بازشناسی جایگاه معنایی ارزش های اجتماعی در وصایای شهدا (شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، تهران، ایران

2 (نویسنده مسئول)، دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل وصایای شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم می باشد. روش این پژوهش تحلیل مضمون و از نوع کیفی است . با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شده است. جامعه آماری متشکل از کلیه وصایا و مکتوبات شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم است. با توجه به آثار موجود در کتابخانه بنیاد شهید و از خانواده های شهدای ساکن در تهران 90 وصیت نامه مکتوب ( 55مورد از شهدای دفاع مقدس، 35 مورد از شهدای مدافع حرم) شهدایی که در تهران زندگی کردند، با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار گرفته است.یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که از نظر کمی در وصایای شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم به طور کلی 24 کد یا مضمون اصلی استخراج شده که با توجه به فراوانی تکرار آنها در وصایای شهدای دفاع مقدس 820 کد و در وصایای شهدای مدافع حرم 404 کد استخراج شده است.به لحاض کیفی و محتوایی نیز مضامین به دست آمده از ارزش های اجتماعی یک دسته بندی پنج موردی ارئه شده است که عبارتاست از:1)ارزش‌های فرد محور،2) ارزش‌های خانواده محور و 3) ارزش‌های جامعه محور، 4) ارزش های مدیریت محور و5) ارزش های دین محور. اولویت با ارزش‌های دینی بوده و سایر ارزش‌های شهدا در پرتو ارزش‌های دینی قابل تفسیر است.

کلیدواژه‌ها


  • ادیبی سده، مهدی. (1391). جامعه شناسی جنگ و نیروهای نظامی. انتشارات سمت. چاپ یازدهم.
  • امیریان، ابراهیم (1393) تحلیل وصیت نامه‌های شهدای استان کرمانشاه با تاکید بر آموزه‌های تربیتی،پااین نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ملایر، دانشکده علوم انسانی
  • اورعی، غلامرضا(1385)، تحلیل محتوای وصایا و آثار فرهنگی شهدا، مشهد،  بنیاد شهید انقلاب اسلامی مرکز سازمان مدیریت
  • دهستانی (1387) تحلیل و بررسی محتوای وصیت نامه های شهیدان استان تهران سال 1359،
  • رستمی راوی (1392) تحلیل محتوای وصیت نامه شهدای روحانی استان کرمان،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدرسه علمی استان کرمان
  • شاعری، محمدحسین. (1381). جامعه شناسی شهادت طلبی و انگیزه های شهیدان. تهران: نشر شاهد.
  • شاهرخی(1395)« تبیین ضرورت و شیوه‌های کاربردی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در مراکز دانشگاهی»،دانشگاه بین المللی امام رضا علی السلام
  • شریعتی، علی. (1361). حسین وارث آدم و بحثی راجع به شهید.، تهران: نشر قلم.
  • شیران۱۳۹۲. پدیدارشناسی فرهنگ ایثار و شهادت در مدیریت هشت سال دفاع مقدس، پایان نامه کارشنسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).
  • ظهیری، هوشنگ. (1388). نگرش فرزندان شاهد و ایثارگر به فرهنگ شهادت. پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره اول.
  • عرب نژاد ( 1386 ) بررسی خاستگاه اجتماعی شهدای شهرستان کرمان و تحلیل محتوای وصیتنامه ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد کرمان، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی
  • فراهانی. ( 1385). روزنامه رسالت، ۱۸/۱۱/۱۳۸۵ ، شماره ۶۰۷۹،ص۱۸، اندیشه سیاسی.
  • فراهانی، حجت الله(1390)؛«تحلیل محتوای وصیت نامه شهداء با تاکید بر نیایش (نماز، ذکر، دعا و قرآن) و پیامدهای شخصیتی، فرهنگی و سیاسی- اجتماعی»، بنیاد شهید و ایثارگران
  • فلیک، اووه. (1390). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
  • کاظمی، افسانه، غفاری هشجین، زاهد، کشاورز شکری، عباس ( 1395)بررسی مولفه های جمعی فرهنگ ایثار و شهادت در خاطرات آزادگان دفاع مقدس به مثابه سرمایه اجتماعی، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال ششم پاییز و زمستان 1395 شماره 14
  • مطهرى،مرتضی. (1365). حماسه حسینى. تهران: انتشارات صدرا، جلد سوم.
  • معدنی، سعید(1383)،« بررسی عوامل و موانع ترویج فرهنگ شهادت»،تهران،سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
  • Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: An analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, Vol.1, No.3, pp.385-405.