2024-03-29T05:08:13Z
https://www.bsrq.ir/?_action=export&rf=summon&issue=10247
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
تدوین و اولویتبندی سیاستهای تحقق بستر فرهنگی شکل گیری اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: شورای عالی انقلاب فرهنگی)
حمیدرضا
اسمعیلی گیوی
علی
نظرمنصوری
حمید
پورنگ
احمد
فضائلی
با گذشت هفت سال از طرح بحث اقتصاد مقامتی توسط مقام معظم رهبری (مدظلّه العالی) صحبت از چیستی و چرایی اقتصاد مقاومتی بهاندازهی چگونگی تحقق آن در اولویت پژوهش نیست. نظریهپردازان اقتصادی معتقدند فرهنگ، بر اقتصاد تأثیر داشته و آن را عاملی مهم در تشویق فعالیتهای مفید اقتصادی مانند کار و تلاش میدانند و همواره بر اهمیت اثر فرهنگ بر رشد اقتصادی تأکید کردهاند. ازآنجاکه شورای عالی انقلاب فرهنگی در جایگاه قرارگاه فرهنگی کشور و متشکل از تمامی نهادهای حقوقی فرهنگی جمهوری اسلامی و خبرگان برتر این حوزه در کشور است انتظار میرود سیاستهای فرهنگی لازم برای تحقق اقتصاد مقاومتی را تصویب و ابلاغ نماید. پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی (کمیـکیفی)، انجام شده است؛ در بخش کیفی با استفاده از روشهای مطالعه اسنادی و فراترکیب پژوهشهای پیشین و نیز تحلیل مصاحبههای انجام شده به استخراج سازهها، مؤلفهها، مفاهیم و متغیرهای فرهنگی مؤثر در تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته شد و بر این اساس مدل مفهومی پژوهش ساخته شد. در بخش کمی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نظرسنجی از خبرگان از نرمافزار PLS برای مدلسازی معادله ساختاری و آزمون مدل نهایی بهره گرفته شد. درنهایت با استفاده از مدل کانو حوزههای دارای اولویت برای سیاستگذاری مشخص شدند و بر اساس اولویتهای سیاستگذاری استخراجشده، با انجام آزمون فریدمن 26 اقدام سیاستی از میان 122 اقدام، انتخابشده و بهعنوان بسته سیاستی فرهنگی برای تحقق اقتصاد مقاومتی ارائه شد.
فرهنگ
اقتصاد مقاومتی
سیاستگذاری
سیاست فرهنگی
2019
01
21
5
38
https://www.bsrq.ir/article_92861_1552c5ab12436b57dc8dfdd9d2c9fec5.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
اولویتبندی و تحلیل تعامل مؤلفههای اقتصاد مردمبنیاد بر پایۀ تلفیق روشهای MADM فازی
عبدالعظیم
قربانی
محمد
سلیمانی
رضا
رنجبران
علیرضا
تاجهبند
دوری گزیدن از اقتصاد دولتی و مضرات اثباتشدۀ آن، مستلزم حرکت به سمت حضور هرچه بیشتر مردم در عرصههای مختلف و مهم اقتصادی است. بهمنظور طراحی و ترسیم فضای مطلوب کشور جهت مقاومسازی اقتصاد از طریق محور قرارگرفتن مردم در بخشهای تأثیرگذار، نخستین گام شناخت مؤلفههایی است که تحقق اقتصاد مردمی به آنها وابسته است. در این مقاله، بر اساس پژوهشی مبتنی بر روش داده بنیاد که به استخراج مؤلفههای اقتصاد مردمبنیاد مبتنی بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامیمدظلهالعالی صورت پذیرفته است، مؤلفههای مدنظر، با استفاده از تلفیقی از روشهای MADM فازی شامل روش DMATEL فازی و ANP فازی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. بدر این خصوص با اخذ نظرات 35 نفر از اساتید، نخبگان و کارشناسان عرصۀ اقتصاد مقاومتی، نحوۀ تعامل بین مؤلفههای مستخرج و همچنین اولویتبندی آنها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. اثرات مستقیم و اثرات کل مؤلفهها بر همدیگر، میزان اثرگذاری، اثرپذیری، اثرات خالص و میزان تعامل مؤلفهها و همچنین رتبهبندی مؤلفهها از نتایجی است که در خصوص مؤلفههای مؤثر در تحقق اقتصاد مردمبنیاد بهدستآمده و مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفته است. بر اساس نتایج، بالاترین اثر کل یک مؤلفه بر مؤلفۀ دیگر را مؤلفۀ «رعایت اصل جهاد در فعالیتهای اقتصادی» بر مؤلفۀ «بهکارگیری امکانات توسط مردم اعم از امکانات مالی، ابتکار، مدیریت و نیروی کار» دارد. همچنین مؤلفۀ «بهکارگیری امکانات توسط مردم اعم از امکانات مالی، ابتکار، مدیریت و نیروی کار» از بالاترین اولویت برخوردار بوده و لازم است در سیاستگذاریها در رتبۀ اول جهت تأکید و توجه قرار گیرد.
اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مردمبنیاد
رهبر معظم انقلابمدظلهالعالی
روش داده بنیاد
روش DMATEL فازی
روش ANP فازی
2019
01
21
39
66
https://www.bsrq.ir/article_93414_6d89e46a8d9768443ec70c5998211a89.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
نقش شبکه های اجتماعی در موفقیت کسب و کارهای خانگی
داود
پرچمی
فاطمه
جلالی
در شرایطی که نرخ بیکاری در کشور رو به افزایش است، همانند برخی از کشورهای دیگر، کسبوکارهای خانگی به عنوان فرصت اشتغالزایی کمهزینه مورد توجه مردم، مسئولین و برخی سازمانهای حمایتی و خدماتی قرارگرفتهاند. شرایط اقتصادی، تغییرات اجتماعی، فرهنگی و فناوری موجب شده تعداد افرادی که به این نوع کسبوکار میپردازند بیشتر شود. کسبوکارهای خانگی مبتنی بر انواع سرمایههای در دسترس افراد هستند و آنهایی که دسترسی بیشتری به این سرمایهها دارند احتمال موفقیت، دستیابی به معیشت و اشتغال پایدارشان بالاتر است. شبکههای اجتماعی میتوانند تسهیلکننده دسترسی به سرمایههای مورد نیاز این کسبوکارها باشند. روش تحقیق مقاله ترکیبی از روش تحلیل مضمون که اطلاعات آن با مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمده، روش تطبیقی و پیمایش با پرسشنامه میباشد. نتایج نشان میدهد در کشورهایی که کسبوکار خانگی رونق دارد، ایجاد انجمنها، شبکههای کسبوکار و عضویت شبکهای صاحبان این کسبوکارها توانسته تا حد زیادی کمبود سرمایهها و امکانات مورد نیاز را رفع کند. عضویت شبکهای و حمایتهای دریافتی از روابط رسمی مانند حمایت مالی و سفارش مشترک(40/0%) و حمایت روابط غیررسمی نظیر کمک مشورتی و تامین نیروی انسانی(25/0%) از موفقیت کسبوکارهای خانگی را تبیین میکند. به طورکلی حکشدگی کسبوکارهای خانگی در شبکهها(43/0%) موفقیت آنها را تبیین کرده است.
کسب و کارخانگی
شبکه اجتماعی
سرمایه اجتماعی
موفقیت کسب و کار
حک شدگی
2019
01
21
67
103
https://www.bsrq.ir/article_92864_2409b94cba1d24f37b2234c0bbd905d7.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
طراحی و تبیین الگوی توسعه کارآفرینی در فضای مجازی ایران با تاکید بر سیاست های اقتصاد مقاومتی
شهریار
عزیزی
بهمن
حاجی پور
محمدرضا
علی عسکری
پس از فرمایشات رهبر معظم انقلاب، توجهات پیرامون رعایت اصول اقتصاد مقاومتی و تلاش به منظور اجرای آن بیش ازپیش برقرارشده و آن را به عنوان برونرفت از مشکلات اقتصادی کنونی کشور میدانند. اینست که در مرحله نخست میبایست کارآفرینی فضای مجازی رونق گیرد. از طرفی شکل گیری و رشد بنگاه های کارآفرینی در طول مدت زمان بسیار کوتاه تری نسبت به رشد سایر بنگاه ها در صنایع دیگر اتفاق افتاده است. این رشد سریع این سوال را به وجود می آورد که چه اتفاقی در حوزه کارآفرینی فضای مجازی ایران رخ داد، تا این بنگاه ها این مسیر را تا به امروز طی کنند؟ در پاسخ به این سوال، این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد با رویکرد گلیزر انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 16 نفر از خبرگان، سیاست گذاران و فعالان این حوزه بوده است. با بررسی مفاهیم و طبقه بندی آنها، شش مرحله برای تبیین توسعه کارآفرینی فضای مجازی کشور ارائه شده است که این مراحل شامل سه دوره گذار و سه دوره شکل گیری، رشد و بلوغ است. به کمک این طبقه بندی و مراحل، مدل نهایی توسعه اکوسیستم کارآفرینی فضای مجازی کشور تبیین گردید.
اکوسیستم کارآفرینی
فضای مجازی
نظریه داده بنیاد
اقتصاد مقاومتی
اقتصاد دیجیتال
استارتاپ
2019
01
21
104
136
https://www.bsrq.ir/article_93415_ee8b3fd6fcf5bb69cc98c87aecc43bf8.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
شناسایی و اولویت بندی الزامات رقابتی راهبرد تولید برای صادرات در صنعت داروهای گیاهی (در راستای تحقق سیاست دهم اقتصاد مقاومتی)
محمدباقر
ایمانی نژاد
رضا
بنی اسد
سید مجتبی
نبوی فرد
وجود مشکلاتی همچون بیتوجهی به مزیتهای اقلیمی ایران در صنعت داروهای گیاهی، ظرفیت بالای بازاریابی و صادرات این محصولات باعث شده که پژوهش حاضر با دو هدف کشف الزامات رقابتی تولید برای صادرات در صنعت داروهای گیاهی و اولویت بندی آنها انجام شود. بنابراین مسئله این پژوهش از نوع اکتشافی-تبیینی است؛ برای دستیابی به اهداف روششناسی پژوهش، رویکرد آمیخته و استراتژی آمیخته همگراست؛ بهاینترتیب که دادههای کیفی بهمنظور شناخت مقتضیات بومی و دادههای کمی برای آزمون چارچوب مفهومی جهانشمول گردآوری میشوند. در رویکرد کیفی با انتخاب ۷ نفر از میان متخصصان صنعت داروهای گیاهی و در چارچوب استراتژی پژوهش عمومی کیفی و همچنین تحلیل مضمون، اولویت های رقابتی بر اساس فراوانی رتبه بندی شدند. در رویکرد کمی به دلیل ضرورت شناخت اهمیت الزامات از سوی خبرگان و همچنین میزان عملکرد صنعت داروهای گیاهی، از روش تحلیل اهمیت-عملکرد استفاده شد؛ بدین صورت که سؤالات مصاحبه بر اساس چارچوب مفهومی ادبیات موضوع احصاء و تعداد ۵۰ پرسشنامه در میان تولید کنندگان و مجریان این صنعت توزیع شد که ۱۹ پرسشنامه حاوی اطلاعات کامل برگشت داده شد و بر اساس مدل اهمیت عملکرد و در چارچوب استراتژیهای چهارگانه این مدل الزامات رقابتی اولویتبندی شدند. نتایج حاصل از تفسیر دادههای آمیخته همگرا نشان میدهد تولید قابلاطمینان و مجهز به استاندارها و مجوزهای بین المللی و قابلیت تطابق با ویژگی های مدنظر مشتری در صدر اولویت هایی است که پیشنهاد میشود متخصصان این صنعت برای ورود به بازارهای جهانی روی آنها سرمایهگذاری کنند.
راهبرد تولید برای صادرات
داروهای گیاهی
اقتصاد مقاومتی
مزیت رقابتی
تحلیل اهمیت عملکرد (IPA)
2019
01
21
137
168
https://www.bsrq.ir/article_93416_82808dbfcabf8bcc5e891ee4f366125c.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
سنجش میزان پیچیدگی اقتصادی ایران، در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی
محمد مهدی
احمدیان دیوکتی
حسنعلی
آقاجانی
میثم
شیرخدایی
امیرمنصور
طهرانچیان
یکی از مهمترین راهکارها در جهت مبارزۀ اقتصادی و مقاومت اقتصادی در شرایط تحریم، روی آوردن به اقتصادی مبتنیبر دانش است. توجه به نقش دانش در اقتصاد و رشد اقتصادی موضوع مهمی است که در نظریات اقتصادی روی آن تاکید بسیاری شده است. اقتصاد دانشی، تابآوری کشورها را در شرایط تحریم، و در مقابله و مواجهه با فشارهای اقتصادی و سیاسی به حداکثر ممکن بدل میسازد. برای اندازهگیری میزان دانش بهکاررفته در تولیدات یک کشور، شاخصهای مختلفی وجود دارد که یکی از ایـن شـاخصهـا، شـاخص پیچیدگی اقتصادی میباشد. رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر این ایدئولوژی است که محصولات تولید شده در اقتصـاد مـیتواننـد معـرف میزان دانش و مهارت مورد نیاز جهت تولید آنها باشند و با این فرض که کشورها محصولی را تولید نمیکننـد مگـر آنکه دانش و مهارت تولید آن را داشته باشند، سعی در محاسبه میزان انباشت دانـش و مهـارت نهفتـه در اقتصـاد را خواهد داشت. در این مقاله ابتدا ضمن تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی، به شاخص پیچیدگی اقتصادی و نحوه محاسبه آن اشاره می گردد. سپس به بررسی وضعیت صادرات ایران و شرکای تجاریاش در فاصله سالهای 2016- 1985 از منظر پیچیدگی اقتصادی میپردازیم. نتایج تحقیق نشان میدهد کشور ایران در مقایسه با شرکای تجاری خود، در زمینه پیچیدگی اقتصادی و به تبع آن اقتصاد مقاومتی، در جایگاه مناسبی قرار ندارد و تا رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله زیادی دارد؛ که نیازمند توجه ویژه سیاستگذاران برای ارتقاء جایگاه ایران در این شاخص میباشد.
شاخص پیچیدگی اقتصادی
اقتصاد دانش بنیان
صادرات
اقتصاد مقاومتی
2019
01
21
169
190
https://www.bsrq.ir/article_93417_a56ceffcc6f4d3f93cdf9d324dc385dc.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1397
21
81
اثر زکات در توازن اجتماعی و ثروت جامعه با استفاده از مدل تصادفی
محمد مهدی
عسکری
محمدهادی
زاهدی وفا
احمد
محمدی پور
این مقاله با اتخاذ نظریه امکان تعمیم اموال مشمول زکات، مدل تصادفی زکات را ارائه میدهد. ابتدا افراد جامعه به دودسته زکات دهنده و زکات گیرنده تقسیمشده و معادلات تصادفی ثروت هر گروه محاسبه میشود. پس ازآن با تشکیل توابع مرتبط نقش زکات در فاصلهی طبقاتی و درآمد جامعه بررسیشده است.طبق فروض درآمد و مصارف زکات و تغییرات ثروت افراد جامعه در یک دوره، همگی متغیر تصادفی هستند. نتایج مدل حاکی از آن است که اگر در جامعه زکاتی پرداخته نشود و باز توزیعی در جامعه صورت نگیرد، برای ایجاد توازن بین طبقات باید مجموع رشد ثروت دو گروه به سمت صفر میل کند و میانگین رشد ثروت ثروتمندان در دورههای متوالی منفی و میانگین رشد ثروت فقرا مثبت باشد.اما در صورت پرداخت زکات؛ اگر اختلاف ثروت بین زکات دهنده و زکات گیرنده کم باشد، تحت شرایطی درنهایت زکات این پتانسیل را دارد که توازن ثروت بین طبقات جامعه برقرار کند، اما اگر اختلاف ثروت دو گروه خیلی زیاد باشد، بدون تغیر در رشد ثروت و یا ساختار درآمدی دو گروه، زکات در ایجاد توازن خیلی اثرگذار نیست. همچنین مشخص شد که ثروت جامعه تحت فروض مدل مستقل از زکات است.
زکات
مدل تصادفی
توازن اجتماعی
ثروت
2019
02
19
191
214
https://www.bsrq.ir/article_93413_790421363f5c28e8673346963d35ed48.pdf