تبیین نگرش و قصد خرید مصرف‌کنندگان محصولات ایرانی با رویکرد تحقق بند هشتم اهداف اقتصاد مقاومتی (مطالعه موردی: لوازم خانگی )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی ،گروه مدیریت بازرگانی، واحدرشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت،ایران

2 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

4 استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تبیین متغیرهای موثر بر نگرش و قصد خرید مصرف‌کنندگان محصولات داخلی و نیات رفتاری آن‌ها با استفاده از روش تحقیق کیفی بر مبنای نظریه داده‌بنیاد بوده که از مصاحبه و نمونه گیری هدفمند برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات استفاده شده است. نتایج تحقیق بیان کننده آن است که شرایط علی مانند: سطح کیفی کالا، تجربه خریدار، قیمت-گذاری مناسب ،کانال‌های ارتباطی معتبر و میزان تکنولوژی به کار گرفته شده در تولید کالا در شکل‌گیری نگرش و قصد خرید مصرف‌کنندگان تاثیرگذار بوده است. همچنین راهبردهای مناسب برای ترغیب مشتریان در جهت استفاده از محصولات داخلی شامل: فرهنگ‌سازی، جلب اعتماد مشتری، برند‌سازی محصولات داخلی، نظارت مستمربر تولید و استاندارد‌‌سازی می‌باشد. عوامل زمینه‌ای مانند تبلیغات گسترده محیطی و معرفی برندهای داخلی، قوانین و مقررات اقتصادی ، تبلیغات شفاهی و استفاده از تکنیک‌های کارآمد بازاریابی همچنین شرایط مداخله‌گر نظیر فساد مالی، فضای کسب و کار‌، واردات اقلام مشابه و تحریم‌های بین-المللی بر اجرای این راهبردها اثرگذار هستند. اجرای این راهبردها پیامدهایی چون تقویت عزت ملی و رشد اقتصادی را در کشور به دنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


  • آیت­ الله خامنه­ ای، سیدعلی(1389). بیانات دردیدار با جمعی از کارآفرینان ،1389.
  • آیت ­الله خامنه­ ای، سیدعلی(1391الف). بیانات دردیدار با ریاست جمهور و اعضا هیات دولت .
  • آیت ­الله خامنه­ ای، سیدعلی(1391ب ). بیانات در دیدار با دانشجویان، 1391.
  • آرین­فر،رضا و نساجی کامرانی،مهدی،(1397).بررسی تبلیغات شفاهی و مشاهده رفتار خرید بر قصد مشتریان در شبکه­های اجتماعی ،کنفرانس ملی اندیشه­های نوین و خلاق در مدیریت و حسابداری ،صص18-2.
  • احسان ، عبدالرحمان ،نظری ،محسن ، حسنقلی پور ،طهمورث و صمدی ،منصور ، (1395) . تدوین مدل ترغیب شهروندان تهرانی به خرید کالای ساخت داخل ،مجله مدیریت بازرگانی ، شماره 3 ،صص 548- 529.
  • اخباری، محمد و غلامی، مجید،(1394) .تحریم­های همه جانبه ایالات متحده آمریکا و وزن ژئوپلیتیک ایران با تاکید بر قدرت مردمی جمهوری اسلامی ایران ،فصلنامه مطالعات سیاسی ،سال هشتم ، شماره31، صص69-49.
  • افکار، عادل.، و تجاری، فرشاد.، و زارعی، علی ، (1397). آزمون مدل ساختاری قصد خرید مصرف کنندگان ورزشی بر مبنای سلسله مراتب ارزش-نگرش-رفتار،رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی, 6(20 ),  صص 39-50
  • اکبری، محسن، اسماعیل پور، رضا و حسین بیگی،محمدصالح( 1398 ). قصد خرید کالاهای آمریکایی و کره ای: نقش ملیت گرایی و نگرش نسبت به کشور مبدا، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دوره نهم، شماره سوم ، صص 308-283.
  • امیر شاهی، میراحمد و مظهری ، شادی ، (1385) . بررسی میزان ملیت گرایی مصرف کنندگان در صنعت لوازم خانگی کوچک، مجله مدیریت بازاریابی، سال دوم،پیش شماره 3،صص87-71.
  • انتظاریان ناهید و سنجری، محمد، (1392). تاثیر کیفیت بر افزایش سرمایه­گذاری در تولید، ماهنامه اجتماعی،اقتصادی،علمی،فرهنگی، کار و جامعه ،شماره 163،صص50-45.
  • بختیاری ،صادق و شایسته، افسانه ،(1391) . بررسی تاثیر بهبود فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با تاکید بر ایران ، فصلنامه علوم اقتصادی ،سال ششم ،شماره 19، صص204-175.
  • بهادری،علی، (1397).پژوهش کیفی داده­بنیاد کدگذاری و اهمیت، مراحل و شیوه اجرای آن در کارورزی، دوفصلنامه راهبردهای نوین تربیت معلمان ، سال چهارم، شماره5، صص88-69.
  • بهمنی، مهرزاد ، (1391). بررسی میزان ملی گرایی مصرفی ،اعتماد به تبلیغات و تمایل به مصرف کالاهای داخلی در بین شهروندان 28شهرکشور، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، سال نوزدهم ، شماره 3، صص182-159.
  • پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام ،گروه علمی پژوهشی اقتصادی ،لزوم بازنگری در سیاست­های حمایتی ارز 4200 ،معایبی برای چاره جویی ، آبان 1399، لینک کوتاه:  CSR.IR 
  • پژوهنده،محمدحسین،(1394). موانع تحقق اقتصاد مقاومتی، مجله پژوهش­های اجتماعی اسلامی ، سال بیست و یکم ،شماره سوم، صص 238-185.
  • تاج­زاده، ابوالفضل ، (1395). نگرشی راهبردی بر نقش کشور مبدأ و ملی گرایی بر اعتماد و نگرش مصرف کننده ایرانی در صنعت لوازم خانگی، مطالعات مدیریت راهبردی شماره 27،صص63-47.
  • توکلی،غلامرضا،منطقی ،منوچهرو نظری،یونس ، (1395).رضایتمندی مشتریان از طریق کیفیت خدمات و قصد خرید،دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21،تهران ،صص596-585.
  •  پورسلیمی ،مجتبی،هاشمیان مجتبی و طباخیان ،لیلا ، (1395).بررسی تاثیر جهان وطن گرایی بر نگرش نسبت به محصول داخلی به واسطه ملی گرایی مصرف کننده ،مجله مدیریت بازاریابی ، شماره 4 ،صص810-795 .
  •  حدیدی، احسان، حدیدی زواره، عفت و دشمن زیاری، اسفندیار ، (1395). میزان تمایل به مصرف کالاهای داخلی مصرف کنندگان ایرانی از دیدگاه اقتصاد مقاومتی، فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان, سال چهارم(ویژه نامه اقتصاد مقاومتی), صص169-191.
  • حسین ­زاده،رمضان، انصاری سامانی ،حبیب و گلدی­کر،حاجی،(1391). نقش فرهنگ مصرف کالاهای داخلی در تحقق تولید ملی ، حمایت از کار و سرمایه ایرانی ،دوماهنامه مهندسی فرهنگی ،سال هفتم ،شماره 69و 70،صص62-50.
  •  حسین­زاده،علی،نیازی،محسن و شفائی­مقدم،الهام ، (1394). تبیین عوامل موثربرگرایش شهروندان به مصرف کالاهای داخلی ،فصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی،سال هفتم ، شماره اول ،صص54-35.
  •  حقیقی ،محمد، حسنقلی پور، طهمورث و محمدزاده ، زهرا، (1392). رابطه ملی گرایی و اثر کشور مبدا بر ادراک افراداز کیفیت طبقات کالایی مختلف در شهر مشهد، بررسی های بازرگانی ،شماره 59، صص11-1
  • حیدرزاده ،کامبیز،زندحسامی،حسام و حسنلو، محمدمهدی ،(1388). ارزیابی تمایلات (ترجیحات) مشتریان در فرآیند تصمیم گیری خرید کالاهای خارجی ، مجله مدیریت بازاریابی ، سال چهارم ،شماره7،صص67-45.
  • دادگر، یدالله و نظری، روح الله ،(1388)،بررسی شاخص فساد مالی در ایران و کشورهای برگزیده جهان ،نشریه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، ش 263.
  • دهدشتی شاهرخ ، زهره، قاسمی ،حسن و سیفی ،ابوالفضل، (1389) . تاثیر کشورگرایی مصرف­کننده بر قصد خرید کالاهای وارداتی ،فصلنامه مطالعات بهبود و تحول، شماره 62،صص 142- 115.
  • دانایی­فرد،حسن و امامی، سیدمجتبی ، (1386). استراتژی­های پژوهش کیفی تاملی بر نظریه­پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم ،صص97-69.
  • سجودی،سکینه،محسنی زنوزی،فخری سادات و اصلانی نیا،نسیم، (1398). بررسی نقش عوامل اجتماعی و روانشناختی موثر بر کالاهای ساخت داخل توسط مصرف کنندگان ایرانی، دوماهنامه اقتصاد پنهان ،صص173-150.
  • سعیدا اردکانی ، سعید ، صانعیان ،زهرا السادات  و منتی،ناهید (1398) . سنجش عوامل موثر بر تمایل مصرف کننده ایرانی به خرید و مصرف کالای ایرانی ،فصلنامه مدیریت بازرگانی ، دوره 11، شماره 2 ،صص 241-258.
  • شجاعی, پیام, جاجرمی زاده, محسن, علیمحمدلو, مسلم و مهرکی, حسین، (1396) . اولویت بندی شاخص های کیفیت تولیدات داخلی منطبق با اصول اقتصاد مقاومتی،  فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی، سال پنجم، شماره 21، صص177-155.
  • صادقی، رضا ،کشگر،سارا،قاسمی،حمیدو کارگر فغلامعلی ،(1392).تعیین و مقایسه عللتمایل مشتریان به خرید کالاهای ورزشی خارجی از دیدگاه تولیدکنندگان ،فروشندگانو مصرف،کنندگان ،پژوهش­های کاربردی در مدیریت ورزشی،سال دوم ،شماره2،صص32-21.
  • صناعی، علی و شافعی ، رضا ، (1391) . ارایه مدلی برای تحلیل و پیش بینی رفتار خرید مشتری ها بر اساس تئوری کارکردی نگرش، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی شماره 62،  155-192.
  • طهماسبی آقبلاغی، داریوش، دیندار ،یاشار و حقیقی، محمد، (1398) . بررسی تاثیر خصومت با کشور مبدا برتمایلات مصرف کنندگان ( مطالعه : منطقه 5 شهر تهران )، بررسی های بازرگانی ،شماره های 94 و 95 ،صص66-53 .
  • طیبی ابوالحسنی، سیدامیرحسین ، (1398). درآمدی بر روش تحقیق: رویه­های استاندارد تحلیل داده­های کیفی، سیاست­نامه علم و فناوری ،دوره 9، شماره2، صص94-67. 
  • عربشاهی،معصومه،غفوریان شاگردی، امیر، بهبودی و نایبی ، علی،(1398)، عوامل مؤثر بر قصد خرید محصولات آرایشی خارجی بررسی نقش نگرش مصرف کنندگان ،مدیریت کسب و کارهای بین المللی ،سالد دوم ،شماره 3،صص107-87.
  • غفاری، مسعود،(1396).بازشناسی شاخص ­های کیفیت محصول در آیات قرآن کریم در چارچوب اقتصاد مقاومتی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج ، سال بیستم ،شماره77،صص26-5.
  • فتاحی،شهرام،آزادی،عباس و حیات­نیا، علی،(1394). بررسی نقش اقتصاد دانش­بنیان در تحقق اققتصاد مقاومتی، همایش ملی اقتصاد مقاومتی ،چالشها، واقعیت­ها و راهکارها  ،صص260-239.
  • فخرایی، ابراهیم ،درزیان عزیزی ،عبدالهادی و حسنکی، لیلا،(1395). نقش نگرش در تحلیل و پیش بینی رفتار مصرف­کننده، همایش بین المللی مدیریت نوین در افق 14004، دانشگاه تهران ، صص19-1.
  • فشاری،مجید و پورغفار،جواد،(1393). بررسی و تیین الگوی اقتصادمقاومتی در اقتصاد ایران ،مجله اقتصادی ، شماره­های 5و6، صص40-29.
  • کاظمی­زاده،زیور و باقرزاده،سهیلا،(1394). نقش آموزش و پرورش در فرهنگ سازی مصرف کالاهای ساخت داخلی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی ،همایش ملی تفکر بسیجی ،پژوهش و اقتصاد مقاومتی . دوره دوم.
  • کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگان و نظام اداری، (1392). اصول کل حلاکم بر اقتصاد مقاومتی و سیاست­های کلی، فصلنامه سیاست کلان، شماره 2.
  • گروه مشاوران مدیریت و مطالعات راهبردی تدبیر، (1397).حمایت از کالای ایرانی ضرورت­ها و الزامات، از سری مباحث اقتصاد ایران ، شماره 14، صص12-1.
  • محمد زاده ، زهرا ،(1394) . تبیین مفهوم ملی گرایی مصرفی و بررسی مدل مفهومی آن، مرکز علمی جهاد دانشگاهی، صص10-1
  • موهبتی،یاسر،(1397).بررسی تحریم­های اقتصادی و تاثیر آن بر اقتصاد ایران ،فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری ، شماره ویژه ، چهارمین کنفرانس بین­المللی مدیریت،کارآفرینی و توسعه اقتصادی،صص 63-46.
  • میرجلیلی،علی­محمد و یوسفی،سمیه، (1392). عوامل موثر در حمایت از کار ،تولید و سرمایه مسلمین از دیدگاه قرآن و حدیث،دوفصلنامه علمی پژوهشی کتاب قیم ،سال سوم ، شماره 9،صص 64-34.
  • میمندی،احسان و بخشنده، قاسم، (1397). بررسی تاثیرقوم گرایی بر قصد خرید با نقش میانجی خصومت، موقعیت اجتماعی و اعتماد به نفس مصرف­کننده، فصلنامه اختصاصی تبلیغات و بازاریابی، شماره11، صص15-1.
  • نوفرستی،محمد، ( 1395) . اقتصاد مقاومتی و راه­های دستیابی به آن، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان/ سال چهارم، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی،صص168-157.
  • نجیب زاده ، مهناز واحمدی، سیروس،(1397). رابطه عزت نفس ملی و مصرف کالاهای خارجی در بین شهروندان ایرانی، فصلنامه مطالعات ملی ،سال نوزدهم ،شماره3،صص65-47.
  • یوسف­زاده،محسن،(1394).اقتصاد مقاومتی رویکرد مقابله با تحریم­ها ، همایش ملی اقتصاد مقاومتی ،چالشها، واقعیت­ها و راهکارها  ،صص94-50.
  • سولومون ،مایکل ­آر،(1393).رفتار مصرف کننده، خریدن،داشتن و بودن ،ترجمه کامبیز حیدرزاده ،چاپ دوم،تهران، انتشارات بازاریابی.
  • قاسمی، بهروز، (1391). مدیریت رفتار سازمانی ، چاپ سوم ،ویرایش اول ،تهران: انتشارات سپاهان .
  • کاتلر ،فیلیپ، ( 1390). مدیریت بازاریابی ،تجزیه و تحلیل ،برنامه­ریزی، اجرا و کنترل، ترجمه بهمن فروزنده،چاپ دهم اصفهان ،انتشارات آموخته.
  • کاتلر ،فیلیپ وکوین لین کلر،(1393).مدیریت بازاریابی ،برنامه ریزی راهبردی،ترجمه مهدی امیرجعفری ،چاپ دوم ،جلد دوم ،تهران نص.
  • https://farsi.khamenei.ir   (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت­الله العظمی خامنه­ای)   
  • http://moqavemati.net
  • https://masireqtesad.ir/doctorin
  • http://eghtesadgardan.ir
  • https://www.isna.ir/news
  • https://www.irna.ir/new
  •  https://www.90eghtesadi.com
  •   https://www.bourseiness.com
  • https://parsmodir.com
  •  www.eghtesadbartar.com.
  • AbdulQader, I. K .(2008). Intention to purchase electronic green products amongst lecturers: an empirical evidence, Master Thesis, University Sanis Malaysia, Malaysia., p. 20.
  • Bachleda, C., Fakhar, A., & Hlimi, L. (2012). Sunscreen purchase intention amongst young Moroccan adults. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(5), 132.
  • Barreto, A. M. (2014). The word-of-mouth phenomenon in the social media era, International Journal of Market Research 56(5): 631-654
  • Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research" (2nd edition(.
  • Chris D pentz .(2014). Demographics and Consumer Ethnocentrism in a Developing Country, Sajems ns 17(2014) No 4:pp 412-426.
  • Castronovo, C. and L. Huang (2012). "Social media in an alternative marketingcommunication model." Journal of Marketing Development and Competitiveness ,pp.934-991
  • Fishbein, M., & Ajzen, I. (1977). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research.
  • Ghalandari, K., & Norouzi, A. (2012). The effect of country of origin on purchase intention: The role of product knowledge. Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 4(9), 1166-1171.
  • Gayathri, R., SaiPrashanthi, S., & Paarvathi, S. H. (2018, March). Consumer Perception towards Consumer Ethnocentrism. In 2018 International Conference on Current Trends towards Converging Technologies (ICCTCT) (pp. 1-5). IEEE.
  • Goulding, C. (2005). Grounded theory, ethnography and phenomenology (Acomparative analysis of three ualitative strategies for marketing research).European Journal of Marketing, 39(3/4): 294-308.
  • Jamali, J. &Jaberi, A.(2015).Resistance economic in the viewpoints ofIslam: concepts, principles and policies.Journal of cognition.24(213):91-106. (In Persian)
  • Javalgi, R. G., Khare, V. P., Gross, A. C., & Scherer, R. F. (2005). An application of the consumer ethnocentrism model to French consumers. International Business Review, 14(3), 325-344.
  • Karoui, S., & Khemakhem, R. (2019). Consumer ethnocentrism in developing countries. European Research on Management and Business Economics, 25(2), 63-71.
  • Kaynak, E. and Kara, A. (2002). Consumer perceptions of foreign products: An analysis of productcountry images and ethnocentrism, European Journal of Marketing, Vol. 36 No. 7/8
  • Ladhari, R. (2010). Developing e-service quality scales: A literature reviewJournal of Retailing and Consumer Services17(6), 464-477.
  • Lee, J. (2001). A grounded theory: Integration and internalization in ERP adoption and use [Unpublished PhD Thesis]. Lincoln: University of Nebraska.
  • Luhtanen, R., Crocker, J. (1992); A collective self-esteem scale: Self-evaluation of one’s social identity, Personality and Social Psychology Bulletin, 18: 302–318
  • Nakos, G. E., & Hajidimitriou, Y. A. (2007). The impact of national animosity on consumer purchases: The modifying factor of personal characteristics. Journal of International Consumer Marketing, 19(3), 53-72
  • Narang, R. (2016). Understanding purchase intention towards Chinese products: Role of ethnocentrism, animosity, status and self-esteem, Journal of Retailing and Consumer Services, 32, 253-261.
  • Rokeach ,M .(1967). Attitude Chang and Behavior Chang: Public Opinion.
  • Shimp, T. A., & Sharma, S. (1987). Consumer ethnocentrism: Construction and validation of the CETSCALE, Journal of marketing research, 24(3), 280-289.
  • Summer,W.G. (1960). Folkways: The sociological importance of Usage, Manners,Customs Mores, and Morals, Ginn & Co., New York, NY.
  • Sunardi, G. B. (2011). Consumers Perception Under the Construct of Nationalism, Worldmindedness,“Made In” Label, and Brands, BISNIS & BIROKRASI: Jurnal Ilmu Administrasi dan Organisasi, 16(2).
  •  
  • 24-Vijayabanu, R. Gayathri, S. H. Paarvathi.(2018). Consumer Perception towards Consumer Ethnocentrism, 2018 International Conference on Current Trends towards Converging Technologies (ICCTCT)
  • 25-Yen, Y.-S. (2018). Extending consumer ethnocentrism theory: the moderating effect test, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 30 No. 4, pp. 907-926.
  • 26- Zejnullahu Pllana,D & Aliu,H .(2018). The impact of consumer ethnocentrism on purchase intentions: Case of Kosovo, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 8, pp .624-632.