126.
  • یوسفی، علی و ورشویی، سمیه (1389). نابرابری اجتماعی در فضای شهری مشهد (برآوردی از نابرابری‌های درآمدی و تحصیلی در نواحی شهر). مطالعات اجتماعی ایران، دوره 4 (4)، 152-183.
  • یوسفی, علی (1388)، تأملی بر مرزبندی اجتماعی فضای شهری مشهد: طبقه‌بندی منزلتی نواحی شهر مشهد. دو فصلنامه علوم اجتماعی, سال 2 (2)، 91-61.

کتاب‌ها

  • ابوالقاسمی، محمدجواد؛ محسن فر مهینی فراهانی (1383) پژوهشی در آسیب‌شناسی توسعه‌ی فرهنگ دینی با نگاهی به دهه‌ی گذشته، تهران: انتشارات عرش پژوه.
  • هادی، محسن (1397)، سند تعامل مطلوب مسجد جوان، تهران: مرکز رسیدگی به امور مساجد.