نقش بسیج در پیشگیری از قاچاق کالاهای ممنوعه (رویکرد سیاست جنایی مشارکتی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

3 استادیار گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

چکیده


سوال اصلی (یا هدف اصلی): مطالعۀ حاضر با تکیه بر سیاست جنایی مشارکتی و با هدف پیشگیری از قاچاق کالاهای ممنوعه، ‏درصدد پاسخ به این سؤال است:« کارکرد نهاد مردمی بسیج در مهار پدیده قاچاق چیست؟».‏
روش پژوهش: تحقیق ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد و با تکنیک پیمایشی انجام گرفته است. نخست کارکنان ستاد مبارزه با قاچاق ‏کالا و ارز، به عنوان خبره پرسشنامه را بررسی کردند و با حصول مقدار 0.75 برای آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه مشخص شد. ‏جامعۀ آماری را بسیجیان و فرماندهان بسیج تشکیل داده‌اند که 170 نفر از آنها، به عنوان نمونه به سوالات پاسخ دادند. از آمار ‏توصیفی و استنباطی برای توصیف داده‌ها، از آزمون‌های ناپارامتری دوجمله‌ای و رتبه‌بندی فریدمن برای بررسی سؤالات و از نرم‌افزار ‏تحلیل آماری ‏SPSS22‎‏ در سطح معناداری 0.05 برای تحلیل استفاده گردید.‏
یافته‌ها: نتایج آزمون دوجمله‌ای مطلوبیت درجۀ تأثیر مؤلفه‌ها را تعیین نمود. اهمیّت بالای مؤلفه‌های آگاهی، تحصیلات، ‌ فرهنگ در ‏مبارزه با قاچاق کالاهای ممنوعه با آزمون فریدمن مشخص شد. ‏
نتیجه‌گیری: پیشگیری از قاچاق کالای ممنوعه وابستگی کامل به افزایش سطح آگاهی و فرهنگ دارد. نهاد بسیج می‌تواند در عرض ‏سایر نهادهای متولی، در حوزه جرایم و آسیب‌های اجتماعی نقش قابل ملاحظه‌ای را در امر پیشگیری ایفا کند.‏

کلیدواژه‌ها


  1. 6- منابع

     

    6-1- منابع فارسی

    مقاله­ها

    1. ابراهیمی، شهرام، (۱۳۹6). پیشگیری در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز 1392 چرایی، چیستی و چگونگی، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، (78)، 152-131.
    2. ابراهیمی، شهرام؛ صادق نژاد نایینی، مجید، (1392). تحلیل جرم‌شناختی جرائم اقتصادی، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، 2(5)، 174-147. http://jclr.atu.ac.ir
    3. آذری، مصطفی، (1388). بررسی تأثیر تحریم بر قاچاق، دو ماهنامۀ اقتصاد پنهان، ۶ و ۷، 16.
    4. اکرمی، سام؛ اکبری، عاطفه، (1395). نقش پلیس در پیشگیری از جرم قاچاق کالا، فصلنامۀ مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 2(1/3)، 45-34.irijournals.com
    5. بابائی، جابر؛ صفائی آتشگاه، حامد، (1393). جایگاه قانونی مشارکت سازمان‌های مردم نهاد در پیشگیری از جرم در ایران، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جر، 1(33)، 106-81.
    6. بابایی، محمدعلی؛ نجیبیان، علی، (1387). تعامل پلیس با نهادهای جامعوی در پیشگیری از جرم، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، 3(7)، 7-31.
    7. جزینی، علیرضا؛ نوانی، مجید؛ محمدی، سعید، (1392). تعامل نیروی انتظامی با بسیج در پیشگیری از جرایم امنیتی، فصلنامۀ پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی‎، 8(2)، 102-75. http://www.magiran.com
    8. حبیب‌زاده مومن، بهنام؛ وروایی، اکبر،(1396). واکاوی سیاست جنایی ایران در قبال جرایم یقه سفید، فصلنامه علمی- ‏پژوهشی علوم اجتماعی، 11(ویژه‌نامه پیشگیری از جرم و حقوق)، 124-111.‏
    9. رحمانی فرد، محسن؛ نجارزاده، زهرا، (1396). آگاهی بخشی، گامی در مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مجلۀ شهر قانون، (20)، 36-13. https://www.noormags.ir
    10. زرگرانی، فاطمه؛ قربانی، علیرضا؛ طالع‌زاری، علی، (۱۳۹۶). نقش و جایگاه سازمان‌های مردم ‌نهاد در سیاست جنایی نوین ایران، فصلنامۀ دانش انتظامی گلستان، 8(1)، 118-161. http://journals.police.ir
    11. ساداتی، سیدمحمود، (1385)، امنیت و سیاست جنایی، مجلۀ دادرسی، (58)، 42-36.
    12. ساعد، محمدجعفر، (۱۳۸۶)، پیشگیری از وقوع جرم و کارکرد بسیج در تضمین امنیت اجتماعی، فصلنامۀ مطالعات بسیج، 10(34)، 106-77.
    13. شیر‌افکن، مهدی؛ محمدی سلیمانی، سلمان، (۱۳۹۱). تأثیر هدفمندی یارانه‌ها بر قاچاق کالا با تأکید بر مرزهای سیستان و بلوچستان، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت با چالش‌ها و رهیافت‌ها.
    14. شیعه‌علی، علی؛ زارع، وحید؛ زارع، مجتبی، (1394). جایگاه سیاست جنایی مشارکتی واکنشی در مرحله تعقیب کیفری در حقوق ایران، فصلنامۀ مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، 2(4-5)، 310-287.
    15. طاهری، حسین؛ روضه‌ای، میراحمد، (1394). پلیس جامعه محور در پیشگیری اجتماعی از جرم، فصلنامۀ دانش انتظامی سیستان و بلوچستان، 6(15)، 109-101.
    16. عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه؛ حسابی، ساره، (1390). سیاست جنایی و تطور مفهومی آن. نشریه تعالی حقوق، 4(15)، 133-113.
    17. کوشکی، غلامحسن، (1393). سازمان‌های غیردولتی: از انفعال تا مشارکت رو به فعال در تعقیب دعوای عمومی، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، 2(4)، 86-65.
    18. محسنی، فرید، (1392). سیاست جنایی مشارکتی ایران در مبارزه با قاچاق کالا با تأکید بر امور فرهنگی، مجلۀ بررسی‌های حقوقی، 3(5)، 74-23.
    19. موسوی، میر نجف؛ کهکی، فاطمه سادات؛ صفری، محمد، (1395). نقش بسیج در تأمین امنیت پایدار مناطق مرزی استان آذربایجان غربی، فصلنامۀ ‎علوم و فنون مرزی، (18)، 21-1. https://www.noormags.ir
    20. ‏میرخلیلی، سیدمحمود؛ الهام، غلامحسین؛ پرهام فر، امیرمحمد، (1393). چالش‌های تعریف جرم قاچاق در نظام حقوقی ایران، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، (68).
    21. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (1378). مباحثی در علوم جنایی، دانشگاه تربیت مدرس، سال 1380- 1379.
    22. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (1385). تقریرات جرمشناسی، مقطع دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، سال 1380-1379.
    23. نجفی توانا، علی؛ شاطری‌پور اصفهانی، شهید، (۱۳۹۱). پیشگیری اجتماعی از جرم در پرتو تحولات ناشی از جهانی شدن فرهنگ، آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، (۴)، ۵۵- ۸۴.
    24. نیازپور، امیر حسن، (1383). حقوق پیشگیری از بزهکاری در ایران، مجله حقوقی دادگستری، (48 و49)، 226-169.
    25. نیازپور، امیرحسن،(1391). تکالیف جرمشناسۀ دستگاه قضایی در پرتو قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی ‏و ‏فرهنگی، مجلۀ حقوقی دادگستری، (80)، 222-193.
    26. وروایی، اکبر؛ محمدی، همت؛ نوریان، ایوب، (1394). مشارکت سازمان‌های مردم نهاد در فرآیند کیفری، فصلنامۀ تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، (28)، 43-27.

    کتاب­ها

    1. آقایی، بهمن، (1392). فرهنگ حقوقی بهمن-‏‎Black’s Law Dictionary‏، تهران: چاپ 5، انتشارت گنج دانش.‏
    2. انصاری، جمال؛ کونانی، سلمان؛ مندنی، اسلام، (1391). سیاست جنایی ازگفتمان تا برساخت‌های ریزومیک، تهران: انتشارات ‏مجد، چاپ اول.‏
    3. ذوالقدر، محمدباقرو دیگران، (1391). رهیافت‌های نوین پیشگیری از جرم، ‎معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم ‏قوه ‏قضائیه، جلد اول، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
    4. صادقپور گیلده، بهرام؛ مرادی، وهاب، (1392). تحلیل آماری با نرم افزارهای SPSS و AMOS، بابلسر: انتشارات دانشگاه مازندران، چاپ دوم.
    5. عصمتی‌پور، محمدحسین، (1385). آشنایی با بسیج، تهران: معاونت آموزش نمسا، چاپ دوم، 56.
    6. لازرژ، کریستین(1375). سیاست جنایی. ترجمه علی حسن نجفی ابرندآبادی، تهران: ‌چاپ اول، انتشارات یلدا.‏
    7. معین، محمد، (1381). فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات امیرکبیر .‏
    8. مؤمنی، منصور؛ فعال قیومی، علی، (1396). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS، تهران: انتشارات کتاب نو، چاپ یازدهم.

    پایان نامه‌ها

    1. ابراهیمی، محمد مهدی، (1392). رویکرد‎ ‎چند‎ ‎نهادی‎ ‎به‎ ‎پیشگیری‎ ‎از‎ ‎جرایم‎ ‎مواد‎ ‎مخدر‎ ‎و‎ ‎روان‌‌‌گردان‎ ‎با‎ ‎تأکید‎ ‎برعملکرد‎ ‎ستاد‎ ‎مبارزه‎ ‎با‎ ‎مواد‎ ‎مخدر، پایان‎‌‎نامۀ‎ ‎دورۀ‎ ‎کارشناسی‎ ‎ارشد، دانشگاه‎ ‎تهران، دانشکده‎ ‎حقوق‎ ‎و‎ ‎علوم‎ ‎سیاسی، راهنما: فیروز محمودی.
    2. ناظریان، حسین، (1390). نقش حسابگری در پیشگیری کیفری از جرایم اقتصادی، پایان‌نامه دورۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ شهید بهشتی، دانشگاه حقوق، راهنما: علی صفاری.
    3. نورزاد، مجتبی، (۱۳۸۸). مطالعه تطبیقی سیاست جنایی ایران و سازمان ملل متحد در مقابله با جرائم اقتصادی، پایان‌نامۀ دورۀ دکترا، دانشکده شهید بهشتی، دانشگاه حقوق.

    6-2- منابع لاتین

    Articles

    1. Aghazadeh, Alireza. Ardebili, Mohammadali. Ashouri, Mohammad. Mahdavisabet, Mohammadali. (2017), Organized Smuggling of Goods in the Criminal Law of Iran and Turkey, Journal of Politics and Law; Vol. 10, No. 5; 2017, Published by Canadian Center of Science and Education.
    2. Geoffroy, V. & Alain R. (2010, April), Strategies used by international NGOs to influence public policy. Urgence rehabilitation development, Newsletter N°5. https://www.alnap.org/help-library.
    3. International convention on mutual administrative assistance for the ‎Prevention, Investigation and Repression of Customs Offences 1977.‎
    4. International convention on mutual administrative assistance for the prevention, investigation and repression of customs offences( Nairobi, 9 June 1977)
    5. Obama, Barack. (2011), Strategy to Combat Transnational Organized Crime.
    6. VillarrealGonzález, Silvia. WeigendVargasE, ugenio (2015), Mexican Law Review, Regulatory challenges for preventing firearms smuggling into Mexico, Volume 7, Issue 2, January–June 2015, Pages 63-81.

    Websites

    1. ‏-‏‎ http://www.vakilna.ir

    Participatory Criminal Policy Collaborative at the Prevention of the smuggling of prohibited goods, with emphasis on the role of mobilization

    Abstract