2024-03-29T15:33:48Z
https://www.bsrq.ir/?_action=export&rf=summon&issue=10227
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
طراحی الگوی مفهومی معنویت از دید حضرت امام خمینی(ره) با توجه به توصیههای معنوی ایشان به دست اندرکاران دفاع مقدس
محمد جواد
الوندی
معنویت و معنویتگرایی، یکی از مقولههای تربیتی اسلامی است که سراسر اندیشه و عمل امام خمینی(ره) را در بر گرفته و ملکه ذهنی و عملی او شده بود. به اعتراف بسیاری از اندیشمندان، ایشان یکی از شارحان بزرگ اسلام در زمان معاصر و یکی از تربیتشدگان این مکتب میباشد که اعتقاد، اندیشه و عمل فردی و اجتماعی او بر آموزههای اسلامی یا به تعبیر خودشان اسلام ناب محمدی (ص) منطبق و استوار است. با این مفروض، در این مقاله نگارنده به دنبال پاسخ به این سؤالات است که معنویت و معنویتگرایی از منظر امام خمینی چیست، ابعاد و شاخصهای آن کدامند و دارای چه الگوی مفهومی است؟ بر این مبنا شناخت و تبیین اندیشه و رفتارهای معنوی امام خمینی (ره) از نیازهای اساسی مجامع علمی میباشد؛ چراکه با نظریهپردازی و تولید ادبیات در حوزه ایدهها و دیدگاههای معنوی حضرت امام(ره)، زمینه مناسب برای انتشار آن در جامعه فراهم میشود؛ و این در حالی است که مکاتب معنوی جدید، با سوءاستفاده از اعتقادات و نیازهای معنوی مردم و جوانان و خلق عرفانهای کاذب، اساس انحرافات معنوی را ایجاد کردهاند، چنین فضایی ایجاب میکند که دیدگاههای اصیل اسلامی با استفاده از روشهای علمی تبیین گردد؛ بنابراین شناخت معنویت و معنویتگرایی اصیل اسلامی بر گرفته از آرا، اندیشه و رفتارهای معنوی امام خمینی، میتواند ضمن آشنا ساختن جویندگان با معنویت در اسلام، معارف معنوی اسلامی را به همه اقشار جامعه، بهخصوص جوانان کشور و بهویژه افراد در معرض خطر عرضه کند
معنویت
امام خمینی
دفاع مقدس
الگو، تربیت اسلامی
2015
08
06
5
25
https://www.bsrq.ir/article_80385_47d8c7c75a7c83ca79b8dd681106b0d0.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
نقش فرهنگ سیاسی شیعه در میزان قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران
حسین
مسعودنیا
علی
علی حسینی
نجات
محمدی فر
فرهنگ سیاسی به عنوان یکی از مفاهیم اساسی و برخاسته از متن واقعیتهای اجتماعی جوامع را میتوان پدیدهای چند بُعدی شامل باورها، ارزشها، ایستارها، دانش و احساسات سیاسی دانست. در واقع، فرهنگ سیاسی، چارچوبی است که رفتار سیاسی در آن شکل میگیرد. با توجه به این تعریف، فرهنگ سیاسی شیعه عبارت است از مجموعهای پیوسته از نظام اعتقادی، ارزشها و نمادهای مذهب تشیع که از منابع شیعی به دست میآید و مبنای کنش و واکنشهای شیعیان در برابر نظامهای سیاسی و حکومتها بوده است. از جمله حوزههایی که در آن فرهنگ سیاسی نقش بسزایی دارد، قدرت نرم میباشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، نقش فرهنگ سیاسی شیعه در میزان قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات با استفاده از ابزار کتابخانهای و منابع اینترنتی انجام شده است. نتایج حاصل از مقاله حاضر نشان میدهد که در نظام جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ سیاسی ارزشی غالب است که به تبع آن، نوع مشروعیت سیاسی نظام نیز سمت و سوی ارزشی دارد. آموزههای اعتقادی تشیع در جامعه ما میتواند به شکلگیری و تقویت این نوع مشروعیت (ارزشی) کمک نماید. افزایش میزان مشروعیت نظام بدون تردید افزایش قدرت نرم را به دنبال خواهد داشت.
فرهنگ سیاسی تشیع
قدرت نرم، نظام ارزشی
نظام اعتقادی
نمادها
جمهوری اسلامی ایران
2015
08
06
27
51
https://www.bsrq.ir/article_80386_4f9906fcf4214b70f5d08c3a767c5226.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
ارزشیابی مؤلفه های اصلاح الگوهای مصرف و تولید در کتابهای درسی پایههای ششم و هفتم
عبداله
انصاری
این پژوهش با هدف ارزشیابی چگونگی بازتاب آسیبهای مربوط به الگوهای مصرف و تولید در کتابهای درسی برگزیده پایههای ششم و هفتم انجام شده است. فهرست آسیبها با مراجعه به منابع موجود انتخاب شدند. روش تحقیق، تحلیل محتوا و شیوه تحلیل دادهها آنتروپی شانون و سنجش فراوانی است. جامعه آماری، کتابهای درسی منتخب پایههای ششم و هفتم دوره آموزش عمومی بود که تمام جامعه آماری بررسی شد. ابزار پژوهش نمون برگ تحلیل محتواست که روایی آن از طریق تحلیل محتوا و پایایی آن بر اساس الگوی پایایی اسکات برابر با 85/0 برآورد شد. یافتهها نشان دادند که در کتابهای درسی پایههای ششم و هفتم از مجموع هفت مؤلفه «آسیبهای الگوی مصرف»، تنها به سه مؤلفه «اتلاف منابع طبیعی و عوامل تولید»، «مصرف توأم با اتلاف و اسراف» و «رعایت نشدن عدالت بین نسلی در مصرف منابع عمومی» اشاره شده است. از ظرفیت کتابهای هدیههای آسمانی، فارسی، تفکر و پژوهش و کار و فناوری برای بازتاب مطالب مرتبط با موضوع اصلاح الگوی مصرف استفاده نشده است. در بخش آسیبهای الگوهای تولید نیز از هفت کتاب پایه ششم تنها به مؤلفه «بهرهوری پایین» و در پایه هفتم، به مؤلفه «بیتناسبی رشد واردات با رشد تولید» در قالب یک پرسش، اشاره شده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در قالب کتابهای درسی منتخب، متون مرتبط با «آسیبهای الگوی مصرف و تولید»، سازگاری اندکی با محتوای کتابهای درسی منتخب دارند.
الگوی مصرف
الگوی تولید
کتاب درسی
اقتصاد مقاومتی
توسعه کشور
2015
08
06
53
75
https://www.bsrq.ir/article_80387_5ae7d021f4035ae61dc8c4c25b615c39.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
ارزیابی اثربخشی طرح آیههای تمدن: مورد مطالعه استان همدان
خلیل
زندی
محمدفائق
محمدی
سیامک
صادقی
علی
آژده
این پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی طرح آیههای تمدن در استان همدان با استفاده از الگوی کرکپاتریک انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری دادهها به صورت آمیخته است. جامعه آماری شامل همه دانشآموزان مستعد شرکتکننده در طرح آیههای تمدن و مجریان و دستاندرکاران این طرح در استان همدان بوده است. اثربخشی طرح آیههای تمدن بر اساس الگوی کرکپاتریک در سه سطح واکنش، یادگیری و انتقال یادگیری انجام گرفت. متناسب با این سه سطح، روش نمونهگیری، ابزار گردآوری دادهها و روش تحلیل دادهها در سطح واکنش به ترتیب نمونهگیری تصادفی طبقهای، پرسشنامه محققساخته و آزمون t تک نمونهای بود. در سطح یادگیری به ترتیب نمونهگیری هدفمند، مصاحبه نیمهساختاریافته و تحلیل محتوا و همینطور در سطح انتقال یادگیری به ترتیب نمونهگیری تصادفی ساده، رتبه افراد در کنکور و آزمون t برای دو گروه مستقل بود. نتایج نشان داد که در سطح واکنش، رضایت افراد نمونه از محتوای دوره، متوسط و رضایت از امکانات و راهنمایان در سطح بالاتر از متوسط بود. از لحاظ سطح یادگیری، نتایج حاکی از رضایتبخش بودن دانش کسب شده بود و در نهایت از لحاظ انتقال یادگیری، نتایج نشان داد که رتبه دانشآموزان مستعد شرکتکننده در طرح آیههای تمدن به طور معنیداری بهتر از رتبه سایر دانشآموزان مستعد بود.
اثربخشی
طرح آیه های تمدن
الگوی کرک پاتریک
استان همدان
2015
08
06
77
94
https://www.bsrq.ir/article_80388_5e1037c1511e1b2b0f6b15b331ac3d2e.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
نقش بسیج در تحکیم هویت ملی جوانان
هادی
عبدالملکی
علی
قنبری
هویت به معنیکیستی و چیستی فرد، مفهومی پیچیده و سیال است که در طول زمان، دستخوش تغییر و تحول میشود و وجه تمایز یک فرد،گروه یا جامعهای نسبت به سایر افراد،گروهها و جوامع میباشد؛ بر همین قاعده بسیاری از جوامع، شهروندان خود را در دستیابی به هویتی منسجم یاری مینمایند. این مقاله با هدف «تبیین نقش بسیج در تحکیم هویت ملی» با رویکرد کیفی و روش دلفی و مصاحبه با صاحبنظران فرهنگی و اجتماعی، دانشگاهی و کارشناسان موضوعی در بسیج انجام شده و برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه دلفی استفاده گردیده است. مقایسه ابعاد هویت ملی نشان میدهد که «بُعداسلامی(دین اسلام، مذهب تشیع و ارزشهای اسلامی) با میانگین رتبه5/3، بُعدایرانی(فرهنگی، سرزمین و تمدن ایران باستان و قدیم) با میانگین رتبه 7/2، بُعد قومی( اقوام، قبایل،طوایف وگروههای ایرانی) با میانگین رتبه 2/2 و بُعد جدید (ارزشها و نمادهای فرهنگی سایر ملل) با میانگین رتبه 5./» به ترتیب بالاترین و پایینترین ابعاد هویت ملی( اسلامی- ایرانی) را تشکیل میدهد. در همه ویژگیهای اعلام شده برای هویت ملی(اسلامی- ایرانی) میزان احساس تعلق و عاطفه نسبت به هویتملی بیش از میزان تعهد و آمادگی دفاع(رفتار) میباشد و همچنین میزان تعهد و رفتار، بیش از آگاهی و شناخت نسبت به عناصر هویت ملی است. برخی از مهمترین اولویتهای نقشآفرینی بسیج در تقویت و تحکیم هویت ملی در بین جوانان عبارتند از: حفظ غلبه بُعد اسلامی و اهتمام به تحکیم عناصر و ویژگیهای بُعد ایرانی هویت ملی تأکید بر تقویت و تحکیم بُعد شناختی و آگاهی هویت ملی در نسبت با ابعاد عاطفی- احساسی و رفتاری اقدام مؤثر در تحکیم هویت ملی با تأکید بر انسجام ملی، انسجام دینی، انسجام اقوام، شادی و نشاط در بین جوانان
هویت
هویت ملی
هویت اسلامی
هویت انقلابی
هویت ایرانی
بسیج، جوانان
2015
08
06
95
136
https://www.bsrq.ir/article_80389_723239ff5e220c46da80f86a843e26d7.pdf
مطالعات راهبردی بسیج
مطالعات راهبردی بسیج
1735-501X
1735-501X
1393
17
63
پدیدارشناسی سیاست در جریان جماعت تبلیغ
حسین
جهان تیغ
از سال شکست مسلمانان ـ 1857م ـ در مقابل استعمار بریتانیا و همچنین عوامل دیگری از جمله «سقوط خلافت عثمانی»، «خرافات و بدعتهای متصوفه» و «اذیت و آزار بریتانیاییها» باعث تشدید درگیری مسلمانان با هندوها شد و در همین راستا با ایجاد حرکتهای تقابلی، نوعی جنگ نرم به نام تبلیغ برای تقویت و انسجام بنیه دفاع دینی مسلمانان در قبال دو جبهه تبشیر و هندو در بین مسلمانان شکل گرفت که «جماعت تبلیغ» به سرپرستی محمد الیاس کاندهلوی از علما و محدثین سنی حنفی وابسته به مکتب کلامی ماتریدیه، یکی از آنان بود. این حرکت که بیش از هر چیز دغدغه تغییر را در سر میپروراند، با الهام از ایدئولوژی سه مجدد و با استفاده از طریقه عرفانی، تجربه جدیدی از تکنولوژی قدرت (اجرای شریعت، نهاد خودفرمانده و خودسازمانده) را سامان داد. اندیشه دینی این جریان بر خلاف ادعای خود آمیخته با سیاست است که امر سیاسی آنان نزدیکی به قدرت با استفاده از ابزارها و روشهای ساده همانند مسجد، نیروی انسانی رایگان و هزینههای شخصی است. جماعت تبلیغی، از پرنفوذترین و فراگیرترین جریانهای اسلامی معاصر در شبهقاره هند و کشورهای مجاور است که هدفی تبلیغی دارد. این جریان از منطقهای در نزدیکی دهلی آغاز کرد و بهتدریج در سراسر هند و بعدها شبهقاره و سایر کشورها گسترش یافت. سؤالی که این تحقیق در پی پاسخگویی به آن است، این است که آیا سیاست در جنبش جماعت تبلیغ به معنای رایج امروزه، در کشورهایی مانند جهان سوم که اغلب فرآیند دولت ـ ملتسازی را به صورت ناقص طی کردهاند، مصداق دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که تبلیغ در کشورهای جهان سوم در طول فرآیند دولت ـ ملتسازی متأثر از رقابت و روابط مذهبی است. بر این اساس، بعد سختافزاری جماعت از قبیل ساختارهای گروهی و تأسیس مراکز و نهادهای وابسته به آن، نمود بیشتری داشته است؛ بهویژه پس از رویداد «11 سپتامبر 2001» و به دلیل ارتباطات برونمرزی و پیوست با کشورهای بحرانساز در امنیت بینالمللی - به دلیل همان رقابت مذهبی- ریشه در ساختار داخلی و عوامل خارجی و برخی موارد برخاسته از ذهن توهمنگر دارد.
پدیدارشناسی
سیاست
جنبش
جماعت
امیر
جماعت تبلیغ
ماتریدیه
2015
08
06
137
162
https://www.bsrq.ir/article_80390_1d11b53555c96586a0ee06badff6962c.pdf